O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi
Download 4.51 Kb. Pdf ko'rish
|
|
(14.1) frontal suv olish (14.5-rasm, b) 0-3 radial kesimga normal joylashtiriladi. to’g’onli suv olish gidrouzellarida to’g’on joylashgan joy botiq qirg’oqqa (oqim o’zagiga) normal joylashtiriladi. Suv olish inshootlari quriladigan joy variantlarni texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlarini solishtirish yo’li bilan tanlab olinadi. 4.To’g’onsiz suv olish tugunlarining bosh inshootlari Bosh inshoot konstruksiyasi gidrogeologik va daryodan olinadigan suv sarfiga, daryodagi suv sathining o’zgarish chegaralari, inshootni ekspluatatsiya qilish sharoitlari, qurilishning mahalliy sharoitlari, daryodagi o’zanning qayta shakllanishi, qattiq oqim rejimiga va boshqalarga ko’ra tanlanadi. Daryodagi suv sathining tushishiga ko’ra rostlagich ochiq yoki diafragmali turda loyihalanadi. Rostlagich ostonasi bir xil va uning har xil oraliqlarida boshqa belgisida bo’lishi ham mumkin. Ostona sath belgisi suv kamchil davrlarida suv olishni ta’minlash sharoitlaridan kelib chiqqan holda belgilanadi, lekin daryo tubining yoki keluvchi kanalning o’rtacha sath 273 belgisidan past bo’lmasligi kerak. Bosh rostlagich oldidagi oqim tezligini 0,8...1,5 m/s oralig’ida qabul qilinadi. Bosh rostlagich markazlashgan boshqaruvli kanal-tindirgichli ko’p kallakli suv olishda kanallarning har biri uchun mustaqil tirqishga ega bo’lib, bu iste’molchiga bitta va bir necha kanal orqali suv berish imkonini yaratadi (14.4-rasm). bunday rostlagich ikki qavatli konstruksiyaga ega: yuqori qavatdagi tirqishdan suv kanal-tindirgichdan bosh kanalga, pastki qavat tirqishidan tubdagi yuvgichlarga va suv olish joyidan pastga daryoga tashlanadi. Bunda rostlagich tagiga joylashgan yuvgich ostonasi sath belgisi va o’lchamlari konstruktiv qabul qilinadi, so’ngra nazorat qilish va ta’mirlash ishlarini olib borishda kiradigan yo’llar qulay bo’lishini hisobga olgan holda hisobiy suv sarflarini o’tkazish tekshirib ko’riladi. Ochiq turdagi rostlagich va suv tashlash inshootdan tashkil topgan bosh inshoot sxemasi 14.6-rasmda keltirilgan. Bunday bosh inshoot kanal-tindirgichli markazlashmagan suv olishda, hamda tugunda yuvuvchi-tashlovchi inshoot ochiq turda bo’lganda suvni frontal olishda qo’llaniladi. 14.6-rasm. Tashlamali bosh inshoot plani (a) va fasadi (b): 1-kanal tndirgich; 2- rostlagich; 3-bosh kanal; 4-tashlama kanal; 5-suv tashlash inshooti; 6-ostona; 7-zatvorlar. Suv tashlash inshooti ostonasi rostlagich ostonasidan 1...1,5 m pastda o’rnatiladi va yuvishni samaradorligini oshirish, tub cho’kindilarini ushlab qolish va ularni tashlab yuborish uchun rostlagich oldida ostona o’rnatiladi. 5. Bosh inshoot gidravlik hisobi. Bosh inshootni gidravlik hisoblash natijasida hisobiy suv sarfini o’tkazish uchun inshootning kengligini va shuningdek, bosh kanal va daryoning inshootga yaqin erlariga zarar keltirmaslik shartlari aniqlanadi. Hisoblar bo’yicha tirqishning kengligi aniqlanadi, beflarning tutashish rejimi tekshiriladi va inshootning balandlik bo’yicha o’lchamlari belgilanadi. 