O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz

Mavzuga oid adabiyotlarning tahlili. 2000-yildagi 
statistik maʼlumotlarda Sirdaryo viloyati aholisi soni va etnik 
tarkibi shahar va tumanlar kesimida quyidagi berilgan [1]: 
O‘ZBEKISTON MILLIY 
UNIVERSITETI
XABARLARI, 2023, [1/2/1]
ISSN 2181-7324 
 
TARIX 
https://science.nuu.uz/ 
Social sciences 

---

O‘zMU xabarlari Вестник НУУз ACTA NUUz
 
TARIX 
1/2/1 2023 
- 16 -
Ushbu jadvalda oʻrin olgan Sirdaryo viloyati aholisini 
etnik tarkibiga koʻra sonini oradan 10 yil keyingi statistik 
jadvalda keltirilgan raqamlar bilan solishtiradigan boʻlsak, 
ayrim millatlarning soni birmuncha ortgani, ayrimlarining soni 
esa keskin tushib ketganligi koʻzga tashlanadi. Jumladan, 
oʻzbek, tojik, qirgʻiz, tatar va ozarbayjon millatlarining soni 
birmuncha oshgan boʻlsa, rus, qozoq va koreyslarda keskin 
kamayish, ukrain, arman va nemislar sonida birmuncha 
pasayish boʻlganligi kuzatiladi. Viloyat aholisi etnik tarkibida 
oʻziga xos oʻrni boʻlgan va 2000-yilgi statistik maʼlumotlarda 
4.4 ming kishi deb keltirilgan qrim-tatarlar quyidagi jadvalda 
umuman koʻrsatilmaydi. Buning sababi, ularning bir qismi 
tarixiy vatani Qrimga koʻchib ketishlari bilan bogʻliq boʻlsa, 
boshqa tarafdan ular qozon tatarlari bilan qoʻshib koʻrsatilgan 
boʻlishi ham mumkin. Buni 2010-yilgi statistik jadvalda 
tatarlar sonining birmuncha yuqori koʻrsatilishi ham 
tasdiqlaydi. Aslida qozon tatarlari ham rus va rus tilli boshqa 
millatlar qatorida keyingi oʻnyilliklarda RF tarkibidagi 
Tatariston avtonom respublikasiga koʻchib keta boshlaganligi 
kuzatiladi.
2010-yildagi statistik maʼlumotlarda Sirdaryo viloyati 
aholisi soni va etnik tarkibi shahar va tumanlar kesimida 
quyidagi berilgan[2]: 
2010-yildagi Sirdaryo viloyati aholi soni va uning 
etnik tarkibga qarab oʻzgarishini 2011-yildagi statistik 
maʼlumotlarga qarab tahlil qiladigan boʻlsak, viloyat 
koʻlamida oʻzbek, tojik, qirgʻiz va koreyslarning sonida oʻsish 
kuzatilgani, rus, qozoq, ukrain, tatar va boshqa bir qator kam 
sonli millatlar sonida esa pasayishi boʻlganligi koʻzga 
tashlanadi. Shuningdek, ushbu jadvallarda oʻrin olgan 
turkman, ozarbayjon, arman va nemislar sonida oʻzgarish 
boʻlmaganligi koʻrinadi. 
2011-2012-yillardagi statistik maʼlumotlarga koʻra 
Sirdaryo viloyati shahar va tumanlar aholisining soni va etnik 
tarkibi quyidagicha boʻlgan[3]: 
Bugungi 
kunda, 
yaʼni 
2020-yildagi 
statistik 
maʼlumotlarga koʻra Sirdaryo viloyati Oʻzbekistonning aholisi 
eng kam viloyati boʻlib, bu yer umumiy aholisining soni 846 
260 kishini tashkil qiladi. Aholining koʻpchiligi qishloqlarda 
yashab, 57,2% ni shahar aholisi 42,8% ni tashkil etgan. 
Shuningdek, viloyat aholisining katta qismi oʻzbeklar iborat 
boʻlib, 668 762 kishini tashkil etgan[4]. X.Egamqulovning 
Sirdaryo viloyati Statistika boshqarmasi maʼlumotlariga 
asoslanib yozishicha, 2020-yilda viloyat aholisining etnik 
tarkibi quyidagicha boʻlgan (ming kishi hisobida)[5]: 

---