O'zbekiston tarixi
0‘sha manba, 26-32-varaqlar
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
0‘sha manba, 26-32-varaqlar. 2 0‘sha manba, 39-ish, 14—37-varaqlar. 3 0‘zR MDA, 27-ro‘yxat, 71-ish, 22-varaq. 4 0‘sha manba, 119-varaq. 5 0‘sha manba, 375-ish, 17-varaq. 509 buyrug„i bilan balqarlar 1 urush yillarida Vatanga sotqinlik qilganlar, Qizil askarlarga qarshi qurolli tuzilmalar tuzib nemislar bilan hamkorlik qilganlar, degan tuhmat bilan o„zlarining ona vatanlaridan ko„chirilganlar. Chechen- Ingush Muxtor Respublikasi tugatildi 2 , Kabardin-Balqar ASSR Kabardin Muxtor Sovet Respublikasiga o„zgartirildi 3 . «Крым: прошлое и настоящее» («Qrim: o„tmishda va hozir») deb nomlangan kitobda shu narsa haqli tarzda qayd etiladiki: «Hozirgi zamon G„arb sho„roshunoslari bu ma‟lumotlami noto„g„ri sharhlab (etnik tatarlardan vermaxt tarafida turib jang qilgan 8 batalon e‟tiborga olinmoqda) ikkinchi jahon urushi yillarida deyarli barcha qrim-tatar xalqi sovet hokimiyatiga qarshi qurolli kurashga ko„tarildi, deb isbotlashga urinadilar... Bunday jangchilaming umumiy soni 10 foizdan kamroqdir». Va shundan so„ng sotqinlik aloqalarining sabablari bayon etiladi 4 . Demak, qrim-tatar aholisining 10 foizi qoiiga qurol olib vermaxt tomonidan turib jang qilgan boisa-da, Sovetlar hukumati «sotqin» degan tavqi la‟natni butun boshli qrim-tatar millati pesho- nasiga yopishtirib, ulaming hammasini yoppasiga ajdodlari asrlar osha yashab kelgan Qrim yarim orolidan pulemyot va avtomatlar kuchi bilan o„zga yurtlarga badarg„a qildi. Jami boiib Qrim yarim orolidan 220233 kishi, Qolmiqistondan - 90940, Shimoliy Qavqozdan - 575768, Guijistondan - 94955 va Volga bo„yidan 949829 nemis millatiga mansub kishi, hammasi boiib 1733725 odam, o„z vatanlaridan zo„rlab ko„chirilgan edilar. 30-50-yillarda jami boiib sobiq SSSR hududida 3441582 kishidan iborat turli millat va elatlar vakillarining insoniy va milliy haq- huquqlari toptalgan, o„z vatanlaridan zo„rlab ko„chirilgan edilar. Ular hatto o„z kiyim-kechaklari, mol-hollarini yigishtirib olishga ham ulgurmadilar. Vatanlaridan badarg„a qilingan xalqlar «vatan sotqinlari» atalib, ixtisoslashtirilmagan, mollar tashiladigan vagon- larga miltiq va avtomatlar qo„ndoqlari bilan urib - zo„rlab joylashtirib, och- yalang„och holda nomaium manzillar tomon olib ketildi. Yo„l- yoiakay ulaming ko„plari ochlik, suvsizlik va sovuq azobidan oiib ketdilar. Faqat 1989-yildagina SSSR Oliy Soveti I.Stalin hukumati Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|