O'zbekiston tarixi

 «Guliston» jumali, 1991-yil, 11-son, 
6
-bet.
2
 Amir Sayyid Olimxon. Buxoro xalqining hasrati tarixi. - Т.: Fan, 1991, 24-
bet.
3
 0‘zR. MDA, 48-fond, 1-ro‘yxat, 48-ish, 621-623-varaqlar.
280

---

qishlog„ida boshpana topadilar. Ammo qizillar uni ta‟qib qilib qatl etdilar. 
Jasoratli va mard vatanparvar Mulla Abdulqahhoming jasadi uni o„zi 
tug„ilib o„sgan G„ijduvonga yaqin qishlogi Saitkentga dafn etildi. Qizil 
askarlar mahalliy xalqdan qattiq o„ch oldilar. Ayniqsa G„amxo„r (G„ijduvon 
bilan Konimex oralig„ida), G„ishti, Parmez, Vang„oze, Polonze va 
Bog„chag„oze hududlarida dahshatli qirg„inlar qilindi. Faqat 1923-yil 
noyabridan 
to 
1925-yil 
boshlarigacha 
milliy 
ozodlik 
harakati 
ishtirokchilaridan 4961 kishi qirib tashlandi va 3307 kishi asir olindi
1
. 
Sho„rolar «bosmachilarga» qarshi kurash bahonasida butun millatni 
qirib bitirishni o„z oldilariga bosh maqsad qilib qo„ygan edilar. Buni jang 
maydonida emas, balki shahar va qishloqlarda tinch hayot kechirayotgan 
aholini har xil arzimagan bahonalar bilan yoppasiga qirib yuborilganligini 
ochiq-oydin isbotlaydi. Vijdonsiz va diyonatsiz ba‟zi kimsalaming ig„vo, 
chaqimchilik va uzun quloq xabarlari asosida minglab oddiy fuqarolarga 
ilgari bosmachi boigan, bosmachilarga yon bosgan, biho„rolarga qarshi 
tashviqot olib borgan va majlislar qilgan degan to„qima ayblar bilan 
ommaviy hibsga olib oidirib yuborilgan. Jumladan, 1927-yil 7-iyunda 
Rometon tumani Sarbiston qishlog„ida Safarov Davlat boshchiligida 15 
kishi
2
qoiga olinib otib tashlangan. Shofirkon tumanida esa Mirgadoy 
boyvach- cha Elboyev va Ibrohim boyvachcha Hamrayevlar boshchiligida 
bir yoia 36 kishi
3
qoiga olinib sudsiz-so„roqsiz otib yuboriladi. Millatga 
qarshi bunday kurash sho„rolar hukmronligining keyingi yillarida ham 
muttasil davom etadi. G„arbiy Buxoroda avj olib ketgan milliy ozodlik 
kurashini bostirishda qizillarga yordam bergan, o„z xalqi, vataniga xiyonat 
va sotqinlik qilgan nobakorlar: Toshko„prikdan Islom Alimov, Qo„ybosh 
qishlogidan Xushvaqt Eshmurodov, Xarsang qishlogidan Boboyor 
Bekmurodov, Sultonoboddan Boboyor Bozorov va boshqa
4
vatanfurushlami 
millat va yurt abadul abad qoralaydi. Chunki ana shunday sotqinlar va 
xoinlar boiganligi tufayli xalqimiz yovuz va dahshatli kuch boigan 
mustamlakachi sho„ro Rossiyasiga qarshi bir yoqadan bosh chiqarib 
kurashga birlasha olmadi. Istiqlol fidoyilari esa Vatan mustaqilligi, erki va 
ozodligidan iborat oliy ezgu niyat uchun kurashgan edilar, 
1