O’zbekiston respublikasisog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti
Download 39.9 Kb. Pdf ko'rish
|
Shaxs tiplari: 1357 — «Nozir» ; 1367 — «Analitik» ; 1358 — «Ma‘mur» ; 1368 — «Tadbirkor» ; 1457 — «Qo‘riqpovchi» ; 1467 — «Insonparvar» ; 1458 — « Entuziast » ; 1468 — «Murabbiy» 2357 — «Usta» ; 2358 — «Marshal» ; 2457 — «Vositachi» ; 2458 — «Siyosatchi» ; 2367 — «Tanqidchi» ; 2368 — «Izlovchi» ; 2467 — «Lirik» ; 2468 — «Maslahatchi». 96 O’quv soati: 2 soat Talabalar soni: O’quv mashg’ulotining shakli Mutaxassis (pedagog ) ishtirokidagi ma‘ruza Mavzu rejasi 1.Shaxs taraqqiyotidagi ijtimoiy va genotipik omillar. 2.Shaxs taraqqiyotini davrlarga bo‘lish. 3.Bolalik – ilk yoshlik davri. 4 .O‘smirlik va o‘spirinlik davrlarida shaxs ijtimoiylashuvining o‘ziga xos xususiyatlari.. Mashg’ulotning maqsadi : Talabalarga bilish jarayonlari: sezgi, idrok, tasavvur, xotira, tafakkur, xayol, diqqat, nutq to‘g‘risida nazariy bilimlar berish, idrok qilish jarayonlariga xos qonuniyatlarni, diqqatni jalb etishning universal qoidalarini o‟zlashtirish hamda xotira qon unlariga tayanib xotirani rivojlantirish yo‘llari bo‘yicha amaliy ko‟nikmalarni shakllantirish. Pedagogik vazifalar: 1.Shaxs taraqqiyotidagi ijtimoiy va genotipik omillar muammosi haqida to‘liq tushuncha berish; 2.Shaxs taraqqiyotini davrlarga bo‟lish ; 3.Bolalik – ilk yoshlik davri haqida ma‘lumot berish ; 4.O‟smirlik va o‟spirinlik davrlarida shaxs ijtimoiylashuvining o‟ziga xos xususiyatlari haqida tushuncha berish; 5.Yetuklik davri psixologiyasi – Akmeologiya haqida axborot berish. O’quv mashg’ulotining natijalari: 1.Yosh davrlari psixologiyasi. Genetik, tug‘ma yoki orttirilgan ijtimoiy omillar muammosining mohiyati, maqsadi va vazifalarini yoritadi; 2.Davrlarga bo‘lishga qaratilgan klassifikasiyalar. J.Piaje bo‘yicha intellektni rivojlanish bosqichlari. 1965 yili XFAning maxsus simpoziumida qabul qilingan yosh davrlari sxemasi. E. Eriksonning shaxs ―Men‖ini rivojlanish bosqichlariga tayangan klassifikasiyasini tushuntiradi; 3.1 yoshdan keyingi taraqqiyot. 3 yoshgacha bo‘lgan taraqqiyot. Maktabgacha tarbiy a yoshi davri. Bolalikning maktab davri haqida tushunchalarni beradi; 4. O‘smirlik davri va uning o‘ziga xos psixologik talqini. O‘spirinlik davri xos qonuniyatlar. Professional o‘z - o‘zini anglash bosqichlari. Yoshlardagi attraksiya va emotsional muno sabatlar. Do‘stlik. Sevgi mohiyatini tushuntiradi; 5. Levinson tasnifi bo‘yicha yetuklik davrining bosqichlari. Akmeologiya va uning lug‘aviy ma‘nosi. Akmeologiya fanining asosiy vazifasi haqida to‘liq axborotga ega bo‘ladilar Ta’lim metodlari Ma‘ruza, te zkor- so‘rov, «ekspert so‘rovi» metodi, tahlil , test. ―Blits so‘rov‖, ―Klaster‖ usullari Ta’lim vositalari Ma‘ruza matni, kompyuter texnologiyalari, format qog‘ozlari, markerlar, skotch, chizmali organayzerlar. Ta’lim shakllari Frontal, jamoaviy, guruhlarda ishlash. O’qitish shart -sharoiti Texnik vositalardan foydalanish va guruhlarda ishlashga mo‘ljallangan auditoriya Monitoring va baholash Og‘zaki nazorat, savol -javob, reyting tizimi asosida baholash. Ma‟ruzaning texnologik xaritasi 97 Faoliyat bosqichlari Faoliyatning mazmuni O’qituvchining Talabaning I. Kirish bosqichi (10 daqiqa) 1.1.Mavzuning nomi, maqsadi, o‘qitish natijalarini, mavzuning rejasini e‘lon qiladi. O‘quv mashg‘ulotining o‘tkazilish shakli va tartibini tushuntiradi. Tinglaydilar. II. Asosiy bosqich (60 daqiqa) 2.1.Nazariya va amaliyotni taqqoslash asosida yangi materialni o‘rganishni tashkil qiladi. Buning uchun Shaxs taraqqiyotidagi ijtimoiy va genotipik omillar haqida ma‘lumot beradi. (mavzu rejasi asosida). Rasm, jadvallarni namoyish etadi va sharhlaydi (slayd). 