O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti t. I. Bobakulov, U. A. Abdullayev, J. Ya. Isakov

C
1 
= C
2
 : (1 + r)
Iste’molchiga tegishli bo‘lgan ushbu g‘oya firmaga ham 
taalluqlidir. Firma ham kelgusida oladigan daromadini – kelgusidagi 
foydasini diskontlashgan qiymatini shu tarzda aniqlaydi: 
P
1
= P
2 
: (1 + r) 
Bu yerda: 
P
1
– firmaning bugungi foydasi; 
P
2 
– firmaning ertangi foydasi. 
Agar moliya tizimlari va banklar bo‘lmaganida edi, unda firmalar 
va uy xo‘jaliklari ikkinchi davrda ishlab chiqarishni amalga oshirish 
uchun o‘zlarining joriy daromadlarining bir qismini saqlab qo‘yishga, 
ya’ni kechiktirishga majbur bo‘lar edilar. Bu esa, ularning faoliyatini 
rivojlantirishga jiddiy to‘sqinlik qilar edilar. 
Moliyaviy vositachilar va banklar firmalar va uy xo‘jaliklarining 
investitsiya loyihalariga o‘zlarining daromadlari yetmagan hollarda 
kreditlar beradi. Aksincha, firmalar va uy xo‘jaklari daromadlarining 
xarajatlardan ortib qolgan qismini moliyaviy vositachilarga resurs 
sifatida berib turadi.
 
 

---

 
18 
O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar 
1. Iqtisodchi olimlarning monetar siyosatning mazmuni xususidagi 
qanday nazariy qarashlarini bilasiz? 
2. Restriksion monetar siyosat deganda nimani tushunasiz? 
3. Ekspansionistik monetar siyosat deganda nimani tushunasiz? 
4. J.M. Keynsning “Arzon pullar” siyosati to‘g‘risida nimalarni 
bilasiz? 
5. Monetarizm pul-kredit konsepsiyasining qanday qoidalari va 
xulosalari mavjud? 
6. J.Keynsning pul-kredit siyosatining uzatish mexanizmi necha 
bosqichdan iborat? 
7. Yetakchi pul-kredit konsepsiyalarining qaysi qoidalarini 
O‘zbekiston Respublikasi amaliyotida qo‘llash mumkin?