O'zbekiston tarixi

' Muhitdinov N. Kremlda o'tgan yillarim. - Т.: 0‘zbekiston, 1995, 58-59- betlar. 
2
Milchakov V.A. U 1910-yilda Gorkiy viloyatiga qarashli qishloqlaming birida 
tug‘ilgan. 1938-yilda Toshkentga ko‘chib kelgan. Armiya xizmati (1942— 1946) tamom 
bo'lgach, 1946-yildan e’tiboran «Frunzeves» ro'znomasiga adabiy xodim bo‘lib ishga kirgan. 
0‘rta Osiyo Davlat dorilfununi Tarix fakultetining bor- yo‘g‘i uch kursini tamomlagan bu 
shaxs yuqori «idora»ning yoilanmasi bilan respublika Yozuvchilar uyushmasi partiya 
tashkilotiga kotib muovini boiib ishga keladi. Oradan bir oy o'tgach, partiya tashkiloti 
kotibligiga tayinlanadi. Tez orada amalparast va shovinist V.A.Milchakov partiyaviy 
mansabidan voz kechmagan holda uyushma mas’ul kotibining yordamchisi, «Zvezda 
Vostoka» oynomasining muharriri, rus shu’basi raisining o‘rinbosari kabi lavozimlami 
egallab, uyushmaning oliy hay’atiga ham saylanib olgan.
20- 1746 
609

---

bartaraf etadi, deb umid qilamiz... U turli-tuman ishlar bilan band. Biz uning 
aniq vazifalarini, mas‟ul kotib va uning yordamchilarining huquq va 
burchlarini belgilab, unga sharoit yaratishimiz zarur. Biz shunday qilamiz, 
o„shanda u o„z asarlari ustida ishlash imkoniyatiga ega boiadi»
1
. Afsuski 
adibning bu niyatlari sarob edi. Yozuvchilar uyushmasida yuqori 
lavozimlarda mustahkam o rnashib olgan V.A.Milchakov o„z orqasida 
turgan qudratli idoralarga tayanib «o„zbek adabiyotining jallodi» sifatida 
faoliyat ko„rsatdi. Birin- ketin o„zbek adabiyotining atoqli vakillariga 
yasama tuhmat va bo„htonlar yog„dirilib, ular yomonotliq qilinib, siquv va 
hibsga olina boshladilar. 50-yillaming boshlarida «qora ro„yxat»ga tushgan 
adiblar soni N.Muhitdinov bergan maiumotlarga qaraganda 60 kishidan
2
iborat edi. Bular: M.Shayxzoda, Oybek, Abdulla Qahhor, M.Boboyev, 
0\Rashidov, Mirtemir, Shuhrat, Hamid Sulaymon, Said Ahmad, Mirzakalon 
Ismoiliy, Meli Jo„ra, Yong„in Mirzo, aka-uka Abdunabi va Abdurahmon 
Alimuhamedovlar, Ne‟mat Toshpoiat, Mahmud Murodov, G„ulom Alimov 
va boshqalardir. 
1948-1954-yillar 
mobaynida 
o„tgan 
0„zbekiston 
Yozuvchilar 
uyushmasining har bir Plenumi yoki yigilishi u yoki bu yozuv- chining 
taqdirida o„chmas va ayanchli bir iz qoldirar edi. Faqat 
1949- 
1952-yillarda 17 kishi 0„zbekiston Yozuvchilar 
uyushmasi a‟zoligidan o„chirilgan
;
. Ular qatorida «Sovet yozuvchisi nomiga 
noloyiqligi uchun» degan aybnoma bilan Saida Zunnunova, Chustiy, 
«siyosiy xatolari» uchun M.Shayxzoda, T.Toia va boshqalar bor edi
4
. 
1948-yilda atoqli yozuvchi Abdulla Qahhor «Sarob» va «Qo„sh- 
chinor» romanlari uchun Kompartiya a‟zoligiga nomzodlikdan haqiqiy 
a‟zolikka o„tkazilmagan. U o„zining bu asarlarida «jamoalashtirish davrida 
sinfiy kurashni inkor etgan» ekan, «burjua millatchilariga o„z asarlari 
sahifalarini berib qo„ygan»mish
5
. 
1952-yil 
31-martda 
0„zbekiston SSR Yozuvchilar uyushmasi 
Kotibiyatining Majlisi boidi. Unda «0„zbekiston Kompartiya X Plenumining 
natijalari va 0„zbekiston SSR Yozuvchilar uyushmasining o„zbek Sovet 
adabiyotini yanada rivojlantirish sohasidagi