O’zbekiston Respublikasi Transport Vazirligi Toshkent Davlat Transport Universiteti

Mahsulot va xizmatlar qanday ishlab chiqariladi? Mahsulot va xizmatlar 
ishlab chiqarishda qanday texnologiya va resurs manbaalardan foydalaniladi 
Mahsulot ishlab chiqarish qanday tashkilashtiriladi? Bunga javob: tovar ishlab 
chiqarishda eng kam harj talab qilinadigan usul texnikalardir. Raqobat bozoridan 
yuqori narx bilan ishlaydigan ishlab chiqaruvchilarni siqib chiqarishi tufayli, 
foydalilik dajasi o'sha ishlab chiqaruvchi dantovarlarni eng kam harj sarflab ishlab 
chiqarishni talab qiladi. Bunday kam tovarlarini sotuvga chiqarish mumkin 
emasligini aniqlab beradi. Ishlab chiqaruvchilar iste'molchi didi va xohishiga mos 
keluvchi tovarlarni ishlab chiqarishga harakat qiladi, aks holda ular bankrotlikka yuz 
tutishi mumkin. Huddi shu qonuniyat resurs ta'minotlariga ham tal’uqlidir. 
Resurslardan foydalana olishlik o'sha tovar- mahsulot va xizmatlarni harjli mahsulot 
ishlab chiqarishga erishish uchun korxonalar mehnat va kapitalning eng muqobil 
o'rtalamasidan foydalanib, o'sha resurslarning mahsuldorligi va narxlarni shunga 
yo'naltiradi. Bu yana ishlab chiqarish texnikalari yetkazib berish xarajatlari va 
mahsulot ishlab chiqarishga maksimal darajada mos keladigan qilib joylashtirishni 
taqozo qiladi. Eng kamharj mahsulot ishlab chiqarish uni ishlab chiqarishda 
iqtisodiy jihatdan eng samarali texnikalardan foydalanishni taqozo qiladi. Eng 
samarali ishlab chiqarish texnikalari quyidagilarga bog'liq bo'ladi: 
Mavjud texnologiya, ya'ni nazarda tutilgan tovarni ishlab chiqaruvchi turli resurs 
manbaalaridir. 
 
Kerakli resurslarning narxlari Agar texnikalarning bozordagi narxlari 
baland bo’lsa, malum turdagi tovarlarni ishlab chiqarishda bir necha kamharjli 
resurslarni talab qiladigan turi dan foydalanish iqtisodiy jihatdan samarasiz bo'lishi 
mumkin. Daromad va resurs xarajatlari dollar va sentlar bilan o'lchanadigan bo’lsa, 
iqtisodiy samaradorlikka tanqis resurslardan iloji boricha kamroq sarflab ma lum 
turdagi mahsulot ishlab chiqarish orqali erishish mumkin. Aytaylik, 15 dollarlik 
yuvinish sovuni ishlab chiqarish uchun eng kam mablag' sarflash eng samarali natija 
bo'lishi mumkin.