274 14.7-rasm. Tizimni ishlash davrida daryodagi va bosh kanaldagi suv sathlarining qo’shma grafiklari Gidravlik hisoblar uchun quyidagilar berilgan bo’lishi kerak: 1) tizimni ishlash davrida hisobiy yil uchun yil davomida daryodagi suv chuqurliklarining (yoki suv sathlarining) o’zgarish grafigi t f H 1 suv chuqurliklari olinadigan sarflar egri chiziqli bog’lanishi 1 Q H f ; 2) tizimning ishlash davrida yil davomida bosh kanaldagi suv chuqurliklarining (yoki suv sathlarining) grafigi t f h v suv chuqurliklari va olinadigan sarflar egri chiziqli bog’lanishi h f Q ; 3) suvni kanalga kelish burchagi; 4) bosh inshootning yakuniy konstruktiv tuzilishini qabul qilish (tirqishlar soni, oraliq devorlarning planda ko’rinishi, kirish ostonasining shakli, suzgichlarni ushlab qoluvchi panjaraning, shandor devorining, diafragmaning va boshqalarning joylashuvi). Bosh inshoot tirqishlari kengligini aniqlashda daryodagi suv sathini tabiiy sarfiga to’g’ri keladigan qilib emas, balki undan olinayotgan suv sarfini hisobga olingan holat uchun ya’ni 1 H emas 2 H uchun qabul qilish maqsadga muvofiqdir. Daryo uchun t f H 1 va 1 Q H f kanal uchun t f h va h f Q ma’lum bo’lganda Q1 va Q ni ayirib tashlab daryo stvoridagi vodoslivning pastki qismining oxiri oldida 1 H chuqurlikni aniqlash mumkin. So’ngra, daryodagi suv chuqurligi (yoki suv sathlari) grafigi h f H 2 tizimni ishlash vaqtida quriladi va unga ana shu davr uchun 2 H bilan umumiy nolga keltirilgan bosh kanaldagi suv chuqurliklari qo’yilib, bosh inshootning kengligini aniqlash imkonini beradigan ma’lumotlar olinadi. Bosh inshoot kengligi olinadigan sarfning miqdori daryo va kanal suv sathlari orasidagi farqqa bog’liq bo’ladi. Agar bu farq bo’lmasa, bu davrda to’g’onsiz suv olishda daryodagi suv sathi talab qilinadigan sarfni olishga imkon bermaydi. Inshoot tirqishi kengligini aniqlash uchun qo’shma grafiklaridan oldindan suv olishning kritik davrlaridagi (masalan, 1,2,3 nuqtalar) suv sarflarining kichik ayirmalari 3 2 1 , , z z z tanlanadi. Chunki ko’riladigan davrlarda kanalga har xil sarflar olinadi, ulardan qaysi biri hisobiy bo’lishi no’malum. Shuning uchun tirqish kengligi barcha tanlangan holatlarda aniqlanadi va loyihada ularning ichidan kattasi qabul qilinadi. Bosh inshoot gidravlik hisobi irrigatsiya tarmoqlaridagi inshootlarning gidravlik hisobidan farq qilmaydi va yon tomonga joylashgan ochiq turdagi tirqishdan oqim ko’milib o’tadigan keng ostonali vodosliv suv sarfi formulasi bo’yicha olib boriladi. 275 Daryoning yuqori suv sathllarida suv shandorlar orqali va so’ngra zatvor ostidan o’tadi. Nazorat savollari: 1. To’g’onsiz suv olish inshootlari deb nimaga aytiladi? 2. To’g’onsiz suv olish inshootini loyihalashdan asosiy maqsad nima? 3. To’g’onsiz suv olish inshootlarini qanday turlarini bilasiz? 4. To’g’onsiz suv olishni qo’llanishining qanaqa shartlari bor? 5. To’g’onsiz suv olishda tub cho’kindilarga qarshi kurashishda qanday usullar mavjud? 6. Boshqarilmaydigan suv olish qanday kamchiliklarga ega? 7. To’g’onsiz suv olishda bir kallakli va ko’p kallakli boshqarilmaydigan suv olish qanday amalga oshiriladi? 8. Ko’p kallakli suv olishni qo’llash qanday sharoitlarni yaratadi? 9. Bir kallakli boshqariladigan va ko’p kallakli markazlashgan boshqaruvli suv olishni ta’riflang. 10. Shporali suv olish deganda nimani tushunasiz? 11. Daryodan suv olish inshootlari quriladigan joy qanday tanlanadi? 12. Suv olish inshootlarini qurish uchun qanaqa joylar noqulay hisoblanadi? 13. Suv olish inshootlarini qurishda eng qulay deb qanday joylar tanlanishi mumkin? 14. M.V.Daneliyaning tavsifiga asosan egri chiziqli uchastkadagi suv olishda qanaqa tavsiyalarga amal qilish lozim? 15. To’g’onsiz suv olish tugunlarining bosh inshootlarini tushuntiring. 16. Tashlamali bosh inshoot plani va fasadini izohlab bering. 17. Bosh inshoot gidravlik hisobi asosida nimalar aniqlanadi? 18. Bosh inshoot gidravlik hisobi uchun qanday qiymatlar zarur? 19. Bosh inshoot tirqishlari kengligini aniqlash qanday bajariladi? 20. Bosh inshoot gidravlik hisobi boshqa inshootlar gidravlik hisobidan nima bilan farq qiladi? 15-mavzu. Tugonli suv olish inshootlari. O`quv vaqti: 80 minut Talaba sоni: O`quv mashg’ulоtining tuzilishi Ma’ruza rеjasi 1. Umumiy ma’lumotlar va qo’llanish shartlari 2. Yon tomonga suv olish 3. Frontal suv olish O`quv mashg’ulоtining maqsadi: Talabalarda Gidrotexnik inshootlari fani bo`yicha tushuncha hоsil qilish. Pеdagоgik vazifalar: Yangi mavzu bilan tanishtirish, mavzuga оid ilmiy atamalarni оchib bеrish, asоsiy masalalar bo`yicha tushunchalarni shakllantirish. Talabalarni Gidrotexnik inshootlari fani va uning sоhalari haqidagi asоsiy nazariy tushunchalar bilan tanishtirish, ko`nikma va malakalar haqida tasavvur shakllantirish, asоsiy ma’lumоtlarni kоnspеktlashtirish. Ta’lim usullari: Aqliy хujum, “BBB” O`quv faоliyatini tashkil qilish shakli. Оmmaviy Ta’lim vоsitalari Ma’ruza matni, kоmpyutеr, ekran, prоеktоr, PowerPoint dasturi.. Qayta alоqa usullari va vоsitalari Savоl javоb O`quv mashg’ulоtining tехnоlоgik хaritasi. 276 Ishlash bоsqichlari, vaqti Faоliyat mazmuni O`qituvchining Talabaning 1 bоsqich 1.1 O`quv хujjatlarini to`ldirish va talabalar davоmatini tеkshirish (5 min). 1.2 O`quv mashg’ulоtiga kirish (5 min) 1.2 Gidrotexnik inshootlari fani haqida talabalarning mulоhazalari so`raladi. Fan to`g’risida ma’lumоtlar bеriladi ma’ruza rеjasi yozdiriladi. So`ng ma’ruza bоshlanadi. Tinglashadi. Gidrotexnik inshootlari fani, o`rganish sоhalari bo`yicha o`z fikrlarini aytadilar. Aniqlashtiradilar, savоllar bеradilar. 2 bоsqich. Asоsiy 60 min 1. Gidrotexnik inshootlari fani va uning sоhalari. Mamlakatimizdagi tutgan o`rni va ahamiyati aytib o`tiladi. 2. Gidrotexnik inshootlari fanining qishlоq хo`jaligida tutgan o`rni va uning rivоjlanishi haqida aytib o`tiladi. 3. Gidrotexnik inshootlari faning tadqiqоt bоsqichlari va usullari aytiladi. Kоnspеkt yozishadi, tinglashadi, Gidrotexnik inshootlari fani va uning sоhalarini yozib оladilar. Gidrotexnik inshootlari fanining o`ziga хоs hajmiy –rеjaviy еchimlari haqida yozib оlishadi. Gidrotexnik inshootlari fani ning ahamiyati va qishlоq хo`jali gida tutgan o`rni haqida yozib оladilar. Mavzu bo`yicha savоllar bеradilar. 3 bоsqich Yakuniy natijalar 10 min 3.1. Mavzu bo`yicha хulоsa qilish va o`quv mashg’ulоtning maqsadiga erishish darajasi taхlil qilinadi. 3.2. Mavzu yuzasidan o`quv vazifasi bеriladi. O`rganilgan mavzu bo`yicha оlgan ma’lumоtlarni umumlash tiradilar va savоllar paydо bo`lgan bo`lsa savоllar bеradilar. Adabiyotlar: 1. Bakiev M.R., Majidov J., Nosirov B., Xo’jaqulov R., Raxmatov M. Gidrotexnika inshootlari. 