2.2.Amaliyotchi sifatida pedagog- o‘qituvchi ning ma‘ruza rejasi bo‘yicha ma‘lumot berishini tashkil qiladi. 2.3.Talabalarga mavzuga taalluqli savollar berishni taklif qiladi. O‘qituvchi tomonidan mavzuning har bir qismi bo‘yicha bergan javoblarini umumlashtiradi. Tinglaydilar. Savollar beradilar. Fikr almashadilar. III. Yakuniy bosqich (10 daqiqa) 3.1. Talabalar diqqatini mavzunining asosiy tomonlariga qaratgan holda, rejaning dastlabki uchta savoli yuzasidan xulosalar qiladi va yakun yasaydi. 3.2. Mustaqil ishlashlari uchun vazifa beradi: mavzuning keyingi savollarini insert texnikasidan foydalangan holda o‘rganib kelish. Eshitadilar. Vazifani yozib oladilar. -ilova J.Piaje bo‟yicha intellektni rivojlanish bosqichlari 2-ilova 1965 yili XFAning maxsus simpoziumida qabul qilingan yosh davrlari sxemasi Intellektning rivojlanish bosqichlari sensomotor intellekt bosqichi (0-2 yosh). Bunda asosan olti bosqich farqlanadi konkret operasiyalarni bajarishga tayyorlash va uni tashkil etish bosqichi (3-11 yoshlar) formal operasiyalar bosqichi (12-15 yoshlar). Bu davrda bola nafaqat bevosita ko‘rib turgan narsasi, balki mavhum tushunchalar va so‘zlar vositasida ham fikr yurita oladi 98 yosh davrlari erkaklarda ayollarda chaqaloqlik 1-10 kun 1-10 kun emiziklik davri 10 kundan 1 yoshgacha 10 kundan 1 yoshgacha ilk bolalik 1-2 yosh 1-2 yosh bolalikning 1-davri 3-7 yosh 3-7 yosh bolalikning 2-davri 8-12 yosh 8-11 yosh o‘smirlik davri 13-16 yosh 12-15 yosh o‘spirinlik davri 17-21 yosh 16-20 yosh o‘rta yetuklik davri: birinchi bosqich 22-35 yosh 21-35 yosh ikkinchi bosqich 36-60 yosh 36-55 yosh keksalik davri 61-75 yosh 56-75 yosh qarilik davri 76-90 yosh 76-90 yosh uzoq umr ko‘ruvchilar 90 yoshdan ortiq 90 yoshdan ortiq 3-ilova E. Eriksonning shaxs “Men”ini rivojlanish bosqichlariga tayangan klassifikasiyasi “Men”ni ng rivojlanis h bosqichl ari 1- bosqic h 2- bosqic h 3- bosqic h 4- bosqic h ishon ch va ishon chsizl ik hayot -ning 1-yili must aqillik va qat‟iy at- sizlik 2-3 yoshl ar tadbi- rkorli k va guno h hissi 4-5 yoshl ar chaq- qonli k va yetis h- mov- chilik 6-11 yoshl ar 99 4-ilova Professional o‟z - o‟zini anglash bosqichlari 5-ilova Levinson tasnifi bo‟yicha yetuklik davrining bosqichlari bosqich tasniflar yosh ko‟rs atkichlari 0 kattalar hayotigacha bo‘lgan davr tug‘ilishdan 22 yoshgacha 1 yoshlik davriga qadam qo‘yish 17-22 2 yoshlik davrida mustaqil hayotning boshlanishi 22-28 3 o‘ttiz yoshlilik davriga qadam qo‘yish 28-33 4 yoshlikning kulminasion bosqichi 33-40 5 hayotning o‘rta davridan o‘tish 40-45 6 ellikyoshlilik davriga o‘tish 50-55 Professiona l o‟z - o‟zini anglash Birinchi bosqich bolalar o‟yini Ikkinchi bosqich o‟smirlik fantaziyasi Uchinchi bosqich dastlabki kasb-hunarni tanlash To‟rtinchi bosqich amaliy qaror qabul qilish – kasbni tanlash 5- bosqic h 6- bosqic h 7- bosqic h shax s identi - fikasi ya-si va roller- ning chalk a- shligi 8- bosqic h 12-18 yoshl ar yaqin lik va yolg‟i zlik yetuk liknin g boshl anish i umu mins oniyli k va o‟zig a berili sh yetuk lik davri yaxlitl ik va ishon chsizl ik keks alik 100 7 hayotiy siklda yetuklikning kulminasion davri 55-60 8 keksalikka o‘tish 60-65 6-ilova «Zigzag» texnikasi O’zaro o’qitish yagona tamoyilga asoslangandir : o‘quv guruhi kichik guruhlarga bo‘linadi. Har bir guruh a‘zosi o‘rganilayotgan mavzuning ma‘lum sohasi bo‘yicha ekspert bo‘ladi va boshqalarga o‘rgatadi. Har bir guruhning asosiy maqsadi: har bir talaba mavzuni to‘liq o‘zlashtirishi kerak. 