Oziq-ovqat mahsulotlarini tadqiqot etishning asosiy usullari (olmos savdo) mchj misolida

MUNDARIJA
KIRISH


1.1
. OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARINI TADQIQOT ETISHNING ASOSIY USULLARI (OLMOS SAVDO) MCHJ MISOLIDA


1.2. OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARINI OZIQAVIY VA ENERGETIK QIYMATI

1.3. OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARINI XAVFSIZLIGI

XULOSA

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

Kirish.

Hozirgi postindustrial iqtisodni farqli xususiyati xizmatlar ulushini keskin oshib borishi bilan tavsiflanmoqda. Olimlar ta’biricha ertangi kun jamiyatida xizmatlar va informasiya ishlab chiqarish tovarlar ishlab chiqarishga nisbatan ancha ustun turadi. Bunday ijobiy jarayonni ro’y berayotganligi haqida hozirgi kunda xizmatlar sohasini ko’pgina rivojlangan davlatlar yalpi ichki mahsulotini asosiy qismini ta’minlayotganligi aniq dalolat bermoqda. Shu sababli Respublikamizda xizmat ko’rsatish va servis sohasini rivojlantirish bo’yicha izchil choralar ko’rilmoqda. Xususan, “O’zbekiston Respublikasida 2006-2010 yillarda xizmat ko’rsatish va servis sohasini rivojlantirishni jadallashtirish chora-tadbirlari“ to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 17 apreldagi qarori buni yaqqol isboti hisoblanadi. Qarorda yangi istiqbolli xizmat turlarini rivojlantirish bilan bir qatorda savdo va ovqatlanish xizmatlari hajmini 2010 yilda 2005 yilga nisbatan 2,2 marotaba oshirish nazarda tutilgan.

Servis faoliyati holatini baholashda mahsulotlar va xizmatlar sifatini muammolari katta ahamiyatga ega. Xizmatlar va servis mahsulotini sifati uni kompleks xususiyatlari asosida shakllanib, xususan ularni ishlab chiqarish texnologik, fizikaviy xususiyatlari alohida ahamiyat kasb etadi. Servis mahsulotlarini, jumladan, ovqatlanish servis mahsulotlarini sifatini tahlil etish, bu mahsulotlar xususiyatlarini me’yoriy hujjatlarda nazarda tutilgan ko’rsatkichlarga mos kelishini aniqlashni taqozo qiladi. Bu vazifani hal etishda ovqatlanish mahsulotlarini zamonaviy fizik-kimyoviy usullarini ahamiyati juda katta.
Ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni ishlab chiqarish tahlil xonasi sharoitida amalga oshiriladigan tizimli va yuqori saviyadagi organoleptik, mikrobiologik va fiziko-kimyoviy tadqiqotlari tayyor mahsulotlar sifatini talab darajasida saqlashni kafolatlaydi. Hozirgi paytda korxona tahlilxonalarida nazorat usullarini, xom-ashyo va tayyor mahsulotlarni sifat me’yorlarini yangi standartlariga muvofiq yangi inustremantal va ekspress metodlar joriy qiilnmoqda.

Chakana savdo - iste'molchilar va korxonalar tomonidan tayyor mahsulot va xizmatlarni sotib olish. Ular ta'minot zanjirining oxirigacha bo'lgan mahsulotlarni ishlab chiqaradi. Ushbu zanjir ishlab chiqaruvchi yoki provayder bilan boshlanadi va chakana bilan tugaydi.

Ta'minot zanjirining boshlanishi tovarlar va boshqa xom ashyolarni o'z ichiga oladi. Ishlab chiqaruvchilar mahsulotni yaratadilar. Ta'minot zanjirining ortishi ulgurji savdodir.
Ular tovar va xizmatlarni perakendecilere tarqatishadi. Chakana savdo qiluvchilar ularni iste'molchiga sotadilar.
Chakana savdo korxonasi ushbu mahsulotlar va xizmatlarni xaridorlarga tarqatadi. Chakana savdo punktlari "Target" va "Macy's" kabi g'ishtli va do'konlar do'konlarini o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, Amazon kabi onlayn perakendeciler ham mavjud. Chakana savdo tarqatish, shuningdek, Avon mahsulotlari va QVC kabi televizor sotuvchilari kabi uy sotishlarini ham o'z ichiga oladi. Chakana savdo sohasida ham xizmat sotiladi. Masalan, restoranlar, mehmonxonalar va sartaroshxonalar mavjud.
Chakana savdoda eng muhim vaqt - dam olish mavsumi. Ko'pgina perakendeciler uchun yillik sotishdan deyarli 20 foizini tashkil etadi. Ziravorlar uchun yillik sotuvning 70 foizi to'g'ri keladi. Dam olish mavsumi rasmiy ravishda Qora juma kuni , shukrona kunidan keyin boshlanadi.
Bundan tashqari, Kiber Dushanba , Yashil Dushanba va Rojdestvo orqali boshqa har qanday xarid qilish kuni kabi boshqa katta xaridlar kunlari ham mavjud.
Ba'zi perakendeciler, yoz mavsumida sekinlashib sotish uchun "iyul oyida Rojdestvo" savdosiga ega.
Sotish va tendentsiyalarni o'lchash
AQShning aholini ro'yxatga olish byurosi chakana savdoni AQShning oylik chakana savdosi bo'yicha hisobot bilan baholaydi . U umumiy sotish, foiz o'zgarishi va yil davomida sotuvlardagi o'zgarishlarni ko'rsatadi.
Aholini ro'yxatga olish byurosi hisobotda inflyatsiyani tartibga solmaydi.
Ya'ni, uchuvchi gaz va neft narxi uning natijalariga ta'sir qiladi. Bu chalg'ituvchi bo'lishi mumkin. Bahorda gaz narxi odatda ko'tariladi. Savdogarlar yozgi haydash mavsumi uchun kutilgan talabdan oldingi narxlarni taklif qilishadi. Bu sodir bo'lganda chakana savdoning o'sishi kutilmoqda. Sotish yozning oxirida yoki kuzda tosh kabi tushadi. Ya'ni, dam oluvchilar uyga qaytib kelganda gaz narxining tushib ketishi.
Chakana toifalar
Aholini ro'yxatga olish byurosi chakana savdo mahsulotlarini 13 toifaga ajratadi. Eng katta kategoriya (20 foiz) avtoulov va avtoulovlarga tegishli. Bunday katta komponent bo'lgani uchun, ro'yxatga olish byurosi hisobotida shuningdek, avtomatik holda chakana savdo sotuvi ham ko'rsatilgan.
ad
Quyida keltirilgan barcha 13 chakana toifalar:

1. 
   Avtoulovlar, jumladan avtoulovlar, yangi va foydalanilgan avtomobil sotish.
   
2. 
   Nonstor perakendeciler, onlayn chakana savdo degan ma'noni anglatadi.
   
3. 
   Bo'lim do'konlar.
   
4. 
   Kiyim, bunday kiyim-kechak do'konlari.
   
5. 
   Best Buy kabi buyuk chakana sotuvchilarni o'z ichiga olgan elektronika va jihozlar do'koni.
   
6. 
   Oziq-ovqat va ichimlik do'konlar, jumladan, oziq-ovqat va suyuq do'konlari.
   
7. 
   Lowes va Home Depot kabi bino va bog 'ta'minoti do'konlar.
   
8. 
   Xobbi Lobby va Michaels kabi sport anjomlari / sevimli mashg'ulotlariga do'konlar.
   
9. 
   Sog'liqni saqlash / go'zallik do'konlar, jumladan, dorixonalar.
   
10. 
    Mebel do'konlari.
    
11. 
    Mehmondo'stlik va dam olish, mehmonxonalar, restoranlar va barlar kabi.
    

1. 
   Benzin stantsiyalari.
   
2. 
   Turli xil. (Manba: "So'rov qanday to'plangan", aholini ro'yxatga olish byurosi.)
   

Kafedra va chegirma do'konlari umumiy savdolarning 13 foizini tashkil qiladi. Oziq-ovqat do'konlari biroz kamroq. Yoqilg'i quyish shoxobchalari va restorantlarning har biri 10 foizdan kam emas. To'qimachilik do'konlari va dorixonalar har birining 5 foizini tashkil qiladi. Mebel do'konlari va iste'molchilar elektroniği taxminan 2,5 foizni tashkil qiladi.
Iqtisodiy muhitni aks ettirish
Chakana savdo hajmi iste'mol tovarlari uchun qanchalik ko'p talab mavjudligini sizga ayon qiladi. Bu juda muhim, chunki iste'mol xarajatlari umumiy AQSh iqtisodining deyarli 70 foizini tashkil qiladi. Yalpi ichki mahsulotning uchta tarkibiy qismi biznes xarajatlari, davlat xarajatlari va aniq eksport hisoblanadi.
Iqtisodiy tahlil byurosi yalpi ichki ma`lumotni har chorakda bir yil davomida chiqaradi. Agar har oyning chakana savdosi kuchli bo'lsa, unda YaIMning hisoboti ham mustahkam bo'ladi.
Inflyatsiya sababli narxlar ko'tarilgan taqdirda, to'g'ri bo'lmaydi. Chakana savdo hisoboti inflyatsiyani tartibga solmaydi. BEA hisobotida inflyatsiya uchun mos keladigan real YaIM deyiladi.
Bundan tashqari, oylik foiz o'zgarishlariga qo'shimcha ravishda yillik chakana savdoni ham ko'rish mumkin. Yalpi ichki mahsulotning yillik hisoboti bir yilga to'g'ri keladi. O'tgan yillardan beri chakana tovar sotish hajmi o'sishni oldingi yil bilan taqqoslaganda YaIM o'sishining eng yaxshi ko'rsatkichini beradi.
Chakana savdo bo'yicha 13 ta aniq toifadagi har birining o'sishiga e'tibor bering. Avtoulovlarning sotuvi o'sib boradi. Agar kiyinish kuchayayotgan bo'lsa, u AQSh ishini ko'paytiradi, chunki bu ishlarning aksariyati tashqi manbalardan olinadi. Mehmondo'stlik va dam olishda o'sish ish o'rinlarini yaratadi, ammo ularning ko'pchiligi ishlab chiqarishga qaraganda kamroq haq to'laydi.