O'zbekiston tarixi

1
0‘zR MDA, 2456-fond, 1-ro‘yxat, 79-ish, 6-varaq, 12-ish, 2-3-13-14-15- varaqlar va 
orqasi.
2
0‘sha manba, 142-ish, 34-35-varaqlar va orqasi.
3
0‘sha manba, 43-ish, 2-varaq.
4
0‘sha manba, 75-ish, 15-varaq va orqasi.
639

---

foydalanib, turmush kechirib kelganlar ekan, biz ham shu dahmada shunday 
sharoitda posbonlik qilib, turmush kechirib kelamiz, o„zimizcha hech 
qayerga borib hech kimdan yordam yoki iona so„ramaymiz, bir joyda oitirib 
har kim o„z ixtiyori bilan keltirib bergan yordamni olamiz. 1944-yilda 
Farg„ona oblast va Qo„qon shahridagi diniy nazorat vakillarini buyrug„i 
bilan biz dahmani berkitib boshqa tomonlarga tarqalib ham ketdik, lekin 
hech kim yo„qligidan foydalanib nomaium kishilar dahmaning archasi, 
g'ishtlari va boshqa yog„ochlarini buzib olib ketgan ekanlar. 1946- nchi yili 
bizlar yana boshqa tiriklik o„tkazadurg„on hunarimiz, ishimiz boimagani 
uchun ota-bobolarimizdan qolgan tarixiy esdalik boigan dahmani saqlab 
qolish maqsadida, dahmaga kelib yana eski odatimiz bo„yicha turmush 
kechirmoqda edik. 1947-yil boshlarida yana yuqoridan Diniy nazorat 
vakillarimiz tomonidan dahmani bekitib qo„ydilar va biz ko„r qorilami 
tarqatib yubordilar, biz yana sarson boiib qoldik. Siz diniy nazorat 
boshliqlarimizdan so„raymizki, bizning shu diniy dahmamizni ochib bering, 
bunday tarixiy (osori otiqa) binoni saqlashda katta ahamiyatga molik 
boigani uchun va davlatimizga hamda xalq turmushiga hech qanday zarari 
boimagani uchun bizga mana shu qorixona dahmamizni o„zimizga ochib 
berib, bizni eskicha shu dahmada posbonlikda qoldirishlarini so„raymiz. 
Arizachilar — 8 kishining familiyasi, 15 yanvar 1947 nchi yil»
1
. Buning 
singari arizalar 0„rta Osiyo va Kozogiston musulmonlari diniy boshqarmasi 
va 0„zbekiston SSR hukumati idoralari nomiga dindorlardan ko„plab 
tushgan boisa- da, ulaming birontasi bu arizalami mustaqil sur‟atda o„zlari 
hal qila olmas edilar, ularda bunday huquq yo„q edi. 0„rta Osiyo va 
Qozogistondagi masjidlami ochish yoki ochmaslik masalasini Moskvada 
eng oliy hukumat darajasida hal qilinar edi. 0„rta Osiyo va Qozogiston 
musulmonlari diniy boshqarmasi fuqarolaming arizalarini yuqoriga - 
Moskvaga yetkazar va uning javobini olgach ishga kirishar edi. 1945-yil 28-
yanvarda SSSR Xalq Komissarlari Sovetining rais o„rinbosari V. 
Molotovning 1324-R farmoyishiga binoan 0„rta Osiyo va Qozogiston 
musulmonlari diniy boshqarmasi ixtiyoriga nomoz o„qish uchun quyidagi 7 
ta muqaddas joylar maxsus ajratilgan edi: «Bahovuddin», «Shohi-Zinda», 
«Hakim Termiziy», «Sultonbobo», «Shohimardon», «Kaffol Shoshi» va