Озик-овкат товарлари сифат экспертизаси-дарслик doc

Test 10 
Savol: Quyidagi javoblardan qaysi birida mol yog‘ining yod soni (g/100 g) 
to‘g‘ri ko‘rsatilgan? 
Javoblar: 
1. 25-30. 
2. 33-47. 
3. 50-65. 
4. 66-90. 
5. 90-110. 
Test 11 
Savol: Quyidagi yog‘larning qaysi birida to‘yinmagan yog‘ kislotalarining 
hissasi 50 % dan ko‘proqni tashkil etadi? 
Javoblar: 
1. Mol yog‘ida. 
2. Cho‘chqa yog‘ida. 
3. Qo‘y yog‘ida. 
4. Kit yog‘ida. 
5. To‘g‘ri javob yo‘q. 
Test 12 
Savol: Ovqatga ishlatiladigan margarinlardan ajratib olingan yog‘larning 
suyuqlanish temperaturasi necha gradusni tashkil etadi? 
Javoblar: 
1. 27-32
0
S ni. 
2. 34-38
0
S ni. 
3. 38-42
0
S ni. 
4. 20-26
0
S ni. 
5. To‘g‘ri javob yo‘q. 
Test 13 
Savol: Margarinlarning nordonligi necha Kettostofer gradusidan ortiq 
bo‘lmasligi kerak? 
Javoblar: 
1. 1
0
K dan. 
2. 2,5
0
K dan. 
3. 4,0
0
K dan. 
4. 5,0
0
K dan. 
5. 6,5
0
K dan. 
Test 14 
Savol: Xo‘raki margarinlar tarkibida yog‘ miqdori necha foizdan kam 
bo‘lmasligi kerak? 
Javoblar: 
1. 60 foizdan. 
2. 65 foizdan. 
www.sies.uz
Page 195 of 306 

---

196
3. 70 foizdan. 
4. 82 foizdan: 
5. 90 foizdan. 
Test 15 
Savol: Standart talabi bo‘yicha mol yog‘ining oliy navida kislota soni necha 
mg KON dan ortiq bo‘lmasligi kerak? 
Javoblar: 
1. 0,2 mg KON dan. 
2. 0,5 mg KON dan. 
3. 0,8 mg KON dan. 
4. 1,1 mg KON dan. 
5. 2,1 mg KON dan. 
www.sies.uz
Page 196 of 306 

---

197
6-BO‘LIM. SUT VA SUT MAHSULOTLARINING SIFAT EKSPERTIZASI 
 
Respublikamiz sut sanoati ilg‘or texnologiya bilan jihozlangan tarmoqlardan 
biri hisoblanadi. Bu tarmoq tizimiga sut, achitilgan sut mahsulotlari, qaymoq, 
sariyog‘, pishloq, sut konservalari ishlab chiqariladigan korxonalar kiradi. 
Sut va sut mahsulotlari aholining eng noyob ozuqaviy modda oqsilga 
bo‘lgan talabini qondirishda, iste’mol qilinayotgan oziq-ovqat mahsulotlari 
strukturasini yaxshilashda muhim ahamiyatga egadir. Shu sababli sut va sut 
mahsulotlarining sifatini oshirish bugungi kunning muhim vazifalaridan biri 
hisoblanadi.
Sutlarning sifat ekspertizasi 
 
Sut-sut emizuvchi hayvonlarning sut bezlarining faoliyati natijasida hosil 
bo‘lib, o‘ziga xos hidga va sal shirinroq ta’mga ega bo‘lgan suyuqlikdir. Hayvon 
organizmida sutning hosil bo‘lishi yemish tarkibidan ozuqaviy moddalarning 
chuqur va murakkab o‘zgarishi va sut bezlari xujayralarida moddalarning yangidan 
sintez bo‘lishi natijasida ro‘y beradi. 
Sutning tarkibida inson organizmining normal rivojlanishi uchun zarur 
bo‘ladigan oqsil, yog‘, sut shakari, mineral tuzlar, suv, organik kislotalar, 
vitaminlar, fermentlar mavjuddir. Sutlarning kimyoviy tarkibi fizik-kimyoviy 
xossalariga katta ta’sir ko‘rsatadi. 
Sutlarning fizik-kimyoviy xossalari. 
Sutning asosiy fizik-kimyoviy 
xossalariga zichligi, yopishqoqligi, osmatik bosimi, muzlash va qaynash 
temperaturasi, elektr o‘tkazuvchanligi, umumiy nordonligi va rN ko‘rsatkichlari 
kiradi. 
Sutning zichligi - bu 20
0
S haroratda ma’lum hajmdagi sut massasining 4
0
S 
haroratdagi shu hajmdagi suv massasiga nisbati bilan o‘lchanadigan kattalikdir. 
Sutning zichligi uning tarkibidagi quruq moddalarga bog‘liq bo‘ladi. Sutlarga suv 
qo‘shilganda ularning zichligi kamayadi, sut yog‘sizlantirilganda esa zichligi 
ortadi. Sigir sutining zichligi 1,027 dan 1,032 g/sm
3
gacha oraliqda bo‘lib, o‘rtacha 
1,029-1,030 g/sm
3
ni tashkil etadi. Sutning zichligini aniqlab, unga suv qo‘shilgan 
yoki qo‘shilmaganligi to‘g‘risida xulosa qilish mumkin. 
Sutning yopishqoqligi 20
0
S haroratda o‘rtacha 1,75