Ozmu ijtimoiy fanlar fakulteti falsafa yonalishi 3-kurs talabasi Xasanboyev Xasanboyning tabiatshunoslik fanidan tayorlagan mustaqil ishi

Edm Mariotte — fransuz fizigi, Parij Fanlar akademiyasining asoschilaridan biri (1666) va birinchi aʼzosi. Dijonda tug'ilgan. U Dijon yaqinidagi Sent-Martin monastirining abboti edi.
Ilmiy ishlari mexanika, issiqlik, optikaga tegishli. 1676-yilda u doimiy haroratda bosimdan berilgan gaz massasi hajmining oʻzgarishi qonunini oʻrnatdi (Boyl-Mariot qonuni; bu qonunni 1662-yilda R.Boyl kashf etgan va nashr etgan). U ushbu qonunning turli xil qo'llanilishini, xususan, barometrga ko'ra erning balandligini hisoblashni bashorat qilgan.
U quvurlar orqali suyuqliklar oqimini o'rganish bo'yicha ko'plab tajribalarni tasvirlab berdi; suyuqlikning chiqib ketish tezligiga oid E. Torricelli formulasini eksperimental tarzda tasdiqladi. Favvoralarning ko'tarilish balandligi o'rganildi va ko'tarilish balandligining teshik diametriga bog'liqligi jadvallari tuzildi. U elastik jismlarning to'qnashuvini, mayatnikning tebranishlarini o'rgangan.
“Jismlarning urilishi yoki toʻqnashuvi haqida risola”da (1678) bu boradagi tadqiqotlarni jamlagan. Suv muzlaganda kengayishi isbotlangan. 1666 yilda u ko'zning ko'r joyini topdi, ranglarni, xususan, Quyosh va Oy atrofidagi rangli halqalarni o'rgandi, kamalakni, yorug'lik difraksiyasini, nurli issiqlikni o'rgandi, issiqlik va yorug'lik nurlari orasidagi farqni ko'rsatdi. Turli xil jismoniy asboblarni ishlab chiqargan.