O’zbekiston va boshqa davlatlar akroiqtisodiy ko’rsatkichlarining qiyosiy tahlili

O’zbekistonning 2010 va 2022-yillardagi Tovar va Xizmatlar eksport hajmi foizda
8-jadval

Yillar	Tovar va xizmatlar eksporti (%)da
2010	1,567
2011	14,696
2012	-5,119
2013	10,615
2014	-7,092
2015	2,12
2016	4,349
2017	14,776
2018	11,76
2019	16,188
2020	-10,029
2021	5,296
2022	19,66

Bu jadvaldan xulosa qilishimiz mumkinki O’zbekiston Respublikasining Tovar va xizmatlar eksporti o’rtacha darajada o’sib pasayib kelmoqda 2020-yildagi ko’rsatkichga kelsak bunday natija deyarli barcha davlatda kuzatilgandir , koronavirus natijasida. O’zbekiston Respublikasining pandemiya tufayli -10,029 % ga pastlash kuzatilgan.

O’zbekistonning 2010 va 2022-yillardagi Tovar va Xizmatlar importi hajmi foizda
9-jadval

Yillar	Tovar va xizmatlar importi (%)da
2010	-5,083
2011	13,112
2012	10,259
2013	3,416
2014	-0,709
2015	10,953
2016	-1,398
2017	3,738
2018	39,898
2019	15,39
2020	-12,994
2021	6,927
2022	15,469

Bu jadvaldan xulosa qilishimiz mumkinki O’zbekiston Respublikasining Tovar va xizmatlar importi o’rtacha darajada o’sib pasayib kelmoqda 2020-yildagi ko’rsatkichga kelsak bunday natija deyarli barcha davlatda kuzatilgandir , koronavirus natijasida. O’zbekiston Respublikasining pandemiya tufayli -12,994 % ga pastlash kuzatilgan. Bu jadvalda eng yuqori ko’rsatkich 2018-yilda 39,898 % import hajmi o’sganligini ko’rishimiz mumkin. Eng past naticha 2020-yilga to’g’ti keladi.

O’zbekiston respublikasing jami ishchi kuchidan ishsizlar %i
10-jadval

Yillar	Jami ishchi kuchidan ishsizlar (%)da
2010	5,357
2011	4,963
2012	4,874
2013	4,86
2014	5,087
2015	5,153
2016	5,163
2017	5,83
2018	9,347
2019	8,976
2020	10,531
2021	9,5
2022	10

Bu jadvaldan xulosa qilishimiz mumkinki 2017-yilga qadar deyarli ishsizlarimiz foizi bir xil bo’lib kelgan 2018-yildan boshlab esa o’sish kuzatilgan va eng yuqori ko’rsatkichi yana shu pandemiya tufayli 2020-yilda yuzaga kelgan 10,531 % da

Undan keying ko’rsatkichlar past baland.


2. Britaniya davlatining makro iqtisodiy ko`rsatkichlari

Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Birlashgan Qirolligi United Kingdom of Great Britain and Nothern Ireland^1
Bayroq Gerb
Shior: Dieu et mon droit (Fransuzcha: Xudo va mening huquqim)
Madhiya: Xudo shohni saqlasin 1:04
Poytaxt	London
Eng katta shahar	London
Rasmiy til(lar)	Ingliz tili
Hukumat	Hamdoʻstlik
• Qirol	Charles III
• Bosh Vazir	Rishi Sunak
Mustaqillik
• Angliya va Shotlandiya qirolliklar birlashishi	26 mart 1707
• Buyuk Britaniya va Irlandiya birlashishi	1-yanvar 1801
Maydon
• Butun	244,820 km^2 (78-oʻrin)
• Suv (%)	1.34
Aholi
• 2002-yilgi roʻyxat	59,553,800 (22-oʻrin)
• Zichlik	243/km^2
YIM (XQT)	2005-yil roʻyxati
• Butun	AQSh$1,869,000 mil. (6-oʻrin)
• Jon boshiga	AQSh$31,383
Pul birligi	Pound Sterling (GBP)
Vaqt mintaqasi	UTC+0
• Yoz (DST)	UTC+1
Qisqartma	UK

Buyuk Britaniya mamlakat asosiy qismining nomi bilan koʻpincha Angliya deb ataladi. Maydoni 244,1 ming km². Aholisi 68.081 million kishi (2020-yil). Poytaxti — London shahri. Tarixan tarkib topgan va milliy jihatdan har xil boʻlgan 4 maʼmuriy siyosiy qism (Angliya, Uels, Shotlandiya va unga yondosh orollar, Shimoliy Irlandiya) dan iborat. Men va Normand orollari mustaqil maʼmuriy hudud hisoblanadi^.

