O‘zbekiston tarixi

erlardan» fodalanish borasida aratgan imkoniatidan fodalangan kam erli oki ersiz rus 
xonadonlari, kazaklar ma’muriatning ijozatisiz Turkistonga boish maqsadida oqib kela 
boshladi. Shu tariqa, Sirdaro, Farg’ona, Samarqand vyiloatlarida 1910 - yilga kelib 124 ta rus 
qishlog’i vujudga keldi, ularda 70 mingga aqin ko’chib kelganlar ashardi. Ko’chib kelganlar 
mahalli aholiga qarashli sersuv va hosyildor erlarni ham egalla boshladyilar, er-suv 
masalasida ular o’rtasida norozyilik, to’qnashuvlar bo’ldi. Rus ma’murlari ko’chib kelgan 
kazaklarga taanish, mahalli aholi g’alaon ko’targuda bo’lsa, ularning ordamida bostirish 
maqsadida Turkistonda dehqonchyilik qyiluvchi rus kazaklarini qurollantirdi. Ular amalda 
chorizm uchun zaxira qo’shinga alantiryildi. 
Mustamlakachyilar o’lkada, xususan Farg’ona vyiloatida paxta plantatsialari tashkyil 
etdi, sug’oryiladigan ekin madonlarini kengatirdi. 1885-1916 - yillarda paxta ekyiladigan er 
madoni 40 ming tanobdan 550 ming tanobga ko’padi. Hosyildorlikni oshirish maqsadida 1884 - 
yilda tajriba urug’chyilik stantsiasi ochyildi. Tolasi sifatli urug’lik chigiti aratyildi. 
Paxtachyilikda pishiq tolali va hosyildor «Amerika» navini ekish keng tarqaldi, boshqa ekin 
madonlari - yildan - yilga qisqartirib boryildi. Qishloq xo’jaligida pyilla etishtirish ko’patiryildi, 
qand-lavlagi, kartoshka, karam ekinlarini ekish o’zlashtiryildi. Vinochyilik, asalarichyilik pado 
bo’ldi. 1867-1896 - yillarda Rossia imperiasi xazinasiga 150 million so’m sof daromad tushdi. 
Podshoh ma’muriati Turkistonni Rossianing bir qismiga alantirish, uning janubi 
chegaralarida harbi istehkomlar qurish, boliklarni va etishtiryilaotgan xom-ashoni tashib ketish 
maqsadida Temir o’l quryilishini boshlab ubordi. 1880-1889 - yillarda zudlik byilan 
Krasnovodsk, Asxabad, Marv, Chorjo’, Kushka, Buxoro, Samarqand, Toshkent, Qo’qon, 
Andijon shaharlarini bog’lovchi O’rta Osio temir o’li quryildi. 1890-1905 - yillarda Toshkent-