O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent moliya instituti xasanov boxodir akramovich

Tb = Mqt + Umd 
bu erda, 
Tb - transfert bahosi; 
Mqt - mahsulotning ishlab chiqarish (o‘zgaruvchan) tannarxi; 
Umd - umumiy marjinal daromad. 
14.4. Segmentlar bo‘yicha daromad va xarajatlarni aniqlash 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonalar amaliyotida segmentlar bo‘yicha 
daromad va xarajatlarni aniqlash muhim ahamiyatga ega. 
Buxgalteriya hisobining 14-sonli «Segmentlar bo‘yicha hisobot» nomli 

---

245 
xalqaro standarti (BHXS)ga ko‘ra, segmentar hisobotda birlamchi aks 
ettiriladigan quyidagi holatlar nazarda tutilishi lozim: 

tashqi mijozlardan olinadigan daromadlar; 

boshqa segmentlar bilan bo‘ladigan muomalalardan olinadigan 
daromadlar; 

aktivlarning balans summasi; 

segmentlarning majburiyatlari; 

asosiy vositalar va nomoddiy aktivlarni sotib olish xarajatlari; 

amortizatsiya xarajatlari; 

assotsiatsiyalashgan 
kompaniyalar 
yoki 
qo‘shma 
korxonalar 
faoliyatida ishtirok etishdan olingan sof foyda yoki zararlar va investitsiyalar 
hissasi; 

daromadlar va xarajatlar, aktivlar va majburiyatlarni taqqoslash. 
Segment daromadlari korxona segmentiga yoki umumiy tushum tarkibiga 
bevosita kiritilishi mumkin.
Segment daromadlariga quyidagi ko‘rsatkichlar tegishli emas: 

moliyaviy qo`yilmalarni sotishdan olingan foizlar, dividendlar va 
daromadlar (bunday daromadlar segmentning asosiy faoliyati bo‘lgan hollar 
bundan mustasno); 

favqulodda daromadlar (fors-major majburiyatlar). 
Segment xarajatlariga quyidagilar kiritilmaydi: 

qisqa va uzoq muddatli moliyaviy qqyilmalar bo‘yicha xarajatlar (ular 
segmentning asosiy faoliyati bo‘lgan hol bundan mustasno); 

daromad (foyda) solig`i; 

favqulodda xarajatlar (fors-major majburiyatlari). 
Korxonada ichki (segmentar) hisobotlarni buxgalter boshqaruv hisobi 
ma`lumotlariga asoslanib tuzadi.