O’zbekstan respublikasi joqari ha’m orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

III. JUWMAQLAW

Zamanagóy xalıq aralıq kompaniyalardıń kópshilik bólegi transmilliy korporatsiyalardi kórinsetedi. Shólkemlestirilgen forması boyınsha olar ulıwma múlkshilik menen baylanısqan aktivlerge iyelik etiwshi kontsernler bolıp tabıladı. Olar aldınǵı ótken zamanlasları -kartel, sindikat, trestlardan saldamlı parıq etedi, sebebi olardıń aǵzaları óz kapitallarınıń iyesi bolıp qalar edi.

Milliy kompaniyanı xalıq aralıq kompaniya mártebesin alıwǵa úndewshi tiykarǵı sebepler: tovar aylanbası ósiwi menen satıw bazarın hám sonday eken paydanı kóbeytiw, islep shıǵarıw hám satıw qárejetlerin qabıl etiwshi mámleketdegi arzan shiyki zat hám jumısshı kúshi esabına kemeytiw, qabıl etiwshi mámleket sanaatınan, kredit-finans sisteması, satıw kanalları hám infrastrukturasidan paydalanıw esaplanadı.
Uzaq múddetli shártnamalar eksportyorlar sıyaqlı importyorlardi da ózine tartadi. Uzaq múddetli shártnamalar eksportyorlardi reklama, qarıydarlardı izlew, kóp sanlı bir retlik shártnamalardı tayarlaw qárejetlerin hám sonıń menen birge transport kompaniyaları menen uzaq múddetli úzliksiz kelisimler esabına transport qárejetlerin kemeytiw arqalı satıw bazarı turaqlılıǵın támiyinleydi.
Awqamlardı shólkemlestiriw kompaniyalarǵa (sonday-aq úlken bolmaǵan hám orta kompaniyalarǵa da ) eksport islep shıǵarıw ushın zárúr úskeneler menen támiyinlew hám sırtqı bazarǵa shıǵıw ushın finanslıq hám basqa resursların birlestiriw múmkinshiligin jaratadı.
TMK iskerliginiń natiyjeliligi 3 derekke tiykarlanadı :
- túrli mámleketlerdiń tábiyiy resurslarına, iri kapital hám pán-texnikada
jańalıq kirgiziwge patentlerdiń kópshilik bólegine iyelik qılıw ;
- dúnyada jemisdar jerler, tábiyǵıy baylıqlar, qolay ıqlım hám arzan jumısshı kúshiniń optimal kombinatsiyası tiykarında óz kárxanaların jaylastırıw abzallıǵınan paydalanıw.
- xalıq aralıq marketing kontseptsiyasınan paydalanıw tiykarında baynalminal islep shıǵarıwdı shólkemlestiriwde xalıq aralıq menejment tájiriybesinen paydalanıw.
TMK milletin anıqlawshı kórsetkishler bolıp, dizimnen ótken, shtabkvartiranin` jaylasıwı, aksiyalardı qadaǵalaw paketine iye aktsionerlerdin` milleti esaplanadı.