O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tosnkent moliya instituti

Hujjat aylanish tizimlarining umumiy klassifikatsiyasi 
Hujjat aylanish tizimida asosiy vosita hujjat husoblanadi.
Ҳужжат - лотинча ―Documentum‖ сўзидан олинган бўлиб, матн, 
товуш ѐки тасвир шаклида ѐзилган ахборот, замон ва маконда узатиш, 
сақлаш 
ва 
жамоат 
томонидан 
реквизитларга 
асосланган 
ҳолда 
идентификация қилиш орқали фойдаланиш учун мўлжалланган моддий 
объект.
Ҳужжат турлари – ҳужжатлар ўз шаклига кўра қуйидаги турларга 
ажратиш мумкин: 
– Матнли ҳужжатлар.
– Товушли ҳужжатлар.
– Тасвирли ҳужжатлар.
Qandaydir jarayon, voqea, shaxs, yashkilotga ta‘lukli bo‘lgan hujjatlar to‘plamiga 
hujjatlashtirish deyiladi. 
O‘z R elektron hujjat aylanishi to‘g‘risidagi qonuni 2004 y., 20-son, 230-
modda) iborat bo‘lib. Unda quyidagilar belgilangan: 

---

340 
Elektron shaklda qayd etilgan, elektron raqamli imzo bilan tasdiqlangan va
identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan boshqa rekvizitlariga ega bo‘lgan 
axborot elektron hujjatdir. 
1. Elektron raqamli imzo; 
2. Elektron hujjatni jo‘natuvchi yuridik shaxsning nomi yoki elektron hujjatni 
jo‘natuvchi jismoniy shaxsning familiyasi, ismi, otasining ismi; 
3. Elektron hujjatni jo‘natuvchining pochta va elektron manzili; 
4. Hujjat yaratilgan sana. 
5. Qonun hujjatlarida yoki elektron hujjat aylanishi ishtirokchilarining kelishuvi 
bilan elektron hujjatning boshqa rekvizitlari ham belgilanishi mumkin. 
5.4.1-rasm. Elektron hujjatning tuzilishi 
Elektron hujjat qog‘oz hujjatga tenglashtiriladi va u bilan bir xil yuridik 
kuchga ega bo‘ladi. 
Elektron hujjatning asl nusxasi 
• Elektron hujjatning qog‘oz nusxasi bo‘lishi mumkin. 
• Elektron hujjatning qog‘oz nusxasi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda 
tasdiqlanadi va saqlanadi.