1-jild. Toshkent, “Yangi asr avlodi”, 2008. 2. Bakiev M.R., Majidov J., Nosirov B., Xo’jaqulov R., Raxmatov M. Gidrotexnika inshootlari. 2-jild. Toshkent, IKTISOD-MOLIYA, 2009. 3. Rоzanоv N.P., Bоchkaryov Ya.V., Lapshеnkоv V.S., Juravlyov G.I., Kaganоv G.M., Rumyantsеv I.S. «Gidrоtехnichеskiе sооrujеniya», pоd rеd. N.P. Rоzanоva - M.Agrоprоmizdat, 1985. 4. Хusanхujaеv Z.Х. “Gidrоtехnika inshооtlari”. O`qituvchi-nashiryoti, T.1968 5. Хusanхujaеv Z.Х. “Suv оmbоridagi gidrоtехnika inshооtlari”. O`qituvchi, Tоshkеnt. 1986. 6. Bakiеv M.R., Yangiеv A.A., Kоdirоv О, “Gidrоtехnika inshооtlari”. Fan. Tоshkеnt. 2002. 7. Vоlkоv I.M., Kоnоnеnkо P.F., Fеdichkin I.K. “Gidrоtехnichеskiе sооrujеniya” M: Kоlоs, 1968 8. Bakiеv M.R., M-G.A.Kоdirоva, Ibraymоv A. “Gidrоtехnika inshооtlari” fanidan kurs lоyiхalari va amaliy mashg`ulоtlarni bajarish bo`yicha mеtоdik ko`rsatma. 1,2 qismlar. T.,2009. 9. Bakiеv M.R., Kirillоva Е.I., Kоххоrоv O`. “Gidrоtехnika inshооtlari” fanidan labaratоriya ishlarini bajarish bo`yicha mеtоdik ko`rsatma. T.,2007. 1. Umumiy ma’lumotlar va qo’llanish shartlari Umumiy ma’lumotlar va qo’llanish shartlari. Daryodagi tabiiy suv sathlari iste’molchilarga o’zi oqar suv sarfini uzatish uchun etarli bo’lmagan vaqtlarda to’g’onli suv olish gidrouzellari qo’llaniladi. Suv olish gidrouzellaridagi to’g’on daryodagi suv oqimini to’sib, yuqori b’efdagi suv sathini ko’taradi. Suv dimlash to’g’onlari suv sathini o’ qadar baland 277 ko’tarmasdan daryodan kafolatlangan suv olish, sug’orish shaxobchalariga zararli cho’kindilarni o’tkazmaslik, suv energiyasidan foydalanish, suv transporti qatnovini yaxshilash hamda sug’orish dalalarini suv bilan ta’minlash uchun quriladi. To’g’onli suv olish quyidagi hollarda qo’llaniladi: 1) o’zi oqar bosh kanal salt uzunligini qisqartirish iqtisodiy jihatdan afzal bo’lsa; 2) suv olish koeffitsienti katta bo’lganda ikkala qirg’oqdan ikki tomonga suv olishda; 3) bir tomonga suv olishdan, masalan, kema qatnaydigan daryolardan ma’lum miqdorda suv olinganda gidrouzel hududida kema qatnovini yomonlashtirganda; 4) gidrouzel joylashgan erdan yuqorida muz parchalari hosil bo’lishiga va oqim loyqaligini ko’payishiga sabab bo’ladigan daryoning tez oqadigan joylari, busag’alar mavjud bo’lganda. To’g’onli suv olish gidrouzelini qurish olinadigan suv sifatini ancha yaxshilaydi. Irrigatsiya, yaylovlarga suv chiqarish va derivatsiya gidroelektrostantsiyalari uchun mo’ljallangan suv olish gidrouzellari tarkibiga suv olish bilan bir qatorda quyidagi inshootlar kiradi: 1) suv tashlash to’g’oni; 2) mahalliy materiallardan barpo etiladigan ustidan suv o’tkazmaydigan to’g’on; 3) suv oqimini inshootga yo’naltiruvchi dambalar yoki har xil yo’naltiruvchi inshootlar; 4) bosh suv oluvchi inshoot; 5) loyqa yuvuvchi qurilmalar; 6) xizmat ko’rsatish ko’priklari va tindirgichlar. Daryoning oqimi bir vaqtning o’zida gidroenegetikaga ham foydalanilsa gidrouzel tarkibiga gidroelektrostnatsiya, kema qatnaydigan daryolarda-kema o’tkazuvchi shlyuzlar, baliqlarning uvildiriqlarini sochish uchun o’tadigan daryolarda-baliq o’tkazuvchi inshootlar kiradi. Suv tashlovchi to’g’onlar past bosimli qilib bajariladi va ularning suv qo’yilish fronti o’lchamlari oqimni yo’naltiruvchi dambalar bilan chegralangan turg’un o’zan bilan muvofiqlashtirilgan bo’lishi kerak. Bu o’zanni joyini o’zgartirishini oldini olish va to’g’on oldida orolchalarning hosil bo’lishiga yo’l qo’ymaydi, hamda undan maksimal suv sarflarini o’tkazishni ta’minlaydi. 2. Yon tomonga suv olish Kanalga yon tomondan suv olishda suv oluvchi inshoot siftida ochiq yoki diafragmali inshootlar qo’llaniladi. Suv oluvchi inshootning o’qi gidrouzelga keladigan asosiy oqim o’qiga to’g’ri yoki o’tmas burchak ostida joylashtiriladi (15.1-rasm). Yon tomonga suv olishda burchak 130...1400 dan oshmasligi kerak. Cho’kindilar to’g’ondagi tirqish orqali qirg’oqqa joylashgan tirqishlar va qurilmalar, oraliq devorlardagi tirqishlar, to’g’on tanasidagi ochiq kanallar va shu kabilar bilan yuviladi. Yon tomonga suv olish gidrouzellari daryoning to’g’ri va egri chiziqli uchastkalarida quriladi. 278 15.1-rasm. Yon tomonga suv olishni joylashuv sxemalari: a-to’g’ri burchak ostida; b- o’tmas burchak ostida. Yon tomonga to’g’onli suv olishda cho’kindilarga qarshi kurashish uchun ko’ndalang tsirkulyatsiyadan foydalaniladi, uni loyqalatish uchun maxsus konstruksiyalar qo’llaniladi: tsirkulyatsiya hosil qiluvchi tirqishlar orqali yuvadigan ostonalar (qiyshiq yo’naltirilgan, egri chiziqli, uzunligi bo’yicha siniq chiziqli pog’onalar va boshqalar); tub cho’kindilarni tutgich yuvuvchi galereyalar; yuvgichlar bilan jihozlangan oraliq devorlar va boshqalar. Cho’kindilarni yuvish sharoitlari bo’yicha yon tomonga suv olish gidrouzellari frontal va yon tomonga yuvish bilan farqlanadi. Cho’kindilarni to’g’ondagi tirqish orqali frontal yuvib yon tomonga suv olish (15.2- rasm). Yuqori b’efda cho’kib qolgan cho’kindilarni to’g’onning bosh inshootga yondoshib turgan tirqishlar orqali yuvish konstruktiv jihatdan ancha qulay hisoblanadi (15.2-rasm, a). Daryodan bu tartibda suv olish bilan suvda oqib keladigan cho’kindilarning oqim strukturasiga ta’sir qilib bo’lmaydi, buning natijasida cho’kindilarga qarshi kurash choralari ancha murakkablashib ketadi. Cho’kindilarga qarshi kurashish maqsadida bosh inshoot ostonasining daryo tubiga nisbatan bir oz baland qilib qurilishi cho’kindilarning oqish rejimini o’zgartira olmaydi. Shu tartibda suv olinganida yuqori b’efni, shu jumladan ostona oldini cho’kindilar bosib qoladi, natijada mayda va yirik cho’kindilar kanalga kira boshlaydi. Bundan tashqari cho’kib qolgan cho’kindilarni yuvish uchun juda ko’p suv sarf qilinadi. Cho’kindilarni yuvish vaqtida suv loyqalanib bosh kanalga cho’kindilar yana ko’proq kira boshlaydi. Shu sababli cho’kindilarni yuvish vaqtida bosh inshootning zatvorlari berkitib qo’yiladi va bosh kanalga suv o’tkazishni vaqtinchalik to’xtatib qo’yiladi. Agar inshoot oldidagi daryodagi suv oqimiga nisbatan 200…300 burchak hosil qilib cho’kindi ushlab qoladigan ostona yoki nov o’rnatilsa, kanalga cho’kindi kamroq tushadi. Inshootga yirik cho’kindilarning kirishini kamaytirish maqsadida A.V.Troitskiy inshoot ostonasi bilan baravar qilib gorizontal tokcha o’rnatishni tavsiya qilinadi. Bu tokcha suv oqimini ikki qatlamga ajratadi, cho’kindilari oz ustki qatlam inshootga kiradi, cho’kindilarga boy pastki qatlam gorizontal tokcha ostidagi tirqishlar orqali pastki b’efga o’tib ketadi (15.2-rasm, b). 