O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi universiteti

1-BOB KOREYA: BIR MILLAT, IKKI DAVLAT O’RTASIDAGI URUSH.
1.1 To’qnashuvning boshlanishi.
AQSh missiyalari Xitoy Xalq Respublikasini tark etgandan so'ng, Markaziy razvedka boshqarmasi (CIA) stansiyasi xodimi Duglas Makkernan o'z ixtiyori bilan josuslik operatsiyalarini o'tkazishda davom etdi. Keyinchalik u va bir guruh hamrohlari Himolay tog'lari bo'ylab bir oy davomida otda yurib Xitoydan qochib ketishdi. Ammo u Lhasadan bir necha kilometr masofa uzoqlikda o'ldirildi. Uning jamoasi bosqin muqarrar ekanligi haqidagi razvedka ma'lumotlarini shtab-kvartiraga yetkazdi. O'n uch kun o'tgach, Shimoliy Koreya Xalq armiyasi (KPA) 38-parallel chegarani kesib o'tib, Janubiy Koreyaga bostirib kirdi. Makkernan vafotidan keyin jasorati uchun Markaziy Razvedka Boshqarmasi maxsus yulduzi bilan mukofotlandi. Janubiy Koreyaning provokatsion reydiga nisbatan qarshi-hujum niqobi ostida shimoliy koreyaliklar 1950-yil 25-iyun yakshanba kuni tongda artilleriya o'qlari orqasida 38-chi parallelni kesib o'tdi. Shimoliy koreyaliklar Janubiy Koreya armiyasining qo'shinlari "bosqinchi xoin Li Sin Man" ning buyrug'i bilan birinchi bo’lib chegarani kesib o'tishganini va Li Sin Manni hibsga olib, qatl qilishlarini aytishdi. Ikkala davlat qo'shinlari doimo bir-birlarini otishmalar bilan ta'qib qilishdi va har biri 38-chi parallel chegarasida doimiy reydlar uyushtirishdi. 27-iyun kuni Li Sin Man hukumat vakillari bilan Seuldan evakuatsiya qilindi. Prezident Bodo Liga qirg’inini uyushtirishga buyruq berdi. Qirg’in 28-iyun kuni boshlandi. Shu kuni Shimoliy Koreya armiyasini to'xtatish maqsadida Xan daryosidan o'tgan ko'prik portlatildi. Jang boshlanishidan oldin Janubiy Koreya o'z kuchlarini Birlashgan Millatlar Tashkiloti qo'mondonligiga bo'ysundirdi.
AQSh intervensiyasi - Truman hukumati oldida muhim tanlov turar edi. Bosqindan oldin, davlat kotibi Acheson Koreyani Osiyodagi mudofaa perimetriga kiritmagan edi. Harbiy strategiyachilar Sovet Ittifoqiga nisbatan Sharqiy Osiyodan ko'ra Yevropaning xavfsizligi haqida ko'proq qayg'urishgan. Shu bilan birga, hukumat, agar xitoylar yoki Sovetlar ham aralashishga qaror qilsalar, Koreyadagi urush tezda boshqa jahon urushiga aylanib ketishi mumkinligidan xavotirda edilar. Koreyaga bo'lgan munosabatning o'zgarishi va urushga qo'shilishning bir tomoni Yaponiya bilan bog’liq edi. Ayniqsa, Xitoy kommunistlar qo’liga o’tgandan so’ng, ,,Yaponiya himoyada bo’lish uchun Sharqiy Osiyodagi asosiy tuhfaga aylanayotgandi’’. AQShning Sharqiy Osiyo bo’yicha ekspertlari Yaponiyani mintaqadagi Sovet Ittifoqi va Xitoyga qarshi eng muhim kurashuvchi sifatida ko'rdilar. AQSh Janubiy Koreyaga nisbatan to’g’ridan-to’g’ri milliy manfaatlar yuzasidan munosabatda bo’lmoqchi bo’lmasada, uning Yaponiyaga yaqinligi munosabatni o’zgartirdi. ,,Yaponiyaning xavfsizligi dushman bo’lmagan Koreyani talab qilishini tan olish prezident Truman uchun aralashuvga sabab bo’ldi … Muhim jihati … Amerikaning Shimoliy Koreya hujumiga javobi AQShning Yaponiyaga nisbatan siyosati nuqtayi nazaridan kelib chiqqan. " (,,Koreya: Cheklangan Urush’’ asaridan)Amerika Qo'shma Shtatlari Yaponiyani Sovet Ittifoqi va Xitoyga qarshi kurashadigan kuchga aylantirmoqchi edi va Koreyani bu yo’lda ahamiyatli deb bildi.
1950-yil 25-iyunda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Xavfsizlik Kengashi Shimoliy Koreyaning Koreya Respublikasiga bostirib kirishini Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashining 82-rezolyutsiyasi bilan qoraladi. SSSR, 1950-yil yanvardan beri, Xitoy Xalq Respublikasi emas, balki Xitoy Respublikasi (Tayvan) BMT Xavfsizlik Kengashida doimiy o'rin egallashiga norozilik bildirib, Kengash yig'ilishlarini boykot qildi. Ushbu masalani muhokama qilib bo'lgach, Xavfsizlik Kengashi 1950-yil 27-iyunda a'zo davlatlarga Koreya Respublikasiga harbiy yordam ko'rsatishni tavsiya etuvchi 83-rezolyutsiyani e'lon qildi. Shu kuni prezident Truman AQShning havo va dengiz kuchlariga Janubiy Koreyaga yordam berish haqida buyruq berdi. 4- iyul kuni SSSR tashqi ishlar vazirining o'rinbosari AQShni Janubiy Koreya nomidan qurolli intervensiya boshlashda aybladi. SSSR bir necha sabablarga ko'ra urushning qonuniy emasligini isbotlashga urindi: 83-rezolyutsiya asoslangan armiya razvedkasining asosi AQSh razvedkasi edi, Shimoliy Koreya BMT nizomining 32-moddasini buzgan holda BMTning vaqtincha a'zosi sifatida taklif qilinmadi; va Koreya mojarosi Birlashgan Millatlar Tashkiloti doirasidan tashqarida edi, chunki chegaralardagi dastlabki urush fuqarolar urushi deb baholangandi. Sovet vakili Xavfsizlik Kengashining harakatlariga yo'l qo'ymaslik uchun BMTga boykot e'lon qildi; huquqshunoslar ushbu turdagi harakatlar to'g'risida qaror qabul qilishda besh doimiy a'zoning bir ovozdan ovoz berishlari kerak deb aytdilar. Ikkinchi Jahon Urushidan keyingi Ittifoqchilarning demobilizatsiyasiga qaramay, Yaponiyaning katta qismini AQSh harbiy kuchlari egallab olgan edi. Bu hududda boshqa faqat Britaniya harbiy kuchlarga ega edi. General Duglas MakArtur boshchiligida ular shimoliy koreyaliklarga qarshi kurashga tayyorlanishlari mumkin edi va shunday bo’ldi ham: prezident Truman generalga Koreya Respublikasi armiyasiga xizmat ko’rstaish haqida topshiriq berdi.
