P. Berdanova, P. Abdalieva, Sh. Oteniyazova Didaktika

Tayanısh túsinikler: awızeki metod, jazba netod, usıl, ámeliy, shınıǵıw, kórsetpelilik, laboratoriya, mektep lekciyası.
«Metod» sóziniń grekshe awdarması «izertlew, usıl, maqsetke erisiw jolı» kibi mánilerdi ańlatadı. Filosofiyalıq sózliklerde bul túsinik ulıwmalıq tárizde «maqsetke erisiw usılları»1 dep berilgen.
Házirgi waqıtta pedagogikalıq dereklerde «oqıtıw metodı» túsinigine berilgen táriyiplerdiń túrlishe ekenligine gúwa bolamız.
Sonıń menen birge, oqıtıw metodlarınıń oqıtıwshı hám oqıwshılardıń óz ara birgeliktegi tártipli xızmetleriniń usılları ekenligi haqqındaǵı pikirler de bar.
Keltirilgen táriyiplerden kórinip turǵanınday, bul túsinik mazmunı jaǵınan bir qansha quramalı mánisti bildiredi hám bárqulla bir túrde talqılanbaydı. Tiykarǵı mashqala sonnan ibarat, keltirilgen táriyiplerde ulıwmalıq jantasıw óz kórinisin tawıp, metodtıń qanday xızmetti shólkemlestiriwine baǵdarlanǵanlıǵı anıq kórsetilmegen.
Bazıbir avtorlar «oqıtıw metodları oqıwshılardıń oqıw-biliw xızmetin shólkemlestiriw usılları» degen kózqarasqa jan basadı. Bildirilgen pikirlerden kelip shıǵatuǵın ulıwmalıq juwmaqlar nelerden ibarat?

1. 
   Oqıtıw metodları – oqıtıw procesiniń barlıq táreplerin qamrap alatuǵın quramalı, kóp tárepli hádiyse esaplanadı.
   
2. 
   Oqıtıw metodları ózinde bilimlendiriw procesin shólkemlestiredi: úyretiwshi hám úyreniwshilerdiń birgeliktegi xızmetin shólkemlestiriw oqıtıw metodlarınıń tiykarı.
   

Oqıtıw metodı oqıtıw maqsetin ashıp beriwge xızmet etedi, onıń járdeminde oqıtıw mazmunın ózlestiriw jolları kórsetiledi, oqıtıwshı hám oqıwshılardıń óz ara háreketi, ózgesheligi ashıp beriledi. Metod, bir tárepten, oqıtıw maqsetine erisiw quralı sıpatında kórinse, basqa tárepten, basqarılıwshań oqıw xızmetin ámelge asırıw shárti esaplanadı.
Oqıtıw metodı dúzilisi M.N.Skatkinniń kózqaraslarına kóre tómendegishe boladı:
Sızılmadan kórinip turǵanınday, oqıtıw metodı dúzilisinde tómendegiler ajıralıp turadı: maqsetlı quramı; xızmetli quram; oqıtıw quralları.