O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta ta`lim

Kam maqsulotli gorizontnn ishlash va tugaguncha ishlash

Qatlamni tugaguncha ishlash loyiqasini tuzishda quyidagilarni inobatga olish lozim:

1) qatlamni tugaguncha ishlash unga ta`sir qilish jarayonini zarurligi va imkonini qisobga olib tuzilishi lozim;
2) qatlamni tugaguncha ishlashni zaiflashgan quduqlarda ikkinchi stvolni ochish va burqilash bilan olib borish foydali;
3) ko`p qatlamli gorizontlarda tugaguncha ishlashda barcha gorizontlarda olib boriladigan ishlarni inobatga olish kerak;
4) yangi quduqlarni loyiqadashtirishda, quduqlar to`rini zichlashda quduqlarni bir-biriga va so`nggi neft' beraolishlik koeffitsientiga ta`siri inobatga olinishi lozim;
5) tugaguncha ishlashni loyiqalashtirishda quduqlar maqsuldorligini oshirish tadbirlarini - gidravlik yorish, tuz-kislotali ishlov berish, jadallashgan usulda neft' olishni va b. qisobga olish kerak.
qatlamni tugaguncha ishlash loyiqasini tuzishda quyidagilar zarur qisoblanadi:
1) amaldagi ishlatuvchi quduqlar fondini saqlash va qum tiqini, muddatidan avval suvlangan, ishlatishdan chiqqan quduqlardagi muammolar bilan kurashish; 2) qatlamning litologok-fizik xususiyatlarinn inobatga olib qoldiq neftni olish uchun zichlovchi quduqlarni qazish;
Maqsulot miqdori 7 t/sut. dan kam bo`lgan quduqlar kam maqsulotli quduqlar fondiga kiradi. Uyumda kam maqsulotli kuduqlarning bo`lishi, uning paydo bo`lishi, yotqiziqlarning zichlashish va metomorfizatsiya jarayoni bilan boqliq. Ko`rsatilgan va boshqa tabiiy omillar ba`zi quduqlarni boshqalariga nisbatan ishlashning boshlanqich davridayoq kam maqsuldorlikda ishlashiga sabab bo`ladi. Ba`zida sun`iy qolatlarda va uyum ishlashining so`nggi davrlarida xam quduqlar kam maqsulot bilan ishlay boshlaydi.
Tabiiy omillarga ko`ra quduqlar kam maqsulotli bo`lganda ularning debitini oshirish uchun turli tadbirlar qo`laniladi. Birinchi navbatda shuni aytib o`tish kerakk-ki maqsuldor qatlamlarni ochishda ularni gillanishidan eqtiyot bo`lish kerak. Buning uchun ko`pincha qatlamni gilli aralashma o`rniga neftli aralashma bilan ochiladi yoki quduqni qatlam ostidan qam 20-30 m chuqurlikkacha (zumpf) qaziladi (qazilgai zumpfga neft' o`zining oqirligi bilan oqib tushadi, u erdan esa neft' nasos orqali so`rib olinadi). SHuningdek quduqlar maqsuldorligini oshirishda bir necha kam maqsulli gorizontni bitta quduq orqali ishlatiladi.