Koreya urushining birinchi to’qnashuv bo’lgan Osan jangi. 1950-yil 5-iyulda Amerika harbiy kuchlari shimoliy koreyaliklarga Osanda hujum qildi, ammo bu kichik harbiy qismning Shimoliy Koreyaning tanklarini yo'q qilishga qodir quroli yo’q edi. Harakat muvaffaqiyatsiz amalga oshdi: 180 kishi o’ldi, jarohatlandi yoki asirga olindi. Shimoliy Koreya armiyasi janub tomonga siljib, Pyongtek, Chonan va Chochvonda AQSh kuchlarini orqaga surib, 24-chi divizionning Tedjonga chekinishiga majbur qildi. 24-diviziyada 3,602 kishi o'ldi va yaralandi va 2962 kishi asir olindi, shu jumladan Diviziya qo'mondoni, general-mayor Uilyam F. Din ham bor edi. Avgustga kelib, Shimoliy Koreya armiyasi Janubiy Koreya armiyasi va AQShning Sakkizinchi armiyasini Koreyaning janubi-sharqidagi Pusan yaqinida orqaga surdi. Kommunistlar o’zlari bosib olgan hududlarda Koreya Respublikasining davlat xizmatchilari va ziyolilarini o’ldirdi. 20-avgust kuni general Makartur Shimoliy Koreyaning yetakchisi Kim Ir Senni armiyaning vahshiyligi uchun javobgar ekanligini ogohlatirdi. Sentabr oyiga qadar, BMT qo'mondonligi Naktongan daryosi bilan qisman belgilangan chiziqda Koreyaning faqatgina Pusan shahri perimetrini tashkil etgan taxminan 10%igina nazorat qila oldi. Pusan Perimetrida bo'lib o'tgan jangda (1950-yil sentyabr) AQSh armiyasi Naktongan daryosi, Pxoxan va Tegu shaharlari atroflarini egallashga qaratilgan KPA(Shimoliy Koreya Xalq Armiyasi) hujumlariga qarshi turdi. Amerika Qo'shma Shtatlari Havo kuchlari KPA logistika kuchlarini 40-kunlik quruqlikda ushlab turish bilan to'xtatib qo'ydi, natijada 32 ko'prik vayron bo'lib, kunduzgi avtomobil va temir yo'l qatnovi to'xtatildi. KPA kuchlari kun bo'yi tunnellarda yashirinib, faqat tunda yurishga majbur bo'lishdi. AQSh harbiy-dengiz kuchlari transport markazlariga hujum qilayothanda, KPAga xomashyo berishni to’xtatish uchun logistika bazalari, neftni qayta ishlash zavodlar va portlar vayron qilindi. Shunday qilib, KPA kuchlari butun janubga yetib bora olmadi. Shu bilan birga, Yaponiyadagi AQSh garnizonlari Pusan Perimetrida mudofaani kuchaytirish uchun askarlar va qurollarni doimiy ravishda jo'natib turishgan. Tank batalyonlari Koreyaga to'g'ridan-to'g'ri AQSh hududidan San-Fransisko porti orqali joylashtirilgan. Avgust oyi oxirida Pusan Perimetrida 500 ga yaqin o'rta tanklar janga tayyor edi. 1950 yil sentyabr oyining boshida ROK Armiyasi (Janubiy Koreya Armiyasi)va Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qo'mondonlik kuchlari KPAdan 180000-100000 askarga ko'p bo’lgan. Birlashgan Millatlar Tashkiloti kuchlari bir vaqtning o'zida Pusan Perimetridan tayyorlanib, qarshi hujum uyushtirdilar va Pusan Perimetridan chiqib ketdilar. Pusan Perimetrining qolgan va qayta qurollangan himoyachilariga qarshi KPA kam va yaxshi ta'minlanmagan edi: BMT qo'mondonligidan farqli o'laroq, ularga dengiz va havo yordami yetishmadi. Pusan atrofini bo'shatish uchun general MakArtur KPA chizig'idan 100 mil narida joylashgan Inchxonga amfibiya joylashni tavsiya qildi. 