2. Davlat byudjeti. Uning shakllanishi va taqsimlanishi
Davlat byudjeti davlat moliyasi tizimida markaziy o`rinni egallaydi. Byudjet tizimi murakkab mexanizm bo`lib, u muayyan mamlakatning o`ziga xos xususiyatlari, ijtimoiy-iqtisodiy tizimi, shuningdek davlat qurilishini aks ettiradi.
Mamlakat byudjetining tarkibi, avvalo, davlat qurilishiga bog`liqdir.
Davlat byudjeti mamlakat pul resurslarining markazlashtirilgan jamg`armasi bo`lib, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag`lar sarfi yo`nalishlari va miqdori belgilab beriladi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida davlat byudjeti iqtisodiyotni tartibga solish, xo`jalik konьyukturasiga ta`sir ko`rsatish va boshqa chora-tadbirlarni amalga oshirishning qudratli vositasi bo`lib xizmat qiladi.
Mamlakat byudjetining tarkibi, avvalo, davlat qurilishiga bog`liq bo`lib, u daromadlar va xarajatlar qismlaridan iboratdir.
Byudjetning daromad qismini shakllantirishda, mulk shaklidan qat`iy nazar, barcha xo`jalik yurituvchi sub`ektlar ishtirok etadi. Ularning ishtiroki asosan soliqlar to`lash shaklida yuz beradi.
O`zbekiston Respublikasi davlat byudjetining shakllanish manbalari 1-jadvalda keltirilgan.
1 - jadval
O`zbekiston Respublikasi davlat byudjetiga tushumlar tarkibi 1
yillar
|
mlrd. so`m
|
% hisobida
|
Bevosita soliqlar
|
Bilvosita soliqlar
|
Mulk soliqlari va resurs to`lovlari
|
Boshqalar
|
Jami
|
Shu jumladan
|
Jami
|
Shu jumladan
|
Jism. shaxslardan olinadigan boj to`lovlari
|
Jami
|
Shu jumladan
|
Korxonalar foyda solig`i
|
Daromad solig`i
|
QQS
|
Aktsiz soliqlar
|
Bojxona to`lovlari
|
|
|
Korxonalardan
|
Er va erdan foydalanganlik uchun to`lovlar
|
Suvdan foydalanganlik uchun to`lovlar
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
