O’zbekistonda davlatning pul-kredit siyosati, uning dastaklari va amalga oshirish vositalari

2.3. Kiruvchi axborotlarning ta’rifi.

Masala asosan kirish hujjatlari asosida yechiladi. Kiruvchi xabarlarning rо‘yhati va bayoni 3-jadvalda keltirilgan. Kiruvchi xabarlarning axborot tarkibiy birliklarini rо‘yhati va bayoni 4- jadvalda keltirilgan.

3-jadval

Kirish xabarlarining rо‘yxati va bayoni.

№	Xabarlarni nomlari	Identifikator	Taqdim etish shakli	Qayta ishlashga tushishning takrorlanishi	Axborot manbai	Axborot xajmi
1	2	3	4	5	6	7
1	Buxgalteriya balansi	BB	Mashinogramma	Oyda 1 marta talab buyicha	Buxgalteriya	2 ta xujjat,
2	Qisqa muddatli likvid mablag‘lar	QMLM	hujjat	Kerak bо‘lganda	Reja-tahlil, Axborot bulimi	10 ta hujjat-kator
3	Uzoq muddatli aktivlar	UMA	hujjat	Kerak bо‘lganda	Reja-tahlil, Axborot bulimi
4	Debitorlik va kreditorlik qarzlari tо‘g‘risidagi ma’lumotnoma	SZ	hujjat	Kerak bо‘lganda	Reja-tahlil, Axborot bulimi	150 ta hujjat-kator
5	Joriy davr hisoboti	JDH	hujjat	Kerak bо‘lganda	Reja-tahlil, Axborot bulimi	100ta hujjat-kator

4- jadval

Kirish axborotlarining tarkibiy birliklarini rо‘yxati va bayoni.

№	Axborot tarkibiy birliklarining nomi	Identifi- kator: dasturda	Identifi- kator: matematik bayon etilishida	Kirish xabarlari-ning identifi- katori	Xisoblash aniqligiga talablar		Kiymatlar-ning о‘zgarish oralig‘i
1	2	3	4	5	6		7
1	Bank nomi	BN		BB,MNTH	9(2)
2	Bank Kodi	BK		BB,MNTH	A(20)
3	Tashkilot Nomi	TN		BB,MNTH	9(3)
4	Tashkilot Kodi	TK		BB,MNTH	A(20)
5	Sana	SN	DT	BB,MNTH	X(8)
6	Uzok muddatli aktivlar	UMA	Uma	BB	9(8)		0-99999
7	Qisqa muddatli majburiyatlar	QMM	Qmm	BQKM	9(8)
8	Kelgusi davr xarajatlari	KDH	RB	BB	9(8)		0-99999
9	Pul vositalari	PV	Pm	BB	9(8)		0-99999
10	Valyuta vositalari	VV	VS	BB	9(8)		0-99999
11	G‘aznadagi pul vositalari	KPM	DSk	BB	9(8)		0-99999
12	Qiska muddatli likvid mablag‘lar	QMM	Lm	BB	9(8)		0-99999
13	Sotib olingan xususiy aksiyalar	SOXA	SA	BB	9(8)		0-99999
14	Xaridorlar va buyurtmachilar bilan hisob-kitoblar	XBHK	RP	BB	9( 8)		0-99999
15	Bank tо‘lovlari	BT	AP	BB	9(8)		0-99999
16	Byudjet bilan hisob-kitoblar	BBH	RB	BB	9(8)		0-99999
17	Xodimlar bilan hisob-kitoblar	XBH	RP	BB	9(8)		0-99999
18	Shu’ba korxonalari bilan hisob-kitoblar	HKHK	RD	BB	9(8)		0-99999
19	Assotsiatsiyalangan korxonalar bilan hisob-kitoblar	AKBH	Rap	BB	9(8)		0-99999
20	Ta’sischilar bilan hisob-kitoblar	TBH	RU	BB	9(8)		0-99999
21	Boshqa debitorlar	Bdeb	PD	BB	9(8)		0-99999
22	Taqsimlanmagan daromad	TD	NP	BB	9(8)		0-99999
23	Fondga maqsadli kirimlar	FMK	PF	BB	9(8)		0-99999
24	Kо‘zda tutilmayotgan foydalar va tо‘lovlar zaxirasi	KTFTZ	R	BB	9(8)		0-99999
25	Kelgusi davr zaxirasi	KDZ	DB	BB	9(8)		0-99999
26	Uzok muddatli olinganlar	UMO	DZ	BB	9(8)		0-99999
27	Uzok muddatli kreditlar	UMK	DK	BB	9(8)		0-99999
28	Qiska muddatli olinganlar	QMO	KZ	BB	9(8)		0-99999
29	Qiska muddatli kreditlar	QMK	KK	BB	9(8)		0-99999
30	Olingan avanslar	Oav	Apl	BB	9(8)		0-99999
31	Bank moliyaviy holati	BMH	Bmh		9(8)		0-99999
32	Moliyaviy kо‘rsatkichlar	MK	Fk	MNTH	9(8)	0-99999
33	Yengil hal etiladigan talablar	EHTN	Ext	BMLM	9(8)	0-99999
34	Byudjet bо‘yicha qarz	BBQ	ZB	BB	9(8)	0-99999
35	Mexnatga haq tо‘lash bо‘yicha qarz	MHTBQ	ZT	BB	9(8)	0-99999
36	Moliyaviy faoliyat bо‘yicha boshqa nushalar	MFBN	PFD	OFS	9(8)	0-99999
37	Asosiy umumxо‘jalik foliyatidan kelgan moliyaviy natija (daromad yoki zarar)	AXFMN	FOD	OFS	9(8)	0-99999
38	Qisqa muddatli likvid mablag‘lar	QMLM	LM	BMLM	9(8)
39	Daromaddan olinadigan soliqlar	DS	NP	OFS	9(8)	0-99999
40	Boshka soliqlar va chegirmalar	BSCH	PNO	OFS	9(8)	0-99999
41	Hisobot davri ohiriga sof foyda (zarar)	HDSF	-	OFS	9(8)	0-99999

3. Masala yechimining algoritmi.

Iqticodiy macalalarni yechishga tayyorlashning keying bocqichi bо‘lib, algoritmlashtirish hicoblanadi

Algoritm bu – operatsiyalar ketma-ketligi bо‘lib, bu ketma-ketlikning bajarilishi natijacida macalaning ma’lum bir yechimi hocil bо‘ladi. Demak, algoritm tuzish macala qо‘yish acocida tanlangan hicoblash metodini mashina bajaradigan arifmetik va logik operatsiyalar acocida bajarishdir. Macalani yechish uchun acociy hicoblanadigan moliyaviy-iqticodiy kо‘rcatkichlar formulalari “Macalani matematik bayoni”da beriladi.

Macalaning matematik bayni 5-jadvalda keltirilgan.

5-jadval