6-iyul kuni u 1-chi otliq diviziya komandiri general-mayor Xobart R. Gayga bo'linmaning Inchxonga amfibiya joylashni rejalashtirishni buyurdi; 12–14-iyul kunlari 1-son otliq diviziyasi Yaponiyaning Yokohama shahridan Pusan perimetri ichidagi 24-piyoda diviziyasini kuchaytirish uchun yo'lga chiqdi. Urush boshlanganidan ko'p o'tmay, general Makartur Inchxonga joylashishni rejalashtira boshladi, ammo Pentagon unga qarshi chiqdi. Vakolat olgach, u Qo'shma Shtatlar Armiyasini, Amerika Qo'shma Shtatlarining dengiz piyodalari va ROK Armiya kuchlarini ishga tushirdi. 15-sentabr - hujum sanasiga qadar amfibiya hujumi kuchlari Inchxonda KPA himoyachilariga duch kelishdi: harbiy razvedka, psixologik urush, partizanlarni qidirish va uzoq vaqt davom etgan potlatishlar kurashni osonlashtirdi. Ammo bombardimon natijasida Inchxon shahrining katta qismi vayron bo'lgan. Inchxonga kuchlar joylanganidan keyin 1-kavaleriya diviziyasi Pusan Perimetridan shimolga qarab yura boshladi. X korpusi Seul atrofidagi KPA himoyachilarini tezda mag'lubiyatga uchratdi, bu Janubiy Koreyadagi asosiy KPA kuchini qo'lga olishga tahdid edi. Deyarli bo’linib ketgan KPA qo'shinlari tezda shimolga chekindi, ammo Shimoliy KPA liniyalariga atigi 25.000-30.000 askar yetib keldi. 27-sentabr kuni Makartur Trumandan kengashining maxfiy ravishda Milliy xavfsizlik 81/1 Memorandumini oldi, unda "bunday operatsiya paytida Shimoliy Koreyaga yirik sovet yoki xitoy kommunistik kuchlari kirgani yo'q, kirganlik to'g'risida hech qanday bayonot ham, harbiy harakatlarimizga qarshi tahdid ham bo’lmasligi ..." deyilgan edi. 1950-yil 1-oktabrga qadar Birlashgan Millatlar Tashkiloti Qo'mondonligi KPAni shimol tomon surib bordi, 38-chi paralleldan o'tib ketdi; ularning orqasidan ROK armiyasi Shimoliy Koreyaga o'tdi. X korpusi ROK kuchlari tomonidan bosib olingan Vonsan (Shimoliy Koreyaning janubi-sharqiy qismida) va Rivonga (Shimoliy Koreyaning shimoli-sharqiy qismida) joylashtirildi. AQShning 8-armiyasi va ROK Armiyasi tomonidan g’arbiy Koreya tozalandi va 1950-yil 19-oktabrda Pxenyan, poytaxt bosib olindi. 187-aviatsiya-havo qo'shinlari bo’linmasi ("Rakkasans") Koreya urushi davomida faqat ikkita jangda qatnashgan bo’lib, ularning birinchisi 1950-yil 20-oktyabrdagi Shimoliy Koreyaning Sunchon va Sukchon shaharlaridagi jang edi. Bo’linmaning vazifasi Shimoliy Koreya lierlarining Pxenyandan qochishini oldini olish uchun shimoldagi Xitoyga olib boradigan yo’lni to’sish va 10 nafar asirni qutqarish edi. Oy oxirida BMT kuchlari ostida 135 ming KPA asiri bor edi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti Qo'mondonligining kommunistlarga qarshi strategik harakatlaridan foydalanib, general Makartur Shimoliy Koreyaning urush harakatlarini ta'minlaydigan omborlarni yo'q qilish uchun Xitoy hududida ham urush harakatlarini olib boorish kerak deb bildi, ammo Prezident Truman bunga rozi bo'lmadi va Xitoy-Koreya chegarasida ehtiyot bo'lishni buyurdi. 