O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz filologiya 1/4/1 2023 245

partikelverbbildung 
(Partikelverbbildung), 
ryukbildung 
(Rückbidung), kontaminasiya (Kontamination), reduplikasiya 
(Reduplikation) [4] kabi so‘z yasash usullari mavjud bo‘lib, 
quyida keltirilgan so‘z yasalish usullari maxsus leksikani 
boyishida faol ishtirok etadi:
kompozisiya usul bilan so‘z yasash 
derivasiya usuli bilan so‘z yasash 
konversiya usuli bilan so‘z yasash 
abbreviatura usuli bilan so‘z yasash 
Nemis tilida terminlarning ma’lumotlar bazasi 
(zahirasi, banki) tashkil qilingan. Ushbu ma’lumotlar 
bazasidan oddiy lug‘atlardan tortib glossariylar va tezariuslar 
ham o‘rin olgan. 1572 yilda Haynrix Stefanning (Henricus 
Stephanus) 5 banddan iborat “Yunon til tezariusi” ("Thesaurus 
Graecae Linguae") nomli tezariusi nashrdan chiqdi. Bu lug‘at 
o‘z davrining eng hajmdor va nisbatan to‘liq ensiklopedik 
asari hisoblanadi. 1852 yilda Peter Mark Roget (Peter Mark 
Roget) chop ettirgan inglizzabon davlatlarda keng tarqalib, 
mashhur bo‘lgan “Ingliz tili va iboralari tezariusi” (Thesaurus 
of English Words and Phrases) [2] bu turdagi lisoniy asarlarga 
lingvistik yo‘nalish berilishiga asos bo‘ldi. 1957 yilda Hans 
Peter Luun (Hans Peter Luhn) tomonidan informasiya va 
hujjatlar tizimi, informasiya va hujjatlarni qidiruvga berish 
tizimi kabi tushunchalar ilm-fanga, lug‘atlarga kiritildi. Bu 
terminlar esa o‘z navbatida 1950-yillarda turli tizimlarni 
indeksini belgilash uchun qo‘llanila boshlandi.
Lingvistika 
o‘z 
ichiga 
fonetika, 
fonologiya, 
grammatika, leksikologiya, stilistika kabi fanlarni oladi. 
Agarda lingvistik terminlar tasnifiga to‘xtaladigan bo‘lsak, bu 
borada quyidagilarni aytib o‘tish mumkin. Rus olimlaridan 
N.V. Vasilyeva misol tariqasida ulardan bir nechtasini keltirib 
o‘tgan [11]: 

---