Патофизиология пищеварения и печени

Ichaklarni xarakat funksiyasining buzilishlari

Ichaklarni xarakat (motor) funksiyasini buzilishlari ichak diskineziyalari deyiladi.

Ichak diskineziyalarini 2 ta varianti farqlanadi: giperkinetik va gipokinetik.

Birinchi turi uchun ichaklarni peristaltikasini oshishi xarakterli, bunda segmentlovchi va mayatniksimon xarakatlar va ich ketish kuzatiladi.

• Giperkinetik tipdagi ichak diskineziyalari
• a) ichak shillik kavatlarida rivojlanadigan ichak retseptorlarining kuzgaluvchanligining oshishi (enteritlar, kolitlar);
• b) ichak retseptorlariga noodatiy patologik kuzgatuvchi – xazm bulmagan ovkat maxsulotlari (masalan, axiliyada), bijgish va chirish maxsulotlari, toksik moddalar ta’siri;
• v) adashgan nervni markazlarini kuzgaluvchanligini oshishi;
• g) gastrointestinal gormonlarining xosil bulishining kuchayishi (motilin).

• Gipokinetik tipdagi ichak diskineziyalari kuyidagi belgilar bilan namoyon buladi
• a)ovqat xazm qilishni buzilishlari (parchalanish, surilishni);
• b) suvsizlanish;
• v) ajratuv gazsiz atsidoz (gidrokarbonatlar yukotilishi).
• Gipokinetik tipdagi ichak diskineziyalari ichak peristaltikasini susayishi bilan kechadi va bu qabziyatga olib keladi. Kelib chiqish mexanizmiga qarab qabziyatni 2 ta turi farqlanadi: spastik va atonik.

• Atonik kabziyatlarni rivojlanish sabablari
• a) sifatsiz ovqatlanish, iste’mol qiluvchi ovqat maxsulotlarida kletchatkalarni miqdorini kam bulishi;
• b) me’dada ovqat maxsulotlarini xaddan ziyod xazm bulishi (masalan, me’da gipersekretsiyasida);
• v) Qariyalarda ichaklarda retseptor apparatning yoshga oid uzgarishi, shuningdek semirishda ichak devorlarini struktur uzgarishlari;
• g) adashgan nerv togusining pasayishi;
• d) ichak ichi innervatsiyaning buzilishlari