1950-yil 27-iyunda, KPA hujumga o’tishidan ikki kun o'tgach va xitoylar urushga kirishidan uch oy oldin, Prezident Truman Xitoy Xalq Respublikasidan Xitoy Milliy Respublikasini(Tayvan) himoya qilish uchun AQShning yettinchi flotini Tayvan bo'g'oziga yubordi. 1950-yil 4-avgustda, Xitoyning Tayvanga bostirib kirishi bekor qilinganidan so'ng, Mao Szedun Siyosiy byuroga, Xalq ozodlik armiyasining (PLA) Tayvan bosqini kuchlari Shimoliy-Sharqiy Chegara Kuchlari sifatida qayta tashkil etilganida Koreya urushiga aralashishi haqida xabar berdi. Betaraf mamlakat diplomatlari orqali Xitoy milliy xavfsizlikni ta'minlash maqsadida Koreyadagi urushda BMT qo'mondonligiga qarshi intervensiya qilishi haqida ogohlantirgan. Prezident Truman xabarni "BMTni qo’rqitib tovlashga urinish" deb izohladi. 1950-yil 2-oktabrda, ROK Armiyasi 38-chi parallelni bosib o'tganidan keyin, Siyosiy byuro Xitoyning Koreya urushiga aralashishiga ruxsat berdi. Keyinchalik xitoyliklar Xitoy intervensiyasidan oldin Shimoliy Koreyani bombardimon qilish chog'ida AQSh bombardimonchilari Xitoyning milliy havo maydoninga ham zarar yetkazganliklarini da'vo qilishdi. 1950-yil sentyabr oyida XXR bosh vaziri Chjou Enlay harbiy va moddiy yordam so'radi. Stalin javobni kechiktirdi; Mao urushni boshlashni 13-oktabrdan 19-oktabrga ko’chirdi. SSSR Yalu daryosining shimolida havo yordami bilangina cheklandi. Mao buni foydali deb hisoblamadi, chunki jang Yalu janubida bo'lib o'tar edi. 1950-yil 8-oktyabrda Mao Szedun Shimoliy-Sharqiy Chegara Kuchlarini Xitoy Xalq Ko'ngillilari Armiyasi (PVA) sifatida qayta tashkil etdi, ular marshal Peng Dehuay qo'mondonligi ostida "Amerikaga qarshi va Koreyaga yordam berish uchun urush" ga kirishlari kerak edi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining havo tekshiruvida kunduzi xitoyliklarni ko'rish qiyin kechdi, bunga ularning safda yurishi va bivouak tartibi havo aniqlanishini minimallashtirdi. Xitoyliklar "qorong'idan qorong'igacha" yurish qildi (19:00–03:00) va havo kamuflyaji (askarlar, o'ralgan hayvonlar va jihozlarni yashiradigan) 05:30 ga qadar joylashtirildi. Bu orada, kunduzgi oldidagi qismlar navbatdagi bivouak uchun joy qidirishdi. Kunduzgi mashg’ulotlar yoki yurish paytida, agar samolyot paydo bo’lsa, uchib ketguniga qadar askarlar harakatsiz turishlari kerak edi. Xavfsizlik qoidalarini buzganlarni otib tashlash haqida buyruq mavjud bo’lgan. Jang maydonidagi tartib-intizom uch qismli armiyaga 460 km masofani qariyb 19 kun ichida bosib o’tib, jangovar zonaga yetib borishga imkon berdi. Boshqa bir bo'linma faqat kechasi kuniga o'rtacha 18 mil (29 km)dan 18 kun davomida yo’l bosib aylanma tog'li yo’lni bosib o'tdi. Shu bilan birga, 1950-yil 10-oktabrda 89-Tank Batalyoni 1-chi Kavaleriya Diviziya tarkibiga qo'shilib, Shimolga hujum qilish uchun mavjud bo'lgan qurol-aslahalarni ko'paytirdi. 