O'zbekiston tarixi

1
 0‘sha manba, 3-varaq.
2
 0‘sha manba, 2456-fond, 1-ro‘yxat, 604-ish, 3-v
ara
q
658

---

kompartiyaga sidqi dildan xizmat qilgan bo„lsalar-da, Sho„rolaming qalb 
to„ridagi «haqiqiy istak»larini «payqamaganliklari» uchun ishdan olingan 
edilar. Ular nimalardan iborat edi? 1960-yil fevralda ishdan olingan 
N.I.Inog„omovning «aybi» shunda bo„lganki, uning ish faoliyati davrida, 
1957-1958-yillarda 0„rta Osiyo va Qozog„iston musulmonlari diniy 
boshqarmasi raisi Ziyovuddin Boboxonov Islom dini rivojiga yo„1 qo„ygan. 
Toshkentda «Allan», «Mag„al ko„cha», «Navza», «Rakat» kabi yangi 
masjidlar qurilgan ekan. «Xo„ja Allam Bardor», «Mahkama», «Tilla shayx», 
«Shayx Zayniddin» va boshqa masjidlar kapital ta‟mirlanibdi, ulaming 
hududlari kengaytirilibdi. Faqat Toshkent shahar Oktabr tumanidagi 11 
masjidning 1944-1945- yilgi ro„yxatdagi 2141 kv. m. maydoni 1960-yilda 9 
ming 347 kv. m gacha kengayibdi. «Shayx Zayniddin» masjidida baland 
minora qurishga ruxsat beribdi. N.I.Inog„omovning roziligi bilan dastlab 
«Tilla shayx», so„ngra Toshkentdagi 19 ta masjid radiolashtirilibdi, 
26 ta reproduktor va 11 ta radiokuchaytirgich 
0
„matilibdi
1
. N.I.Ino- g„omov 
«Muqaddas joylar»ni yopish to„g„risidagi 0„zkompartiya qarorini 
bajarmabdi
2
va hokazo. 
Kommunistik partiya Islom diniga qarshi «din xalq uchun afyundir» 
degan qoidani asos qilib oldi, milliy qadriyatlarimizga qarshi tinimsiz 
kurashdi. 
I. 
B.Usmonxo„jayev 0„zKP XXI syezdida qilgan 
hisobot ma‟ruzasida bunday degan edi: «Namangan viloyatida noxush diniy 
vaziyat hamon davom etib kelmoqda. Shu viloyatning shahar va rayonlarida 
ro„yxatga olinmagan diniy birlashmalar qonunga xilof ravishda ish ko„rib 
kelmoqda, o„smirlar va ayollarga gruppa-gruppa qilib diniy aqidalami 
o„rgatish faktlari aniqlandi... 
Din millatchilik va shovinizmga yo„1 ochishini, ijtimoiy- iqtisodiy va 
sotsial rivojlanishga, sotsialistik turmush tarzini, kommunistik axloqni qaror 
toptirishga juda katta g„ov boTishini doimo esda tutish kerak. Diniy 
sarqitlarda, qoloq urf-odatlar va rasm- rusumlarda turmushimizdagi 
o„zgarishlarga qarshilik, mayda bur- juaziya stixiyasi va xususiy mulkchilik 
psixologiyasi, ko„pdan-ko„p salbiy holatlar bir-biri bilan chambarchas 
bog„lanib ketgan»
3
. Shu boisdan ham u bu borada o„z fikrini yanada aniqroq 
va ochiqroq bayon qiladi: «Dinga toqat qilish, murosasozlik, loqaydlik, din 
bilan