O'zbekiston tarixi
Медведев В. Нечаянная революция. «Дружба народов», 1992, 2-сон, 150-бет
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
Медведев В. Нечаянная революция. «Дружба народов», 1992, 2-сон, 150-бет. 2 Ходжаев Ф. Избранные труды. Т.1. - Т.: Фан, 1970, 151-бет. 226 9- §. Buxoro kompartiyasining tashkil etilishi Kolesovning Buxoroga uyushtirgan harbiy hujumdan yengilishi bilan «Yosh buxoroliklar» partiyasida parokandalik yuz berdi. Toshkent va Yangi Buxoro kommunistlari ilojsiz siyosiy muhojirlikda qolgan yosh buxoroliklami o„z ta‟sir doiralariga oldilar, ulami kompartiyaga uyushtirishga yordam berdilar. 1918- yil 17-18 aprelda «Yosh buxoroliklar»ning tashabbuskor guruhi yig„ilishi chaqirildi. Unda kommunistik partiya tashkil etish masalasi muhokama qilinadi. 20 aprelda esa barcha buxorolik siyosiy muhojirlar va amirga qarshi boigan «Yosh buxoroliklar» partiyasi a‟zolarining kengashi chaqirildi. Ikki kun davomida bu kengash qatnashchilari jiddiy ravishda qaysi yoidan borish kerak degan masala ustida tortishdilar. Bu tortishuv natijasida ular uch gumhga boiinib ketdilar: yosh buxoroliklar, so„l eserlar va «inqilobiy» guruh. Inqilobchilar gumhi kommunistik partiya tashkil etish va amimi taxtdan ag„darish uchun birlashish zamr deb hisoblaydilar. Bu fikrga qo„shilmagan ikki gumh norozilik bildirib kengash zalini tashlab chiqib ketadilar. Bunday gumhbozlik va boiinishning sabablari nimadan iborat edi, degan haqqoniy savol tugiladi, albatta. 1. Buxoroda hokimiyatni kommunistchasiga zo„rlik va bosqinchilik yoii bilan ag„darib tashlash katta fojialarga sabab boidi va o„zini oqlamadi. 2. «Yosh buxoroliklar» ning o„zlarida qat‟iy dasturiy kurash yoiining o„zi yo„q edi. 3. «Yosh buxoroliklar» orasida o„zaro mustahkam g'oyaviy birlik yo„q edi. Bu Kolesov bosqinidan so„ng yanada avj oldi. Bu adovat keyinchalik «yosh buxoroliklar» harakati rahbarlari orasidagi shaxsiy adovat va g„arazgo„ylikka aylanib ketdi. Ular o„zaro birlashib, hamjihatlik bilan ish olib borish o„miga tarqoq holda o„zlaricha ayrim-ayrim gumhlarga boiinib harakat qildilar. Ammo bu guruhlaming qariyb hammasi ham ms sotsial- demokratlaridan najot kutdilar. Bu Buxoro jadidlarining eng katta xatosi edi.. Usmonxo„ja Po„latxo„jaev boshchilik qilgan «yosh buxoroliklar» soi eser (sotsial revolyutsionerlar) partiyasining dasturini qabul qildilar va o„zlarining eser partiyalarini tuzdilar. Bu partiya ikki oygina umr ko„rdi. 1918-yilning iyul oyida Moskvada eserlar 227 |