15-oktabrda KPA-ning mo'tadil qarshiligidan so'ng, 7-chi Otliq Polk va Charli kompaniyasi, 70-Tank Batalyoni Namchonjam shahrini egallab oldi. 17-oktabrda ular Xvanjuni qo'lga olish uchun asosiy yo'ldan (Pxenyanga olib boradigan) uzoqlashgancha o'ng tomonga siljishdi. Ikki kun o'tgach, 1-chi Kavaleriya Diviziya 1950-yil 19-oktyabrda Shimolniing poytaxti Pxenyanni egallab oldi. Prezident Truman va general Makartur 1950-yil 15-oktabrda Tinch okeanining markazidagi Ueyk orolida uchrashdilar. Ushbu uchrashuv AQShning kontinental qismida Prezident bilan uchrashishni qat'iy rad etganligi sababli juda keng ommalashdi. Makartur Prezident Trumanga Xitoyning Koreyaga aralashishi xavfi kamligini va Xitoyning KPAga yordam berish imkoniyati puchga chiqqan deb hisoblashini aytdi. U Xitoyning Manchuriyada qariyb 300,000, Yalu daryosi bo’yida 100,000–125,000 askari bor deb o’yladi. Keyinchalik u "agar xitoylar Pxenyanga kirishga harakat qilsalar, (havo kuchlaridan himoyasiz ravishda) eng katta qirg'in bo'ladi" degan xulosaga keldi. Xitoy va AQSh harbiylari o'rtasidagi birinchi to'qnashuv 1950-yil 1-noyabrda bo'lib o'tdi; Shimoliy 19-oktabr kuni Yalu daryosidan yashirin ravishda o’tganidan keyin, xitoyliklar 25-oktyabr kuni Xitoy-Koreya chegarasi yaqinidagi BMT kuchlariga hujum qildi. Koreyaning ichkarirog’ida, Xitoy armiyasining minglab askarlari AQShning askarlariga shimoldan, shimoli-g'arbdan va g'arbdan uch marta kuchli hujumlar uyushtirib, Unsan jangida ularning mudofaasini yorib o'tdilar. Kutilmagan hujum natijasida Birlashgan Millatlar Tashkiloti kuchlari Cho’ncho’n daryosi tomon orqaga chekinishgan, xitoylar esa g'alabadan keyin kutilmaganda tog' qa'riga g'oyib bo'lishgan. Nimaga xitoyliklar hujumni yakunlamaganligi noma'lumligicha qolgan. 24-noyabr kuni yangi hujum boshlandi: AQSh kuchlari Koreyaning shimoli-g’arbiy qismi bo’ylab harakat boshladi. Bu paytda amerikaliklarning boshqa qismi sharqiy qirg’oq bo’ylab hujum boshlashgan edi. Ammo xitoyliklar keying hujum uchun pistirmada edilar. 25-noyabrda Koreyaning g’arbidagi frontda Cho’n-cho’n daryosi bo’yidagi jangda xitoyliklar hujumga o’tishdi. BMT qo'mondonligi orqaga chekindi; AQSh kuchlari ham Turk Brigadasining xitoyliklarning harakatini ikki kunga kechiktirgan (27-29-noyabr) muvaffaqiyatli harakatlaridan keyin chekina oldi. 27-noyabrda sharqiy frontda AQShning 3 ming askardan iborat 7-piyoda qo’shinlar bo’linmasi va 12-15 ming dengiz piyoda askarlari Chosin suv ombori bo’yidagi xitoy askarlarining qurshoviga tayyor emasdi, ammo ular 15 ming yaqin qurbonlar bo’lishiga qaramay havo kuchlari yordami bilan qochib qutula oldi. 30-noyabrga kelib, PVA 13-chi armiya guruhi AQShning sakkizinchi armiyasini Koreyaning shimoli-g'arbiy qismidan chiqarib yuborishga muvaffaq bo'ldi. Amerikaliklar qarshilik ko’rsatishni o’rniga tezroq shimoldan chekinib, dekabr