Патофизиология пищеварения и печени

Диспептический синдром

• Dispeptik sindrom o’z ichiga kuyidagi simptomlarni oladi:
• a) anoreksiya,
• b) zarda qaynashi,
• v) kekirish,
• g) kungil aynish,
• d) qayt qilish,
• e) meteorizm,
• j) qabziyat,
• z) ich ketishlar.

Ishtaxa buzilishlari

• Anoreksiya
• Giporeksiya
• Giperreksiya
• Parareksiya

• Anoreksiya – ovqatga ob’ektiv extiyoj paytida ishtaxani to’lik yuqolishi.
• Anoreksiyani quyidagi turlari farqlanadi:
• a) intoksikatsion
• b) dispeptik
• v)neyrodinamik
• g) nevrotik
• d) psixogen
• e) neyroendokrinopatik

Anoreksiya mexanizmlari

• Anoreksiya rivojlanish asosida ikkita mexanizm yotadi:
• 1) Ovqat xazm qilish markazini ko’zgaluvchanligini pasayishi (intoksikatsion, dispeptik anoreksiya);
• 2) Ovqat xazm qilish markazini neyronlarini tormozlanishi (neyrodinamik, nevrotik, psixogen anoreksiya).

Механизмы развития боли

• Ovqat xazm kilish kanali kasalliklari rivojlanishi og’riq bilan birga kechadi. Xazm qilish a’zolari shikastlanishida ogriqni kelib chikish mexanizmlari kuyidagicha farklanadi:
• a) spastik mexanizm. Xazm qilish kanalini turli kismlarini sillik muskulaturasini spazmi bilan boglik ogriqlar. Kavak a’zolarning devoridan o’tayotgan tomirlarni kisilishi natijasida kelib chiqadigan ishemiya xam og’rik sababi bo’lishi mumkin.
• b) gipotonik mexanizm. Silliq muskulaturani tonusi pasayganda (gipotoniya), ichidagi maxsulot bilan kavak a’zolarini devorini kengayishi natijasida ogrik kelib chiqadi (me’da, ichaklar, o’t pufagi).

Og’riqni rivojlanish mexanizmlari

• c) asab oxirlariga biologik aktiv moddalarning ta’siri (gistamin, serotonin, kininlar, prostaglandinlar)
• Bu moddalar yalliglanish va xujayralar shikastlanishida xosil buladi va ajraladi (gastritlar, duodenitlar, enteritlar, kolitlar, xoletsistitlar). Ayniqsa o’tkir pankreatitda ular ko’p miqdorda xosil bo’ladi.

• Ovqat xazm qilish sistemasi funksiyalarini buzilishlari:
• I. Ovqat xazm qilish sistemasining sekretor funksiyasining buzilishlari:
• 1) Gipersekretor xolatlar: a) gipersalivatsiya,
• b) me’da gipersekretsiyasi, c) pankreatik gipersekretsiya, g) giperxoliya;
• 2) Giposekretor xolatlar: a) giposalivatsiya,
• b) me’da giposekretsiyasi, c) pankreatik giposekretsiya, g) axoliya.