ATAMANING O‘ZBEK TILIDA NOMLANISHI
|
ATAMANING RUS TILIDA NOMLANISHI
|
ATAMANING INGLIZ TILIDA NOMLANISHI
|
ATAMANING MA’NOSI
|
Statika
|
Статика
|
Statics
|
Moddiy jismlarning muvozonati ularga qo‘yilgan kuchlarni qo‘shish, ayiirish va kuchlarni ta’sir jixatidan teng bo‘lgan ekvivalent kuchlar sistemasiga almashtirish masalalari ko‘riladi.
|
Mexanik harakat
|
Механическое движение
|
force
|
Jismlarning boshqa jismlarga nisbatan xarakati.
|
Mexanika
|
Механика
|
Mechanics
|
Jismlarning mexanik harakati va o‘zaro mexanik ta’siri to‘g‘risidagi ilmiy ta’limot.
|
Absolyut qattiq jism
|
Абсолютно твердое тело
|
The rigid body
|
Har qanday ta’sirda ham ixtiyoriy ikki nuqtasi orasidagi masofa o‘zgarmasdan qoladigan jism.
|
Kuch
|
Сила
|
force
|
Jismlarning bir-birlariga ko‘rsatgan o‘zaro ta’sirlarining miqdor o‘lchovi.
|
Bog‘lanishlar
|
Связи
|
relationship
|
Jismlarning fazoda yoki tekislikdagi harakatiga qo‘yilgan to‘siqlar (cheklar).
|
Bog‘lanishlar reaksiyasi
|
Реакция связей
|
Reaction of the relationship
|
Jism harakatiga qo‘yilgan to‘siqlar (bog‘lanishlar)ning jismga ta’sir kuchi.
|
Erkin kattik jism
|
Свободное твердое тело
|
Free rigid body
|
Xarakatlanishiga hech qanday to‘siq bo‘lmagan jism.
|
Erkin bo‘lmagan qattiq jism
|
Несвободное твердое тело
|
No free rigid body
|
Xarakatlanishiga to‘siq mavjud bo‘lgan jism.
|
Deformatsiya
|
Деформация
|
deformation
|
Kuchlar ta’sirida jismlarning shakli, o‘lchami va xajmining o‘zgarishi.
|
Kuch
|
Сила
|
Power
|
Jismlarning mexanik ta’sirining belgilovchi kattalik
|
Kuchning ta’sir chizig‘i
|
Линия действия силы
|
Line of the action of power
|
Kuch yo‘nalgan to‘g‘ri chiziq
|
Kuchlar sistemasi
|
Система сил
|
System of power
|
Mexanik sistema (jism)ga ta’sir etuvchi kuchlar to‘plami
|
Kuchlar sistemasining teng ta’sir etuvchisi
|
Равнодействующая система сил
|
Resultant system of power
|
Jismga ta’sir etadigan kuchlar sistemasining jismga ta’sirini almashtira oladigan yagona kuch
|
Muvozanatlashgan kuchlar sistemasi
|
Уравновешенная система сил
|
Balanced system of power
|
Jismga ta’sir etganda jismning muvozanati buzilmaydigan (bir – birlarini muvozanatlaydigan) kuchlar sistemasi
|
Ekvivalent kuchlar sistemasi
|
Эквивалентная система сил
|
Equivalent system of power
|
Jismga ta’siri bir xil bo‘lgan turli kuchlar sistemasi
|
Kuchlar sistemasi
|
Система сил
|
System of power
|
Mexanik sistema (jism)ga ta’sir etuvchi kuchlar to‘plami
|
Nol sistema
|
Ноль система
|
Zero system
|
Modul jihatdan teng va bir to‘g‘ri chiziq bo‘ylab qarama-qarshi tomonga yo‘nalgan ikkita kuchdan iborat bo‘lgan sistema. (Teng ta’sir etuvchisi nolga teng bo‘lgan kuchlar sistemasi yoki muqozvnvtlovchi kuchlar sistemasi)
|
Kesishuvchi kuchlar sistemasi
|
Система сходящихся сил
|
System reconverging
|
Ta’sir chiziqlari bir nuqtada kesishadigan kuchlar sistemasi
|
Parallel kuchlar sistemasi
|
Система параллельных сил
|
system of parallel power
|
Ta’sir chiziqlari o‘zaro parallel bo‘lgan kuchlar sistemasi