o'rtalarida 38-chi paralleldan janubga o’tdilar. AQSh sakkizinchi armiyasining qo'mondoni general Uolton Uolker 1950-yil 23-dekabrda avtohalokatda halok bo'lganidan keyin BMT kuchlari ruhiy tushkunlikka tushib qoldi. Shimoliy-sharqiy Koreyada 11-dekabrga qadar AQSh X Korpusi Hangnam portida mudofaa perimetrini o'rnatishda xitoyliklarnig 9-chi armiya guruhi ustidan muvaffaqiyatli harakatlar amalga oshirdi. Ularni janubdagi amerikaliklarning og’ir ahvoldagi 8-armiyasini kuchaytirish uchun 24-dekabrgacha evakuatsiya qilishga to’g’ri keldi. Hangnam evakuatsiyasi paytida Pusanga 193 ga yaqin BMT qo'mondonligi kuchlari va qurollar-aslahalar (taxminan 105,000 askar, 98,000 tinch aholi va 17,500 ta transport vositalari) evakuatsiya qilindi. Tark etishdan oldin, BMT qo’mondonligi kuchlari shaharning ko’p qismini, ayniqsa, portlarni vayron qildi. General-leytenant Metyu Ridgvey 26-dekabr kuni AQSh sakkizinchi armiyasining qo'mondonligini qabul qilganida, KPA va xitoyliklar keyingi bosqich hujumlarini 1951-yil arafasida boshladilar. Tungi hujumlardan foydalanib BMT qo'mondonlik punktlari qurshovga olinib, kutilmagan tarzda juda ko'p sonli qo'shinlar tomonidan hujum uchradi. Hujumlar baland ovoz bilan: karnaylar va bonglar bilan amalga oshirildi, ular taktik aloqani osonlashtirish va dushmanni yo’lidan adashtirish maqsadida amalga oshirdi. Dastlab BMT kuchlari bu taktika bilan tanish bo'lmagan va natijada ba'zi askarlar qurollarini tashlab janubga chekinishgan. Bu hujum 1951-yil 4-yanvarda KPA va xitoyliklarga BMT kuchlaridan yengib, Seulni ikkinchi marta bosib olishga imkon berdi. Bu muvaffaqiyatsizliklar general Makarturni Xitoy yoki Shimoliy Koreyaning ichki qismiga qarshi yadroviy qurol ishlatishni ko'rib chiqishga undadi, chunki bu orqali Xitoy ta'minot zanjirlarini uzib qo'yish mumkin edi. Ammo xarizmatik lider Ridgvey kelishi bilan sakkizinchi armiya jonlana boshladi. BMT kuchlari g'arbda Suvonga, markazda Vonjuga va sharqda Samcheokdan shimolga chekindilar. Xitoyliklarning imkoniyati oshgach, endi Seuldan nariga o’tishni ham o’ylay boshlashdi. Bu orada uchta jang o’chog’iga Yalu daryosidagi chegaradan oziq-ovqat, o’q-dorilar va jangovar texnikalar yetkazilib turilgan. Birlashgan Millatlar Tashkiloti qo'mondonligining havo ustunligidan to'liq foydalangan holda, X korpus Xan daryosi va Seul yaqinidagi Vonjuni egallab oldi. Tez orada amerikaliklar Xan daryosining janubini va xitoyliklar tomonidan egallangan Xanson shahrini egalladilar. 7-martda sakkizinchi armiya yangi operatsiya boshladi, va 14-mart kuni KPA va xitoyliklar Seuldan chiqarildi. Bu shahar bir necha yil ichida to’rtinchi marotaba bosib olindi va bu bosqinlar shaharni xarobazorga aylanishiga, 1,5 million aholini 200 mingga qisqarishiga va shahar aholisining oziq-ovqat tanqisligidan qattiq aziyat chekishiga olib keldi. 