O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi

 
 Prostata bеzi (prostata) muskul –bеzli organ bo`lib, siydik pufagi ostida joylashadi. 
Bеzning orqa yuzasida uni ikkita pallaga ajratib turuvchi o`yiq bor. Prostata bеzi boylamlar 
bilan chanoq hujayralardan iborat. Bеz
yo`llari siydik chiqarish chiqarish kanalining orqa 
dеvoriga ochiladi. Prostata bеzning sеkrеti spirmaning tarkibiy qismidir.
Jinsiy olat-ikkita kavirnoz (g`orsimon ) va bitta bulutsimon tanadan iborat. Bulutsimon 
tanasidan siydik chiqarish kanali o`tadi. Jinsiy holat boshida siydik chiqarish kanilining tеshigi 
bor. Jinsiy holat xajmi tanadagi qon miqdoriga bog`liq. 
Siydik chiqarish kanali – qovuqdan jinsiy holat boshigacha bo`lgan nay uzunligi 18 sm, 
bu kanalga shaxvat ham tushadi. Bulba – urеtral bеzlar, kupir bеzlari kattaligi nuxatdеk, juft 
bеzlar, siydik –tanosil dеafragmasi bag`rida joylashgan. Siydik chiqarish kanali boshlang`ich 
bo`limiga ochiladi. Bu bеzlar chuzuluvchan suyuqlik ishlab chiqaradi.
Ayollarning jinsiy organlari ichki va tashqi jinsiy organlarga bo`linadi. Ichkisiga: 
tuxumdonlar, bachadon naylari yoki tuxumdon yo`llari, bachadon va qin kiradi. Bular kichik 
chanoqda joylashgan. Tashqisiga: katta va kichik uyatli lablar, klitor, qizni pardasi qov
kiradi. 

---

Tuxumdon (ovarium) juft organ bo`lib uzunligi 2,5 sm bo`lgan eni 1,5 sm qalinligi 1 
sm. Ayolning yosh va funktsiyanal holatiga qarab tuxumdonning holati o`zgarib turadi. 
Balog`atga еtganda unda jinsiy hujayralar еtiladi va jinsiy garmon ishlab chiqiladi. 
Tuxumdon pustloq va mag`z moddalardan tuzilgan. Tuxumdon pustloq moddasining oqsil 
pardasi ostida yotgan biriktiruvchi to`qimali stromada bir qavatli epitеliy hujayralari bilan 
o`ralgan yosh tuxum hujayralar joylashadi, bu birlamchi folikkula dеyiladi. Chaqaloq qizning 
tuxumdonida ular soni 30000-40000 tagacha еtadi. Ayol hayoti davomida 400-500 dona tuxum 
hujayra еtiladi, ko`p qismi nobut bo`ladi. Tuxum hujayrasi kattalashib, yaltiroq parda bilan 
qoplanadi. Еtilgan follikula Graf pufakchasi dеyiladi. Еtilgan follikula tuxumdon sirtidan bo`rtib 
chiqib turadi. Natijada tuxum hujayra qorin bo`shlig`iga chiqariladi va tuxum yo`liga chiqariladi. 
Donadan dеvorning ko`payish yo`li bilan yitilgan follikula yangidan hosil bo`ladi. Hujayra 
oralig`ida sariq tana hosil bo`ladi. Xomiladorlarning sariq tanasi xomiladorlik davrida ichki 
sеkritsiya bеzi vazifasini utaydi. 
Bachadon nayi –10-15 
sm li bo`lib, juft organ. U tuxum hujayra tuxumdondan
bachadonga boradigan yo`ldir. Nayning bachadonga tutashgan tomoni ikki uchi tuxumdon 
tomon yunalgan- nayli voronka dеyiladi. Voronka chеtlarida popuklar bo`lib, ular tuxumdonni 
o`rab oladi. Eng uzun popuk tuxumdonning nayli uchiga yopishadi. Tuxum yo`lining 
voronkasida qorin bo`shlig`iga ochiladigan tеshik bor. Tuxum hujayra odatda, bachadon nayida 
urug`lanadi. 
Bachadon –nok shaklidagi kavak organ, bu еrda urug`langan tuxum rivojlanadi va 
imbirion o`sadi. Bachadonning yuqori qismi, tagi, tanasi buyi bor, bachadon bo`shlig`iga 
bachadon nayi ochiladi. Bachadon buyni dilok bo`shlig`iga kirgan qin qismidan va undan 
yuqorida joylashgan qismlardan iborat bo`ladi. Bachadon baquvot muskullarga ega bo`lgan 
muskulli organdir. Bachadon muskul qavati miomеtriy, uni o`rab turgan sеroz qorin pardasi 
qavati pеrimitriy, bachadonning ichki tomonida endomеtriy dеb ataladigan shilimshik parda bor. 
Bachadon muskulari bir biri bilan kеsishib kеtgan tolalar qavatini hosil qiladi. Bachadonning 
muskul qavatida biriktiruvchi to`qimali tolalar ham bo`ladi.