ifoda. Eslatma: Bu erda boshlang‘ich faza deyiladi.
Mexanik sistema massasi
|
Масса механической системы
|
Weight of the mechanical sustem
|
Mexanik sistema massasi-Sistemani xosil qiluvchi nuqtalar massalarining yig‘indisi.
|
Qattiq jism
|
Твердое тело
|
solid
|
Qattiq jism – Tashqi kuchlar ta’siridan ixtiyoriy ikkita nuqtasi orasidagi masofa o‘zgarmasdan qoladigan jism.
|
Inersiya momenti
|
Момент инерции
|
Moment of inertia
|
Inersiya momenti – mexanik sistema yoki qattiq jismning nuqta yoki biror o‘q atrofidagi aylanma xarakatida massalar taqsimotini xarakterlovchi kattalik.
|
Gyugens–SHteyner teoremasi
|
Теорема Гюгенс–Штейнера
|
Theorem Gyugens-Steiner
|
Gyugens–Shteyner teoremasi – Jismning massalar markazidan o‘tuvchi o‘qqa nisbatan inersiya momentini shu o‘qqa parallell bo‘lgan ixtiyriy o‘qqa nisbatan inetsiya momenlarini bog‘lashga oid teorema.
|
Moddiy nuqtaning harakat miqdori
|
Количество движений материальной точки
|
The amount of movement of a material point
|
Moddiy nuqtaning harakat miqdori – Nuqta massasini uning tezligiga ko‘paytmasi orqali aniqlanuvchi vektor kattalik.
|
Mexanik sistemaning harakat miqdori
|
Количество движений механичесуой системы
|
The amount of movement of the mechanical sustem
|
Mexanik sistemaning harakat miqdori – Sistema nuqtalari xarakat miqdorlarining geometrik yig‘indisidan tashkil topgan vektor kattalik.
|
Kuch impulsi
|
Импульс силы
|
Impulse force
|
Kuch impulsi – moddiy nuqta yoki mexanik sistemaga vaqt birligi ichida ta’sir etuvchi kuch.
|
Massalar markazi
|
Центр масс
|
The center of mass
|
Massalar markazi-Massalar markazining geometrik o‘rni.
|
Kuchning ishi
|
Работа силы
|
Work force
|
Kuchning ishi – Kuchning o‘z ta’siridan ko‘chishiga ko‘paytmasi.
|
Quvvat
|
Мощность
|
Power
|
Quvvat – Vaqt birligi ichida bajarilgan ish.
|
Moddiy nuqta kinetik energiyasi
|
Кинетическая энергия материальной точки
|
The kinetic energy of a point
|
Moddiy nuqta kinetik energiyasi –nuqta massasini tezlik kvadrati ko‘paymasining yarmi.
|
Sistemaning kinetik energiyasi
|
Кинетическая энергия системы
|
The kinetic energy of the sustem
|
Sistemaning kinetik energiyasi–Sistema nuqtalari kinetik energiyalarining yig‘indisi.
|
Mexanik bog‘lanishlar
|
Механические связи
|
Mechanical connection
|
Mexanik bog‘lanishlar-Tekshirilayotgan mexanik sistemaning holatiga yoki harakatiga qo‘yilgan cheklashlar.
|
Tashqi kuchlar
|
Внешние силы
|
External forces
|
Tashqi kuchlar-Mexanik sistemaga boshqa sistemalar (tashqi) tomonidan ko‘rsatiladigan ta’sir kuchlar.
|
Ichki kuchlar
|
Внутренные силы
|
Internal forces
|
Ichki kuchlar - Sistema nuqtalari orqali o‘zaro ta’sir etuvchi kuchlar.
|
Mexanik sistemaning muvozanati
|
Равновесия механической системы
|
The equilibrium of a mechanical sustem
|
Mexanik sistemaning muvozanati-Tekshirilayotgan sanoq sistemasiga nisbatan sistemaning barcha nuqtalarining kuchlar ta’sirida tinch ho‘latda bo‘lishi.
|