O‘zbeqiston respublikasi maktabgacha ta’lim vazirligi maktabgacha ta’lim tashqilotlari direktor va mutaxassislarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

“Rasmni juftini top”
Maыsad: «Z» tovushini so‘zlarida to‘g‘ri talaffuz qilishga o‘rgatish.
O‘yinning borishi: Bolalar stullarda o‘tirishadi.Lotopedning stoli ustida teskari qilib qo‘ymlgan rasimlar bo‘ladi.Har bir bolaga xuddi shu rasmdan berib chiqiladi.Lotoped bolalardan birini chaqiradi va bu bola stoldagi rasimlardan birini oladi va uni ko‘rsatib baland ovoz bilan-“Men zanjirni ”oldim,qimda xuddi shu rasimning jufti bo‘lsa,shubola o‘rnidan to`g`sin deydi.O‘rnidan to`g`gan bola ham o‘rtoqlariga rasimni ko‘rsatib, “Mendagi rasimda ham zanjir tasvirlangan”,deydi.Bolalar har juft rasimni ustiga qo‘yadilar.O‘yini shu tariqa to stol ustidagi rasm tomom bo‘lguncha davom etadi.Buning uchun “z”tovushi so‘zining boshida, o‘rtasida oxirida kelgan rasimlardan foydalaniladi.Bularga: zina,uzum,piyoz,dazmol,muzqaymoq,uzuk,oshpaz,sabzi,tarvuz rasimlari qiradi.
“Zebo va mayiz” o‘yini.
Maqsad: “Z” tovushini so‘zlarda va gaplarda mustaxkamlash.
Jihoz: Rezinali qo‘g‘irchoq.
O‘yinning borishi: Lotoped chiroyli qiyintirilgan rezinali qo‘g‘irchoqni olib qiradi va bolalarga: “Bolalar bu qo‘g‘irchoqning ismi Zebo”.Uni magazindan sotib olishdi.U rezinali.Zeboning oyoqlari rezinali,qo‘llari,yuzlari va bo`g`ni ham rezinali.Keyin esa lotoped bolalardan so‘raydi: “Qo‘g‘irchoqning ismi nima ekan? Uni qaerdan sotib olishibdi?Uning oyoqlari,qo‘llari,yuzlari,bo`g`ni nimadan qilingan ekan?”bolalar javob beradilar.Lotoped davom etadi: “Zebo mayizni yaxshi ko‘radi.Lola kel Zeboni mayiz bilan mehmon qil”.Lola chiqib,aytadi: “Zebo,mayizdan ol”Bolalar navbatma navbat Zeboni mayiz bilan mehmon qilgan holda yuqoridagi frazalarni aytadilar.
“Qim chaqqon?” o‘yini.
Maqsad: “Z”tovushini so‘zlarda tug‘ri talaffuz qilishga o‘rgatish.
O‘yinning borishi: Lotoped bolalarga bir qancha savollar beradi.Avval bolalarga lotoped shunday deydi: Men sizlarga savollar beraman qim birinchi topsa,shu bolaga qizil yulduzcha beraman.Qim ko‘p qizil yulduzcha yig‘sa,shu bola g‘olib bo‘ladi.
Qaysi transportning nomida “Z” tovushi bor?
Qaysi daraxtning nomida “Z” tovushi bor?
Qaysi hayvonlarning nomida “Z” tovushi bor?
Qaysi uy jixozlarining nomida “Z”tovushi bor?
Qaysi sabzavotlarning nomida “Z” tovushi bor?
Qaysi mevalarning nomida “Z”tovushi bor?
Qaysi Gullarning nomida «Z» tovushi bor?
Qaysi parrandalarning nomida «Z»tovushi bor?
Qaysi qizlarning va bolalar nomida “Z”tovushi bor?
“Adashma” o‘yini.
Maqsad: S-Z tovushlarining bir-biridan farqlashga o‘rgatish.
O‘yinning borishi: Bolalarga ikqitadan rasm beriladi.Bittasida nasos tasvirlangan,ikqinchisida chivin.Nasos tasvirlangan rasmni bolalar chap qo‘llarigaoladilar.CHivin tasvirlangan ramsmni esa o‘ng qo‘llariga oladilar.CHivin tasvirlangan rasmni esa o‘ng qo‘llariga oladilar.Tarbiyachi nomida S yoqi Z tovushi hamda bir so‘zda S va Z tovushi bor bo‘lgan rasmlarni bolalarga ko‘rsatadi va nomini aytadi.Masalan: sabzi,sumka,yulduz,gazeta,somsa va hakazolar.
Agar rasmning nomini bildiruvchi so‘zlarda S tovushi bo‘lsa,so‘ngra bolalar nomini bildiruvchi so‘zda har ikqi tovush bor bo‘lgan rasmlarni ko‘rsatadilar va S-Z tovushlarida qaysi biri so‘zning boshida kelayotganligini aytadilar.
Metodik ko‘rsatma: S va Z tovushini rasimla orqali taqqoslash kerak.Mashg‘ulot paytida nomida S va Z tovushi bo‘lgan rasimlardan ham foydalanish mumqin.Agar tarbiyachi bolalarga bunday rasimlarni ko‘rsatsa,bolalar qo‘llaridagi rasimlarni ko‘rsatmasliklari kerak.