O'zbekiston tarixi

1
 0‘sha manba, 24-varaq.
2
 O'sha manba, 17-varaq.
3
O'sha manba, 24-varaq.
4
«Крым: прошлое и настоящее». - М.: Изд. «Мысль», 1988, 47-bet.
510

---

tomonidan o„tkazilgan bu genotsidni qoralab deklaratsiya qabul qilishga va 
zo„rlik bilan deportatsiya qilingan xalqlaming huquqlarini tiklashga majbur 
boidi
1
. 
0„zbekiston hukumati va xalqi ikkinchi jahon umshi bilan bogiiq 
g„oyatda ogir qiyinchiliklar sharoitida o„z yashash joylaridan deportatsiya 
qilingan va boshiga kulfat tushgan xalqlarga nisbatan odamiylik, insoniylik 
va gumanizmning eng yuksak namunasini ko„rsatdi. Holbuki, 0„zbekiston 
o„zining iqtisodiy taraqqiyot ko„r- satkichi bo„yicha ikkinchi jahon umshi 
arafasida SSSRda oxirgi o„rinlardan birida turar edi
2
. Shunga qaramasdan 
0„zbekistonga deportatsiya qilingan xalqlami qabul qilib olish, ulami uy-joy, 
kiyim- kechak, oziq-ovqat va ish joyi bilan ta‟minlash borasida ulkan ishlar 
amalga oshirildi. 
Davlat Mudofaa Qo„mitasining Gurjiston SSRdan ko„chirilgan- lami 
qabul qilish va joylashtirish bo„yicha 1944-yil 6-dekabrdagi 6279-sonli 
qaroming bajarilishi to„g„risidagi maiumotnomada, jumladan, quyidagilami 
o„qish mumkin: 
1. Ko„chirilganlami qabul qilib olish uchun viloyatlar, tumanlar, jamoa 
va davlat xo„jaliklari tayyorlab qo„yildi. 
2. Kelganlami tibbiy ko„rikdan o„tkazish maqsadini ko„zlab temiryo„1 
stansiyalarining maxsus nuqtalarida maxsus harbiy-sanitar komandalar 
tayyorlab qo„yildi. 
3. Ko„chirilganlami joylashtirish nuqtalariga tashib olib borish uchun 
transport tayyorlandi. 
4. 5 kunlik oziq-ovqat mahsulotlari - non, go„sht, krupa va yog„ 
ajratildi. 
5. Temir yoilarda ovqatlanish nuqtalari tashkil etildi
3
. 
0„zbekiston SSR xalq komissarlari Kengashi va 0„zKompartiya 
MQsining 1944-yil 9-12-avgustda qabul qilgan «Gurjiston SSRning chegara 
polosasidan maxsus ko„chirilganlami joylashtirish va ishga o„mashtirish 
to„g„risida»gi 954-128s qarorida Mesxeti turklari va boshqa xalqlami 
0„zbekistonning Toshkent, Samarqand, Farg„ona viloyatlarida joylashtirish, 
ulami ish bilan ta‟minlash va yashash uchun zamr boigan barcha chora-
tadbirlar ko„rish masalalari ilgari surildi
4
. Mazkur qarorda: 1. Har bir oilaga 
7-yillik muddat bilan