4-ilova 1-bosqich: Mustaqil ish. Mustaqil o‘ rganishlari uchun guruh ichida o‘q uv materialini taqsimlash. 2-bosqich: Ekspertlar uchrashuvi. Ekspert guruhlarida o‘q uv materialini hamkorlikda o‘ rganib chiqish va o‘ zgalarni o‘ rgatishga tayyorlanish. 3-bosqich: O’ zaro bir- birini o’ rgatish. O‘ zaro o‘ rgatish, egallangan bilimlarni o‘ zaro nazorat qilish va baholash 101 8.1.Ma'ruzani olib borish texnologiyasi Mashg„ulot shakli Ma'ruza rejasi 1.Insoniy munosabatlar psixologiyasi. 2. Shaxslararo muomalaning shaxs taraqqiyotidagi o„rni. 3. Insoniy muomala va muloqotning psixologik vositalari. 4. Muloqot va uni o„rganish muammolari. O‘quv mashg‘ulotining maqsadi Psixologiyada insoniy munosabatlar masalasining qo‗yilishi, insoniy munosabatlar texnikasi, strategiyasi, muomala turlari, vositalari, muloqotni o‗rganish muammolari haqida umumiy tasavvurni berish. Tayanch tushuncha va iboralar Psixologik ta'sir, verbal ta'sir, paralingvistik tasir, noverbal ta'sir. Pedagogik vazifalar: O„quv faoliyati natijalari: Insoniy munosabatlar psixologiyasi mohiyati yoritiladi; Insoniy munosabatlar psixologiyasining mohiyatini aytib bera oladilar; Shaxslararo muomalaning shaxs taraqqiyotidagi o„rni tushuntiriladi; Shaxslararo muomalaning shaxs taraqqiyotidagi o‗rnini aytib bera oladilar; 8- Mavzu ShAXS INSONIY MUNOSABATLAR TIZIMIDA. MUOMALA TeXNIKASI VA STRATeGIYaSI. PSIXOLOGIYaDA IJTIMOIY TA'SIR MASALASI. SAMARALI TA'SIR SIRLARI (ma'ruza – 2soat, amaliy mashg„ulot 2 102 Muloqotning psixologik vositalari sanab o‘tiladi va tasnifi beriladi; Muloqotning psixologik vositalari va tasnifiga ta'rif bera oladilar; Muloqot va uni o„rganish muammolariga oid tushunchalar yoritib beriladi; Muloqot va uni o‗rganish muammolarini asoslab bera oladilar; Samarali ta'sir psixologiyasi sanab o„tiladi va mohiyati tushuntiriladi. Samarali ta'sir psixologiyasini aytib bera oladilar. O‘qitish usullari Ma'ruza, namoyish, blits- so‗rov, pinbord texnikasi, aqliy xujum. O‘qitish vositalari Ma'ruza matni, komp'yuter texnologiyasi (« Psixologiya » fanidan elektron o ‗ quv- uslubiy majmua), slaydlar. O‘qitish shakllari Frontal, kollektiv ish O‘qitish sharoiti Texnik vositalar bilan ta'minlangan, o„qitish usullarini qo„llash mumkin bo„lgan o„quv xona. Monitoring va baxolash Kuzatish, og„zaki nazorat, yozma nazorat, o„quv topshiriq Ma'ruzaning texnologik kartasi Ish jarayoni bosqichlari vaqti Faoliyatning mazmuni Фаолиятнинг мазмуни o„qituvchi talaba ўқитувчи талаба 1 bosqich. Kirish (15 daqiqa) 1.1. O‗quv darsining mavzusi va rejasini aytadi. Tayanch ibora va tushunchalarni, darsdan kutiladigan natijalarni tushuntiradi. 1.2. Ma'ruza darsining maqsadi va o‗quv faoliyati natijalarini aytadi. Talabalarni aqliy xujumga tortish uchun jonlantiruvchi savollar beradi. Tinglaydi va yozadi Mavzu nomini yozib oladilar Savollarga birlamchi javob beradilar. 1.1. Ўқув дарсининг мавзуси ва режасини айтади. Таянч ибора ва тушунчаларни, дарсдан кутиладиган натижаларни тушунтиради. 1.2. Маъруза дарсининг мақсади ва ўқув фаолияти натижаларини айтади. Талабаларни ақлий хужумга тортиш учун жонлантирувчи саволлар беради . Тинглайди ва ёзади Мавзу номини ёзиб оладилар Саволларга бирламчи жавоб берадилар. 2 босқич. Асосий жараён (55 дақиқа) 2.1. Ma'ruza rejasining barcha savollari bo„yicha vizual materialni namoyish qiladi. (4- ilova) Mavzuning asosiy joylarini yozib olishlarini so„raydi. Faollashtiruvchi savol-javob o„tkazadi. 1. Muloqot shaxs uchun qanday ahamiyatga ega deb o„ylaysiz? 2. Muomalaning qanday shakllari, vositalari bor, deb o„ylaysiz? Tinglaydi, o‗rganadi, Yozadi, aniqlaydi, savollar beradi. Asosiy joylarini yozadi 2.1. Маъруза режасининг барча саволлари бўйича визуал материални намойиш қилади. (4- илова) Мавзунинг асосий жойларини ѐзиб олишларини сўрайди. Фаоллаштирувчи савол-жавоб ўтказади. 1. Мулоқот шахс учун қандай аҳамиятга эга деб ўйлайсиз? 2. Муомаланинг қандай шакллари, воситалари бор, деб ўйлайсиз? Тинглайди , ўрганади, Ёзади, аниқлайди, саволлар беради. Асосий жойларини ёзади 103 3. Muomalada psixologik ta'sir mohiyati nimadan iborat? 4.Samarali ta'sir psixologiyasining qanday deb bilasiz? Javoblarni to„g„rilaydi va xulosalaydi. 2.2. Mavzuning tayanch iboralarini klaster usulida o‗rganiladi. Mavzuga oid bo‗lmagan iboralar olib tashlanib, kerakli tushuncha va iboralar qo‗shiladi. Javoblarni to‗g‗rilaydi va xulosalaydi. (5 -ilova) 2.3. Talabalarga erkin fikr aytishga ruxsat beriladi va ularni rag‗batlantiradi. Savollarga javob beradi Xar bir tayanch tushuncha va iboralarni muxokama kiladi. Yozadi. Javob beradi 3. Муомалада психологик таъсир моҳияти нимадан иборат? 4.Самарали таъсир психологиясининг қандай деб биласиз? Жавобларни тўғрилайди ва хулосалайди. 2.2. Мавзунинг таянч ибораларини кластер усулида ўрганилади. Мавзуга оид бўлмаган иборалар олиб ташланиб, керакли тушунча ва иборалар қўшилади. Жавобларни тўғрилайди ва хулосалайди. (5 - илова) 2.3. Талабаларга эркин фикр айтишга рухсат берилади ва уларни рағбатлантиради. Саволларга жавоб беради Хар бир таянч тушунча ва ибораларни мухокама килади. Ёзади. Жавоб беради 3 босқич . Якуний босқич (10 дақиқа) 3.1. Mavzu bo‗yicha umumiy xulosa qiladi. 3.2. Talabalarning bilim va ko‗ nikmalarini baxolaydi. 3.3. Navbatdagi mashg‗ulotda ko‗riladigan masalani e'lon qiladi, va mustaqil tayyorgarlik ko‗rishlarini so‗raydi. 3.4. Talabalarga uyga vazifa qilib: (1).―Shaxs va uning muomalasi‖ mavzusida esse yozib kelish; (2). Kelgusi mavzu e'lon kili-nadi va seminarga tayyorlanib kelishni aytadi. (3). O„zini-o„zi nazorat qilish uchun savollar beradi. (6- ilova). (4). Tavsiya etilgan adabiyotlarni o‗rganishga beradi. tinglaydi Mustaqil ishlash uchun topshiriqni yozib oladi Dokladlar mavzusiga tayyorlanadi. O‗UMga qarang 3.1. Мавзу бўйича умумий хулоса қилади. 3.2. Талабаларнинг билим ва кўникмаларини бахолайди. 3.3. Навбатдаги машғулотда кўриладиган масалани эълон қилади, ва мустақил тайёргарлик кўришларини сўрайди. 3.4. Талабаларга уйга вазифа қилиб: (1).―Шахс ва унинг муомаласи‖ мавзусида эссе ёзиб келиш; (2). Келгуси мавзу эълон кили-нади ва семинарга тайѐрланиб келишни айтади. (3). Ўзини-ўзи назорат қилиш учун саволлар беради. (6- илова). (4). Тавсия этилган адабиётларни ўрганишга беради. тинглайди Мустақил ишлаш учун топшириқни ёзиб олади Докладлар мавзусига тайёрланади. ЎУМга қаранг |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling