O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi z. Nishanova, D. Qarshieva

7
 
 
Mazkur metodika shaxsning bilish faoliyatida ikki kognitiv uslub – maydonga tobe va maydondan 
mustaqil uslubning qaysi biri ustunligini aniqlash uchun qo‘llanadi. Bunda maydonga tobelik 
odamning olamni bilish jarayonida tashqi chalg`ituvchi omillar ta`siriga kuchli berilishini, 
maydondan mustaqil uslub esa bunday ta`sirdan etarlicha holi ekanligini anglatadi.
Ko‘rsatma: ―Hurmatli ishtirokchi! Sizga quyida har xil shakllarning tasviri ko‘rsatiladi. Shakllar 6 
tadan to‘plam qilib joylashtirilgan. Har bir to‘plamdan avval A, B, C, D, E harflari bilan 
shifrlangan alohida sodda shakllar qatori keltiriladi. Sizning vazifangiz ushbu namunadagi sodda 
shakllarning qaysilari to‘plamdagi murakkab (chalkash) shakllar ichida mavjudligini aniqlash. 
Namunadagi qaysi shakl tegishli murakkab shakl ichida mavjudligini aniqlaganingizda uning 
shartli shifri (A, B, C, D, E harflaridan biri)ni shakllar to‘plamlarining o‘ng tarafidagi bo‘sh 
katakchalarga yozib quying. Unutmang, har bir murakkab shakl tarkibida namunada keltirilgan 
shakllardan faqat biri va aynan namunada ko‘rsatilgan o‘lcham va joylashuv o‘rni kabi 
ko‘rinishda ak ettirilgan.
7
Zinchenko 
Т. P. Kognitivnaya I prikladnaya psixologiya. – М.: МODEK, 2000 . - 608 s.

---

---

Natijalarni hisoblash
 
Sinaluvchilarning javoblari quyidagi kalit bilan solishtirib tekshiriladi, har bir moslik uchun 1 
balldan baho qo‘yiladi.
1. A 
6. V 
11. B 
16. D 
21. G 
26. B 
2. B 
7. A 
12. A 
17. A 
22. B 
27. A 
3. V 
8. V 
13. A 
18. D 
23. G 
28. D 
4. G 
9. D 
14. V 
19. B 
24. A 
29. V 
5. V 
10. D 
15. B 
20. V 
25. D 
30. B 

---

Yakuniy natija quyidagi formula asosida hisoblanadi: 
bu erda: N - umumiy ball yig`indisi (sinaluvchining barcha to‘g`ri javoblari miqdori); t 
– butun test bilan ishlash davomida sarflangan vaqt (daqiqa hisobida). 
Agar yakunda I ning ko‘rsatkichi 2,5 dan katta bo‘lsa, sinaluvchida maydondan mustaqil kognitiv 
uslub ustunligi ma`lum bo‘ladi. 
Agar yakunda I ning ko‘rsatkichi 2,5 dan kichik bo‘lsa, sinaluvchida maydonga tobe kognitiv 
uslub ustunligi ma`lum bo‘ladi. Demak, testda sinaluvchi qanchalik ko‘p to‘g`ri javoblarni topsa, 
uning bilish sohasida maydondan mustaqil kognitiv uslub darajasi shunchalik yuqori bo‘ladi.