|
Fazoviy kuchlar sistemasi
|
Пространственная система сил
|
Spatial system of power
|
Fazoda ta’sir chiziklari ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi
|
Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi
|
Плоская система сил
|
Flat system of power
|
Ta’sir chiziklari bir tekislikda yotgan kuchlar sistemasi
|
Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasining muvozanat tenglamalari
|
Уравнения равновесия плоской системы сил
|
Equations of the balance flat system power
|
Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar muvozanatda bo‘lishi uchun kuchlarning x va y o‘qlaridagi proeksiyalarining yig‘indisi, hamda shu kuchlardan ixtiyoriy nuqtaga nisbatan olingan momentlarining yig‘indisi alohida-alohida nolga teng bo‘lishlishi zarur va etarli
|
Fazoviy kuchlar sistemasining muvozanat tenglamalari
|
Уравнения равновесия пространственной системы сил
|
Equations of the balance spatial system power
|
Fazoviy kuchlar sistemasi muvozanatini (kuchlarning x, y, z o‘qlaridagi proeksiyalarining yig‘indisi va bu kuchlar sistemasidan x, y, z o‘qlariga nisbatan olingan momentlarining yig‘indisi alohida-alohida nolga teng bo‘lishligini) ifodalovchi tenglamalar
|
Fazoda (tekislikda) ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasini bir markazga keltirish
|
Приведение пространственной (плоской) системы сил к одному центру
|
Adduction spatial (flat) systen power to one centre
|
Bunday kuchlar sistemasi kuchlarining jismga ta’sirini o‘zgartirmasdan, kuchlarni o‘ziga parallel holda ko‘chirish to‘g‘risidagi teoremadan foydalanib, ularni bir markazga (nuqtaga) ko‘chirish
|
Fazoda (tekislikda) ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasining bosh vektori
|
Главный вектор пространственной (плоской) системы сил
|
Main vector of the spatial (flat) system of power
|
Sistemadagi barcha kuchlarning geometrik yig‘indisi
|
Fazoda (tekislikda) ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasining bosh momenti
|
Главный момент пространственной (плоской) системы сил
|
Main moment of the spatial (flat) system of power
|
Kuchlar sistemasidagi barcha kuchlarni bir markazga keltirishda hosil bo‘ladigan juft kuchlar momentlarining geometrik (algebraik) yig‘indisi
|
Nol sistema
|
Ноль система
|
Zero system
|
Modul jihatdan teng va bir to‘g‘ri chiziq bo‘ylab qarama-qarshi tomonga yo‘nalgan ikkita kuchdan iborat bo‘lgan sistema. (Teng ta’sir etuvchisi nolga teng bo‘lgan kuchlar sistemasi yoki muqozvnvtlovchi kuchlar sistemasi)
|
Kuch momenti
|
Момент силы
|
moment of power
|
Kuchning o‘zi ta’sir etadigan jismni biror nuqta yoki o‘q atrofida aylantirish effektini ifodalaydigan kattalik.
|
Kuch elkasi
|
Плечо силы
|
shouider of power
|
Nuktadan kuchning ta’sir chizig‘iga tushirilgan perpendikulyar.
|
Nuqtaga nisbatan kuch momenti
|
Момент силы относительно точки
|
moment of power for points
|
Kuchning modulini kuch elkasiga skalyar ko‘paytmasi bilan aniqlanuvchi katgalik 
|
