O’zbekiston respublikasi

N_U – pnevmozarbbergichning chastotasi, zarb/min;

b – zarblar orasidagi dolotaning burilish burchagi, grad;

z – dolota lezviyalari soni.

Zarbli - aylanma burgilashda karonkaga ta'sir qiluvchi statistik kuchlanish pnevmozarbbergich turiga bog'liq holda qabul qilinadi. Uncha yuqori bo'lmagan o'q bo'yicha qo'yilgan zo'riqma natijasida koronka har bir zarb impulsida zaboyda ortga qaytadi, bu esa burg'ilash tezligini kamaytiradi. O'q bo'yicha qo'yilgan yuqori zo'riqma natijasi zaboy va koronka o'rtasida katta ishqalanish kuchi paydo bo'lib, aylanma harakatni uzatish qurilmasining energiya sarfini ko'paytiradi.

Kesuvchi dolotalarning aylanma harakat chastotasini hisobga olgan holda, nafaqat koronka bilan zaboydagi tog' jinsining maydalanishining optimal jarayonlarini, balki skvajinadan burg'ilangan tog' jinsining shnek orqali olib chiqilish sharoitini ham ta'minlash zarur.
Shnekli burg`ilash stanoklari uchun burg’ilash tezligi quyida keltirilgan formula asosida aniqlanadi.

m/soat

Shnekli burg'ilash stanoklarining kritik burg'ilash chastotasi:

gde a – shnek spiralining qiyalik burchagi, gradus;

f₁ – shnekka tog' jinsining ishqalanish koeffitsiyenti;

R – shnek radiusi;

f₂ – tog' jinslararo ishqalanish koeffitsiyenti.

Shnekning kerakli aylanish chastotasi kritik ko'rsatkichdan yuqori bo'lishi kerak.

O’q bo’yicha quyilgan bosim kuchi P_oc(N), quyidagi emperik tengsizlik orqali topiladi.

, N

Bu yerda:

F_z- karonkaning utmaslashadigan maydoni, sm². F_z=0,5-3 sm².

Burg’ilash stanogi smenadagi unumdorligi Q_b.s (m/smena) quyidagi formuladan hisoblanadi

, m/smena

bu yerda: K_i – burg’ilash stanogini smena davomida ishlatilish koeffitsienti, ko’pincha K_i=0,5-0,8 qiymatlarda qabul qilinadi;

t_b va t_v – mos ravishda 1 metr uzunlikdagi skvajinani sof burg’ilashga va yordamchi operatsiyalarni bajarishga sarflangan nisbiy vaqt, min/m;

v_b.t – burg’ilash texnik tezligi, m/min.

Bundan tashqari burg’ilash stanogining smenadagi unumdorligini quyidagi formula bilan ham aniqlash mumkin

, m/smena

bu yerda: T_s - smena davomiyligi, soat;

v_b.t – burg’ilash texnik tezligi, m/soat.

O’z navbatida yordamchi operatsiyalarni bajarishga sarflangan nisbiy vaqt quyidagi ifodadan hisoblanishi mumkin:

, min/m

bu yerda:

t₁ - stanok domkratlarini o’rnatish va bo’shatish hisobga olingan holda burg’ilash stanogini bir skvajinadan ikkinchisiga ko’chirish uchun sarflangan vaqt, o’rtacha t₁ =0,38-1,44 min/m qabul qilinadi;

t₂ – 1 metr skvajina uzunligiga to’g’ri keladigan, dolotani almashtirish uchun sarflanadigan vaqt, min/m;

t₃ - v_p (m/min) tezlik bilan burg’ilash snaryadini ko’tarib olish uchun sarflanadigan vaqt, min/m;

t₄ - gidropatronni ushlatib turish uchun sarflanadigan vaqt, min/m; shpindelli aylantiruvchi-uzatuvchi sxema uchun t₄=0;

t₅ - burg’ilash snaryadini yigish va yechib tashlash uchun sarflanadigan vaqt, min/m;.

Formuladagi burg’ilash stanogini smena davomida ishlatilish koeffitsienti K_i ning qiymati ko’pincha 0,5 dan oshmaydi va ayrim smenalarda maksimal qiymati 0,8 gacha yetishi mumkin. Zamonaviy burg’ilash stanoklarida yordamchi operatsiyalarni bajarishga sarflangan nisbiy vaqt qiymati t_v=2-3 min/m atrofida qabul qilinadi va mos ravishda burg’ilash stanogini smena davomida ishlatilish koeffitsienti K_i=0,75 dan oshmaydi, unumdorlik esa smenada 100-150 m/smenadan ko’p bo’lmaydi; agarda yordamchi operatsiyalarni bajarishga sarflangan nisbiy vaqt qiymati maksimal darajada, ya`ni t_v=1 min bo’lsa ham unumdorlik 200-300 m/smenadan ortiq bo’lmaydi.

Stanokning sutkalik ish unumdorligi:

- Sutkadagi smenalar soni.

Stanokning yillik ish unumdorligi.



- Bir yildagi ish kunlar soni (305 kun)

Skvajina chuqurligini aniqlash.

- pog`ona balandligi

- Skvajinaning qiyalik burchagi (90°)

-ortiqcha burg`ilash o`lchami (m)

W – liniyani eng kichik qarshiligi 8,7m

R – Skvajinaning nisbiy sig`imi (kg/m)

-Portlovchi moddalarning zichligi, (900 kg/dm³)

q – Portlovchi moddalarning nisbiy sarfi, ( kg/m³)

, kg/m³

Skvajina setkalarini hisoblash

a) Bir qatordagi skvajinalar orasidagi masofa

m – skvajinani yaqinlashish koeffetsenti (1,05)

b) Skvajina qatorlari orasidagi masofa quyidagi formula orqali topiladi.

Bu yerda:

- tiqin o`lchami, (m)

q=0.5

1m skvajinadan chiqqan kon massasini quyidagi formula orqali aniqlash mumkin.

n_p –Skvajina qatorlari soni (4 qator)

Burg`ilash stanoklarini soni quyida keltirilgan formula orqali aniqlanadi.

A – Karyer ish unumdorligi. (m³/yil)

q_sm – 1 m skvajinadan chiqgan kon massasi

burg`ilash stanoklarining inventor parki

- burg`ilash stanoklarining zahira soni



- tamirlanayotgan burg`ilash stanoklarining soni