O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti t. I. Bobakulov, U. A. Abdullayev, J. Ya. Isakov

nominal almashuv kursi, so‘m 
1-rasm ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, so‘m muomala kiritilgan 
1994-yilning iyul oyidan 2017-yilning sentyabr oyiga qadar bo‘lgan 
davrda so‘mning AQSh dollariga nisbatan juda yuqori darajadagi 
qadrsizlanish sur’ati (1157 marta!) kuzatilgan. 
Bloomberg agentligi tomonidan o‘zbek so‘mi dunyo bo‘yicha 
2017-yilning eng qadrsiz valyutasi deya e’lon qilindi. O‘zbek so‘midan 
oldingi o‘rinda kelgan Kongo frankining qadrsizlanish sur’ati 27 foizni 
tashkil etdi. 
4. Tijorat banklarining resurs bazasining etarli emasligi. 
166
Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining 
kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. – Toshkent: O‘zbekiston, 2017. – 30-b. 
7 
325 
1180 
1640 
2810 
8100 
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
1994 yil iyul
2000 yil dekabr
2005 yil dekabr
2010 yil dekabr
2015 yil dekabr 2017 yil sentyabr

---

 
185 
2018-yilning 1-yanvar holatiga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasi 
tijorat banklarining jami depozitlari hajmida talab qilib olinadigan 
depozitlarning salmog‘i 59,5 foizni tashkil etdi. Bu esa, banklarning 
depozit bazasini yetarli emasligini ko‘rsatadi. Chunki, tijorat bankining 
depozit bazasi yetarli bo‘lishi uchun talab qilib olinadigan 
depozitlarning jami depozitlardagi salmog‘i 30 foizdan oshmasligi 
kerak. 
O‘z-o‘zini nazorat qilish uchun berilgan savollar 
1. Xalqaro amaliyotda monetar siyosat sohasida qanday 
muammolar mavjud? 
2. Markaziy banklar nima uchun pullar taklifini to‘liq nazorat qila 
olishmaydi? 
3. O‘zbekiston Markaziy banki tomonidan amalga oshirilayotgan 
monetar siyosatni takomillashtirish bilan bog‘liq bo‘lgan qanday 
muammolarni bilasiz? 
4. O‘zbekiston Respublikasi tijorat banklarining depozit bazasi 
yetarlimi?