279 15.2-rasm. Cho’kindilarni frontal yuvib yon tomonga suv olish: 1-bosh inshoot; 2-kirish ostonasi; 3-to’g’on; 4-yuvish tirqishlari; 5-kanal; 6-panjara; 7-suv qabul qilgich zatvorlari; 8-nov (akveduk); 9-gorizontal tokcha. Bunday inshootlarning ishlashi bo’yicha olib borilgan tadqiqot ishlari bu qurilma yordamida inshootga olinadigan suvni yirik cho’kindilardan butunlay ozod qilmasligi ko’rsatadi. Buning sababi shundaki, gorizontal devor suv oqimining ichki strukturasiga ta’sir qilmaydi, balki uni sun’iy ravishda ikki qatlamga ajratadi. Uncha katta bo’lmagan suv sarflari uchun prof V.G.Ayvazyan oraliq devorlar orqali suv olishni taklif etdi, unda suv olish oraliq va yon devorlarda vertikal o’rnatilgan panjarali suv qobul qilgich orqali amalga oshiriladi (15.2-rasm, v). So’ngra maxsus galereyalar suvni qirg’oqqa chiqadigan novlarga o’tkaziladi. Suv qabul qiluvchi tirqishlarni barcha oraliq va yon devorlarga yoki ularning bir qismiga joylashtiriladi. Bu tirqishlarning soni bitta galereyadan o’tkaziladigan suv sarfi (6 m3/s gacha) bo’yicha aniqlanadi. Tirqish yuqorisi NDS dan 0,1...0,3 m, pastki qismi esa suv tashlash to’g’oni ostonasidan kamida 1,5 m baland qilib joylashtiriladi. Tirqishdan keladigan suv o’tkazuvchilar kengligi 1,5...3 m li ko’ndalang kesimli galereyalar bilan ravon tutashtiriladi. Galereyadagi oqim tezligi suv bilan kiradigan hamma cho’kindilarni transportlashni ta’minlashi kerak. Galereyadagi oqim rejimi bosimsiz qabul qilinadi. Galereyalarni ishdan to’xtatish uchun ularni oxirida yassi zatvorlar mo’ljallanadi. Galereyadan suv suv yig’uvchi novlarga o’tadi, nov tubi bilan galereya tubi pog’ona (ustup) bilan tutashtiriladi, chunki nov bo’ylama nishablikka ega, gelereyaning hamma tirqishlari esa bir xil sathda joylashgan. Oraliq devorlardagi (ularning bir tomonidan) yoki yon devorlardagi tirqishlar kirish yuzasi quyidagi formuladan aniqlanadi: кир кир n / Q кан (15.1) bunda кан Q -kanalga o’tadigan maksimal sarf; n -suv qabul qiluvchi tirqishlar soni (har bir oraliq devorda ular ikkita bo’ladi); кир -tirqishga kiradigan tezlik, 0,5...1 m/s qabul qilinadi. Tirqish kirish yuzasining ikkita o’zgaruvchan o’lchamidan- кир В va кир h dan biri beriladi, odatda bu suv chuqurligi bo’ladi uni 2 m dan kam qabul qilmaslik tavsiya etiladi. Suv qabul qilish tirqishiga kirishdagi bosim yo’qolishi oqim ko’milib o’tadigan keng ostonali vodosliv formulasidan aniqlanadi. 280 2 / Q Q кан тир кир кир кир gz h b p n (15.2) bunda d S S p / - oraliqlar koeffitsienti [bunda S -panjara oraliqlari (sterjenlar o’rtasidagi juda tor tirqish), 5...15 mm ga teng; d -panjara sterjenlarning qalinligi, 8...10 mm ga teng]; -suvni tirqishga yon tomondan kelishini hisobga oluvchi koeffitsient (jadvaldan olinadi); burilish 900 da 86 , 0 ; - siqilish koeffitsienti; -tezlik koeffitsienti; кир z -kirishdagi bosim yo’qolish. Panjarada o’tishdagi bosim yo’qolishi A.R.Berizinskiy formulasi bo’yicha aniqlandi: g a S S a d S S z кир пан 2 8 4 , 2 3 , 2 2 6 , 1 (15.3) bunda Download 4.51 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|