O’zbekiston Respublikasi Transport Vazirligi Toshkent Davlat Transport Universiteti

Bozor ayirboshlash kategoriyasi bo’lib, ishlab chiqarishning uzluksiz 
takrorlanib turishiga yordam beradi. Ishlab chiqarish, yangidan boshlanishi 
uchun Yaratilgan tovarlar sotilishi va ulaming pulga aylanishi, puldan esa kerakli 
iqtisodiy resurslar xarid qilinishi zarur. Bozor vositasida tovami sotishdan tushgan 
mablagiar hisobiga, ishlab chiqamvchilar resurslar sotib olish y o ii bilan sarflangan 
ishlab chiqarish vositalari o‘rnini qoplaydigan va ishlab chiqarishni kengaytirish 
uchun kerakli moddiy va mehnat resurslariga ega boladilar. Bozor orqali 

---

resurslaming erkin harakati ta’minlanadi va ulaming tarmoqlar o‘rtasida 
taqsimlanishi ro‘y beradi. Iste’molchilar bozorda u yoki bu tovarga boigan talabini 
bildiradi. 
Bozor bu talabni ishlab chiqamvchilar va resurslami yetkazib beruvchilarga 
uzatadi. Resurslar talab bildirgan tarmoqlar va sohalar o‘rtasida taqsimlanib turadi. 
Bozor iqtisodiyotni tartibga solib turish vazifasini talab, taklif, raqobat va 
narxlar yordamida bajaradi. U o‘zida talab va taklifni jamlab, bu bilan nimani, 
qancha miqdorda va qaysi vaqtda ishlab chiqarish kerakligini aniqlab beradi. Bozor 
narx vositasida iqtisodiy resurslami tovarlarga talab kamaygan tarmoqlardan talab 
ortgan tarmoqlarga oqib kelishini ta’minlaydi. Shuningdek, adabiyotlarda 
bozorning boshqa ko‘plab qo‘shimcha vazifalari ham keltiriladi. Bu vazifalami 
yaqqolroq tasawur etish uchun ulami maxsus rasm koiinishida ifodalash mumkin
Bozor turli xil vazifalami bajarsa-da, ular o‘zaro bogiiq va bir-birini taqozo 
qiladi. Bozoming iqtisodiy mazmunini chuqurroq tushunish uchun uning turlari va 
ichki tuzilishini ko‘rib chiqish maqsadga muvofiq hisoblanadi. 
Bozoming samarali amal qilishi ko‘p jihatdan uning infratuzilmasining 
rivojlanganlik darajasiga bog'liqdir.