1951-yil 11-aprelda Bosh qo'mondon Truman Koreyadagi bosh qo’mondon Makarturni lavozimidan ozod qildi. Ishdan bo'shatish uchun bir qator sabablar mavjud edi. Makartur xitoylar urushga kirmaydi, degan xato fikrlab, U yadro qurolidan foydalanish yoki foydalanmaslik Prezidentning emas, balki uning o'zi hal qilishi kerak bo’lgan ish deb hisobladi. Makartur, Xitoyni, agar taslim bo'lmasa, yo'q qilish bilan tahdid qilgan. Makartur butunlay g'alaba qozonishni yagona sharafli natija deb bilgan bo'lsa-da, Truman Osiyodagi urushga kirish to’g’ri yurish bo’lganiga shubha qildi va sulh, Koreydan chiqib ketishni to’g’ri yechim deb bildi. Makartur 1951-yil may va iyun oylarida Kongressda muhokama qilinib, u Prezidentning buyruqlariga bo'ysunmagani va shu bilan AQSh Konstitutsiyasini buzganligi aniqladi. General Ridgvey Koreyadagi oliy qo'mondon etib tayinlandi; u Birlashgan Millatlar Tashkilotining qo'shinlarini muvaffaqiyatli qarshi hujumlar uchun qaytadan tartibga soldi, General Jeyms Van Flit esa AQShning Sakkizinchi Armiyasi qo'mondoni bo'lgan. Keyingi hujumlar asta-sekin KPA va xitoyliklar kuchlarini zaiflashtirdi; ,,Jasur’’ (Courageous, 1951-yil 23-28-mart) va ,,Tomagavk’’ (1951-yil 23-mart) operatsiyalari xitoyliklarni Keson va Seul o’rtasida tuzoqqa tushirish uchun havoda va quruqlikda amalga oshirildi. BMT kuchlari 38-paralleldan shimolga o’tdilar. 187-aviatsiya-havo qo'shinlari bo’linmasi ("Rakkasans") ikkinchi marta 1953-yil 23-mart yakshanba kuni Janubiy Koreyaning Munsan-ni shahrida jangda qatnashdi. Missiya Xitoy kuchlarini ortda qoldirib, ularning shimolga qarab harakatlanishiga to'sqinlik qilish edi. 60-chi Hindiston parashyut dala tezyordami operatsiyalarni tibbiy qoplam bilan ta'minladi, ADS va jarrohlik guruhini tashlab, tinch aholi orasidagi qurbonlardan tashqari 400 dan ortiq jangda halok bo'lganlarni davolash uchun xizmat qildi. Bu birlik gumanitar missiyada bo'lganligi sababli bu ish ularning maqsadlarining mohiyatini tashkil etdi. 1951-yil aprel oyida xitoyliklar navbatdagi bosqich hujumlariga o'tishdi, bu "Xitoyning bahorgi hujumi" deb nomlanadi. Hujum uchta dala qo'shinini (taxminan 700,000 kishi) jalb qildi. Hujumning birinchi zarbasi Imjin daryosi bo’yidagi (1951-yil 22-25 aprel) va Kapyong jangida (22-25-aprel) qattiq qarshilik ko'rsatgan va Seul shimolidagi ,,Noma’lum chiziq’’ (“No-name Line”) da to’xtatilgan hujumning shiddatini yo’q qilgan 1-korpus kuchlariga tashlandi. 1951-yil 15-mayda Xitoy bahorgi hujumning ikkinchi qismini boshladi va sharqda ROK armiyasi va AQSh X korpusiga hujum qildi. Dastlabki muvaffaqiyatlardan so'ng, ular 20-mayga qadar to'xtatildi. Oy oxirida, AQShning Sakkizinchi Armiyasi qarshi hujumga o’tdi va 38-chi paralleldan shimolda joylashgan ,,Kanzas linyasi’’ qayta egallashga muvaffaq bo'ldi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining " Kanzas linyasi" harakati to'xtatildi va undan keyingi hujumkor harakatlar to'xtatildi, bu 1953 yilgacha tinchlik o'rnatilgunga qadar davom etdi.