O’zdavtemiryo’lnazorat ơzbekiston respublikasi temir yơllarida poezdlar harakati va manyovr ishlari bơyicha

ruxsat beraman. Kirish svetofori ochiq"; "va kirish svetoforining taqiq ko’rsatmasida 
__ yo’lga harakat qilishga ruxsat beraman. Qabul qilish marshruti tayyor"; "va ____ 
yo’lga harakat qilishga ruxsat beraman. Qabul qilish marshruti tayyor". 
PEREGONDA TO’XTAB QOLGAN POEZDGA ORTIDAN 
KELAYOTGAN POEZD LOKOMOTIVI TOMONIDAN 
YORDAM KO’RSATILISHI 
205. Avtoblokirovka va poezd radio aloqasi bilan jihozlangan uchastkalarda, ko’rinish 
yaxshi bo’lgan sharoitda, peregonda to’xtab qolgan poezdga yordam ko’rsatish uchun 
quyidagilardan foydalanish mumkin: 
peregonda to’xtab qolgan poezddan keyin borayotgan yakka lokomotiv; 
peregonda to’xtab qolgan poezddan keyin borayotgan yuk poezdi tarkibidan ajratilgan 
lokomotiv; 
lokomotivini uzmasdan ortdan kelayotgan yuk poezdi. 
Yordam ko’rsatishning u yoki bu usuli poezd dispetcheri tomonidan yuzaga kelgan 
vaziyat har tomonlama baholangandan so’ng ikkala lokomotivning mashinistiga beradigan 
qayd etiluvchi buyrug’i asosida amalga oshiriladi. 
Yordam ko’rsatish uchun lokomotivni odamli poezddan va 1 klassli xavfli yuk (VM) 
ortilgan poezddan ajratish taqiqlanadi. Bunday poezdlardan, lokomotivni tarkibdan uzmasdan 
yordam ko’rsatish uchun ham foydalanish taqiqlanadi. 
206. Yordam peregonda to’xtab qolgan poezddan keyin borayotgan yakka lokomotiv 
tomonidan ko’rsatilsa, buyruq quyidagi shaklda uzatiladi: 
"№_______ poezdi lokomotivi mashinisti. Oldinda to’xtab qolgan №_________ 
poezdga yordam ko’rsating. DNS _________". 

---

Yordam ortdan kelayotgan yuk poezdidan ajratiladigan lokomotiv tomonidan 
ko’rsatilsa, buyruq quyidagi shaklda uzatiladi: 
"№_______poezd mashinistiga. Poezd tarkibini mahkamlang, undan ajraling va 
oldinda to’xtab qolgan №__________ poezdga yordam ko’rsating. DNS _______". 
Bunday buyruqni berishdan avval poezd dispetcheri lokomotiv uzilishi lozim bo’lgan 
poezd tarkibi qulay profilda joylashganini, uni tormoz boshmoqlari va qo’l tormozlari bilan 
ushbu Yo’riqnomaning 189-bandida ko’zda tutilgan tartibda ketib qolishidan mahkamlash 
mumkinligiga ishonch hosil qilishi shart. Vagonlarni ketib qolishdan mahkamlamasdan turib 
lokomotiv mashinistiga lokomotivni poezd tarkibidan ajratish taqiqlanadi. 
207. Yordam ko’rsatish uchun foydalaniladigan lokomotiv mashinistlariga poezd 
dispetcherining buyrug’ini olgandan so’ng band blok-uchastkaga kirib, oldinda turgan poezd 
oldida to’xtash imkonini beruvchi tezlikda harakatlanishga ruxsat etiladi. Ushbu poezd 
tarkibiga yetmasdan turib machinist to’xtashi, oxirgi vagonning avtoulagichini shaxsan 
ko’zdan kechirishi, lokomotiv avtoulagichini "buferga" holatiga mahkamlashi, shundan 
keyingina ehtiyotkorlik bilan tarkibga yurib borishi lozim. Surish birinchi poezdning 
mashinisti beradigan signal (ko’rsatma)ga asosan boshlanadi, shundan so’ng ikkala 
lokomotivning mashinistlari o’zaro radio orqali aloqa qilib, harakatlarini muvofiqlashtirishlari 
shart. Yordam ko’rsatishga ehtiyoj qolmagandan so’ng ikkinchi lokomotiv, yetakchi 
lokomotivning signali (ko’rsatmasi)ga binoan surishni to’xtatadi. Yordam to’xtab qolgan 
poezdning ortidan kelayotgan yakka lokomotiv tomonidan ko’rsatilgan bo’lsa, surishni 
to’xtatgandan so’ng u avtoblokirovka signallari bo’yicha harakatni mustaqil davom ettiradi. 
Yordam orqadan kelayotgan poezddan ajratilgan lokomotiv tomonidan ko’rsatilgan 
bo’lsa, ushbu lokomotiv surishni to’xtatgandan so’ng ortda qolgan tarkibga qaytadi, bunda, 
yordam ko’rsatish jarayonida poezd bilan birgalikda oldindagi stansiyaga yetib kelgan bo’lsa, 
peregonda qolgan tarkibga stansiya navbatchisining ko’rsatmasiga binoan, peregonni 
egallashi uchun qo’shimcha ruxsatsiz qaytadi. Ortda qolgan tarkibga yetib bormasdan turib 
mashinist lokomotivni to’xtatadi va avtoulagichni biriktirishga tayyor ekanligiga shaxsan 
ishonch hosil qiladi. Lokomotivni tarkibga ulanish uchun keyingi harakati alohida 
extiyotkorlik bilan amalga oshiriladi. 
Lokomotiv ulanib, tormozlash havo magistrali belgilangan bosimgacha to’ldirilgandan 
so’ng avtotormozlarning qisqa sinovi o’tkaziladi, shundan so’ng lokomotiv brigadasi 
xodimlari yoki bosh konduktor vagon g’ildiraklari ostidan tormoz boshmoqlarini chiqarib 
oladilar va qo’l tormozlari qo’yib yuboriladi. 
208. Peregonda to’xtab qolgan poezdga orqadan kelayotgan poezd tomonidan yetakchi 
lokomotivini ajratmasdan yordam ko’rsatilishiga favqulodda holatlarda, faqat DATK 
boshqaruvi raisi tomonidan belgilangan uchastkalarda hamda yordam ko’rsatishda 
foydalaniladigan poezdning uzunligi va og’irligi belgilangan me'yorlardan oshmagan 
holatlardagina ruxsat beriladi. Shu usulda yordam ko’rsatish ruxsat etilgan peregon va 
uchastkalarni belgilash bilan bir vaqtning o’zida DATK boshqaruvi raisi tomonidan ushbu 
jarayonni amalga oshirishda xodimlarning (poezd dispetcherlari, poezd lokomotivlarining 
mashinistlari, stansiya navbatchilari va h.z.) bajaradigan ishlari ham tayin etilishi lozim. 
209. Peregonda ajrab ketgan yuk poezdi qismlarini birlashtirishda ushbu 
Yo’riqnomaning 197-bandida ko’zda tutilgan holatlarda faqat uzilish ro’y bergan tarkib 
mashinistining iltimosiga ko’ra yordam ko’rsatiladi. Yordam yakka lokomotiv tomonidan 
yoki uzilib ketgan poezddan keyin borayotgan yuk poezdi tomonidan lokomotivini 
ajratmasdan turib ko’rsatilishi mumkin. 

---

Bunday holatlarda yordam ko’rsatish to’g’risidagi dispetcherning buyrug’i quyidagi 
shaklda uzatiladi: