Озик-овкат товарлари сифат экспертизаси-дарслик doc

Takrorlash uchun savollar: 
 
1. Yog‘larning sifat ekspertizasini o‘tkazishda qo‘llaniladigan organoleptik 
ko‘rsatkichlariga nimalar kiradi? 
2. Tozalangan moylarning hidi va ta’mi tozalanmagan moylarning hidi va ta’midan 
qanday farq qiladi? 
3. Moylarning ranglilik darajasi nimaga bog‘liq? 
4. Moylarning tiniqligi qanday aniqlanadi? 
5. Moylarning sifatini baholashda aniqlanadigan asosiy fizik-kimyoviy 
ko‘rsatkichlarni tushuntiring. 
6. Moylarning kislota soni ularning sifatiga qanday ta’sir ko‘rsatadi? 
7. Moylarning yod soni ko‘rsatkichi bilan sifati orasida qanday bog‘liqlik mavjud? 
8. Moylarning sovunlanish soni nimani ko‘rsatadi? 
9. Moylarda suv va uchuvchan moddalar miqdori qancha foizni tashkil etadi? 
10. Moylarning xavfsizlik ko‘rsatkichlariga nimalar kiradi? 
 
Hayvon yog‘larining sifat ekspetizasi 
 
Hayvon yog‘lari deganda biz asosan chorva mollaridan olinadigan yog‘larni 
tushunamiz. Kundalik hayotimizda ovqatga asosan mol, qo‘y, cho‘chqa yog‘lari 
ishlatiladi. Bundan tashqari kam darajada bo‘lsada ilik (suyak) moylaridan ham 
foydalaniladi. Shu sababli ham quyida ana shu moylarning sifat ekspertizasi bilan 
bog‘liq ma’lumotlarni keltiramiz. 
Hayvon yog‘larining ham sifat ekspertizasini o‘tkazishda organoleptik va 
fizik-kimyoviy usullardan foydalaniladi. 
Hayvon yog‘larining sifatini organoleptik baholash ularning ta’mi, hidi, 
rangi, eritilgan holatdagi konstitutsiyasi va tiniqligi kabi ko‘rsatkichlarini aniqlash 
asosida amalga oshiriladi. 
Ta’mi va hidi. Sifatli xom ashyodan texnologik rejimlarga rioya qilib 
tayyorlangan yog‘larning ta’mi va hidi o‘ziga xos, yoqimli, begona ta’mlarsiz va 
hidlarsiz bo‘ladi. Lekin, yog‘larni uzoq muddat saqlaganda, ayniqsa saqlash 
sharoitlariga rioya qilinmasa, shuningdek, tovar xususiyati hisobga olinmasdan 
boshqa oziq-ovqat tovarlari bilan yonma-yon saqlanganda, ularda yoqimsiz begona 
ta’m va hid paydo bo‘ladi. Shu sababli hayvon yog‘larini saqlaganda saqlash 
sharoitlariga rioya qilinishi muhim hisoblanadi. 
Rangi. Hayvon yog‘larining rangi yog‘ tarkibida bo‘ladigan karotinning 
miqdoriga qarab oq rangdan to sariqroq ranggacha bo‘lishi mumkin. Aynan 
yog‘larning rangiga qarab ularning qaysi chorva mollaridan olinganligi haqida 
xulosa qilish mumkin. Ko‘pincha mol yog‘lari sarg‘ish, cho‘chqa yog‘lari esa 
batamom oq rangda bo‘ladi. Shuningdek, cho‘chqa va qo‘y yog‘larida ozroq 
yashilroq rang bo‘lishiga ruxsat etiladi. 
www.sies.uz
Page 186 of 306 

---

187