Birlashgan Qirollikning demografik holati
Britaniya orollarining aholi punktlarini ko'rsatuvchi NASA VIIRS
Aholisi	66,796,807 (2019 yil o'rtalarida)
Zichlik	259 / km^2 (670 / sqm mil) (2011 yilgi aholini ro'yxatga olish)
Tug'ilish darajasi	1000 ga 11,0 (2018)
O'lim darajasi	1000 ga 9,3 (2018)
O'rtacha umr ko'rish	81 yil (2010–2015)
Tug'ilish darajasi	1.68 (2018)

11-jadval

Buyuk Britaniyaning urbanizatsiya darajasi
Shahar aholisi	90%
Qishloq aholisi	10%

Buyuk Britaniya— to’liq sanoatlashgan mamlakat. Mehnatga layoqatli aholining 10% qishloq xo'jaligi bilan mashgʻul.

10-jadval

Buyuk Britaniya bilan chegaradosh mamlakatlar
Irlandiya	499km

The Irlandiya Respublikasi - Buyuk Britaniyaning chegarasi, ba'zan Irlandiya chegarasi yoki Britaniya-Irlandiya chegarasi, 499 km (310 mil) yuguradi^[1][2] dan Lough Foyle shimolida Irlandiya ga Carlingford Lough ajratib turadi Irlandiya Respublikasi dan Shimoliy Irlandiya.

Chegaradagi belgilar ko'zga tashlanmaydi, chunki ular ko'plab davlatlararo chegaralar bilan umumiydir Yevropa Ittifoqi. Ikki davlatning fikriga ko'ra a Umumiy sayohat zonasi va (2020 yil holatiga ko'ra) ikkalasi ham Evropaning yagona bozori, chegara aslida an birini oching 1923 yildan buyon odamlarning va 1993 yildan buyon tovarlarning bepul o'tishiga imkon beradi. Chegaradan o'tgan 270 ta umumiy foydalanish yo'llari mavjud.^[3][4] Keyingi Buyuk Britaniyaning Evropa Ittifoqidan chiqishi, bu chegara, shuningdek, Evropa Ittifoqi va unga a'zo bo'lmagan mamlakat o'rtasidagi chegara hisoblanadi. The Brexitdan chiqish shartnomasi o'z zimmasiga oladi Buyuk Britaniyaning (ko'p jihatdan) Irlandiyada ochiq chegarani saqlab qolish uchun amalda chegara bu Irlandiya dengizi o'rtasida ikki orol

2011-2020 yillarda Buyuk Britaniya milliy valyutasi funt sterlingni AQSH dollariga nisbatan almashuv kursi dinamikasi
12-jadval

Yillar	Almashuv kursi, funt sterling/$	O`sish (kamayish) surati, %
		Oldingi yilga nisbatan	2011 yilga nisbatan
2011	0,62	100,0	100,0
2012	0,63	101,6	101,6
2013	0,64	101,6	103,2
2014	0,61	95,3	98,4
2015	0,65	106,6	104,8
2016	0,71	109,2	114,5
2017	0,78	109,9	125,8
2018	0,75	96,2	121,0
2019	0,78	104,0	125,8
2020	0,78	100,0	125,8

Manba: International financial statistics ma`lumotlariga asosan

Funt sterling — Buyuk Britaniya pul birligidir. Xalqaro belgisi —GBP. Belgisi — £

Jadvaldagi ma`lumotlarda Buyuk Britaniyaning miliy valyutasi bo`lmish funt sterlingni AQSH dollariga nisbatan kurs miqdori keltirilgan. Ko`rishimiz mumkinki, ushbu ko`rsakich 2011- yilga nisbatan 0.78 manatga oshgan. Bu 125% demakdir.

Lekin ba`zi yillarda dollarning kursi pasaygan holatlarni ham kuzatayapmiz. Bunday holat 2018-yilda va 2014 yilda qayd etilgan bo`lib,3.8 va 4.7 foiz narxi paslagan.
Umuman olganda, dollar kursi har yilda o`zgarib yurgan faqatgina songgi ikki yillikga kelibgina uning narxida deyarli o`zgarish kuzatilmagan.


13-jadval
2011-2020 yillarda Buyuk Britaniyaning ba`zi foiz stavkalarining dinamikasi