O'zbekiston tarixi

1
 «Munosabat» (Erkin haftalik). 1990-yil, 30-noyabr.
2
Народное хозяйство Узбекской ССР в 1987 г. /Стат. Ежегодник/. - Т.: 
Узбекистан, 1988, 322-bet. 
539

---

davlat budjetining 6,4 foizini tashkil etdi, demakdir. Juda ko„pchilik 
Yevropa mamlakatlari ham ta‟lim uchun davlat byudjetining 5,5 foizini 
sarflaydi. Hatto Afrika qit‟asida joylashgan mamlakatlar ham taiim uchun 
davlat budjetining 5,4 foizini sarflamoqdalar. Bu 0„zbekistondagi shu 
maqsad yoiida 80-yillarda sarflangan xarajatlardan ikki barobar ko„p 
demakdir. Shu boisdan ham 80- yillarga kelib 0„zbekiston umumtaiim, o„rta 
maxsus va oliy taiim tarmoqlarining moddiy bazasi juda ogir va nochor 
ahvolda edi. Yozma manbalaming maiumotlariga qaraganda, respublikadagi 
har to„rt maktabdan biri avariya holatida boigan, 2895 sinf xonasining poli, 
3302 sinfning shifti boimagan. 50 foiz maktablarda ovqatlanish uchun 
sharoit, ichimlik suvi va kanalizatsiya boimagan. 1 million 200 ming 
o„quvchi ikki smenada, Qoraqalpogistonda, Toshkent va Farg„ona 
viloyatlaridagi 35 maktabda darslar uch smenada
1
olib borilgan. Maktablami 
yillik ta‟mirlash va yangi o„quv yiliga tayyorlash ishlari asosan otalik 
tashkilotlari va ota-onalar ajratadigan sadaqa mablagiar hisobidan amalga 
oshiriladigan boiib qoldi. Oliy va o„rta maxsus taiim tarmoqlarining ahvoli 
ham bundan afzal emas edi. Maorif tarmoqlarining o„quv-texnika va 
metodik bazalarining nochorligini gapirmasa ham boiadi. 
Maktablar va oliy o„quv yurtlarida o„qitiladigan fanlaming o„quv 
dasturlari Moskvada tayyorlanar va 0„zbekiston sharoitiga mos- lashtirilardi. 
Tabiiyki, bunday holatda taiim batamom mustamlakachi sovet manfaatiga 
xizmat qilar edi. 
Maktablar, o„rta maxsus va oliy o„quv yurti o„qituvchilarining ustoz, 
tarbiyachi va pedagog sifatidagi obro„-e‟tibori tushib ketdi. Bu jarayon, 
ayniqsa, 50-yillaming ikkinchi yarmi va 60-yillardan e‟tiboran kuchaydi, 70-
80-yillarda esa keskin tus oldi. 1987- yil may oyida boiib o„tgan 0„zbekiston 
o„qituvchilarining VII syezdida keyingi ikki yil davomida 23 mingga yaqin 
o„qituvchi
2
pedagoglik ishini tashlab ketganligi ta‟kidlandi. Yosh yigit-qizlar 
o„rtasida pedagoglik kasbiga qiziqish so„nib ketdi. Qarshi, Sirdaryo, Termiz, 
Xorazm va boshqa joylardagi pedagogika institutlarining 20 foiz birinchi 
kurs talabalari o„tkazilgan savol-javoblarda tasodifan mazkur kasbni 
tanlaganliklarini bildirganlar. Beshinchi kursda esa talabalaming 30 foizda n 
ко„prog„i
3
pedagog boiib ishlashni