O'zbekjston respublikasi oliy va 0 ’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug'bek nomidagi

Qp
 
1 QP )
^
a 
t  6 + 1 2kT 4 mp b + \ kT b+XkT J
Bunda b 
- elektronlar va kovaklar 
harakatchanliklari nisbati,
Ql va Q\ esa mos ravishda elektron va 
kovaklaming ko'chish energiyasi. Yuqori 
temperaturagacha dumaloq qavs ichidagi 
birinchi had asosiy rol o'ynaydi va germaniyda b>\ bo'lgani uchun termo 
EYuK manfiy va temperatura ortishi bilan absolyut kattaligi bo'yicha kamayadi. 
O'rtacha temperaturalar sohasida aralashmali holatdan xususiy holatga 
o'tayotganda: termo EYuK ishorasini o'zgartiradi. Termo EYuK ning taxminiy 
yo' li 20-rasmda ko'rsatilgan.
4.81. p - turdagi sayoz holatli tipik aralashmali germaniy uchun aralashma
sohasining chegarasini aniqlaymiz (Ea — £ 3=0,0 leV). Xuddi 4.18-masalada 
ko'rilgandek, quyidagi tenglamalami olamiz: 
'
- 
3 
) f
3
«• m
_
L
________ ■£» 
i> = 5 n -------V '. 
'■
---------
0
20- rasm
-v, v, =In— 
----- v„.
,Y
2
 
Na 
2 k 2
Bunda oldingidek
t
- A = 4,5.
i
° ^ , =
v
^ y*
Bulardan topamiz ( ga
Et = A - g r  
1 boTganda):
r: =
e,-Et
= 116 K.
87
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ti = 4-l,51ny, 
y,
 = 2,6 
r, = 4 4 £
= 13,2-1,5 ln.y2 
^ = 9 ,8
r2 
=460X
Shunday qilib, 200 K da Fermi sathini quyidagi formula orqali ifodalash 
mumkin:
N-
F = kT in—*-
N,
Termo EYuK quy idagiga teng 
tr = —]2 + lr< — | = 0,1 
m
V / K
«
1
. 
N.)
4.82. Qaralayotgan shartda Fermi sathi quyidagi ifoda orqali hisoblanadi (4.22-
masalaga qarang): 
F = ED + kT ln —
B- - l l l
_8
d
IH . 
) \
ko'chisli energiyasi esa quyidagicha ( 1-masaiadagi ( 1) ga qarang);
Q’ = kT ■
 {r + 2)^r±L^ = 2kT
F,W
F va Q* uchun topilgan ifodalami (6.1) ifodaga qo'yib