Pedagogik tajribani tashkil etish shartlari

Bularning hammasi ham masalaga bir yoklama karash bo’lib, muammoning barcha tomonini uz ichiga kamrab olmaydi.
Ilgor pedagogik tajribalarni urganishning maqsad va ob’ektlari.
Tajribani urganish va umumlashtirishga kirishishdan avval, bu ishdan kuzlangan maqsadni aniq ravshan qilib olish va nimalarni urganish kerAqligini belgilab chiqish kerak.
Tajribani urganmokchi bo’lgan kishi (o’qituvchi, ilmiy mudir, direktor, inspektor, uslubiyatchi) kuyidagilarga amal qilishi kerak:

• 
  Novator pedagoglarning ijodiy ishini urganish juda ham muhim vazifadir. Ularning amalda sinalgan kimmatli metod va usullaridan xozirgi o’zbek milliy pedagogikasining asosiy muammolarini xal qilishda va metodik kursatmalari maslaxatlar berishda foydalanish zarur. Shu bilan birga, o’quv – tarbiya muassasalarining hamma raxbarlari va ta’lim – tarbiya ishi soxasidagi ilmiy xodimlar tajribali pedagoglarni amalda sinalgan va ijobiy natijalar bergan metod va usullarini moxirlik bilan kullab, muvaffakiyat kozonayotgan pedagoglarni aniqlab berishlari kerak; yosh o’qituvchilarning malakasini oshirishda bunday o’qituvchilarning ishlarini namuna qilib kursatish katta urin tutishi maqsadga muvofikdir.
  
• 
  Darslarni o’qitishda o’quvchi larni g’oyaviy - siyosiy, ma’naviy – ma’rifiy jixatdan tarbiyalashda hosil qilingan ilgor tajribalarni, umumiy urta ta’limni amalga oshirish va unda ukiyotgan o’quvchi larni akademik litsey, kasb – xunar kollejlariga kirishlarini ta’minlashda hosil qilingan ilgor tajribalarni aniqlab berish juda muhimdir.
  
• 
  Birinchi sinf o’quvchi lariga savod urgatishda analitik metodni kullab, yaxshi natijalarga erishgan va boshlangich sinflarda esa bolalarda ukish, chiroyli yozish, hisoblash va daftarni ozoda tutish malakalarini namunali tarzda mustaxkamlayotgan moxir pedagoglarni aniqlab, ularning tajribalarini urganishga aloxida e’tibor berish kerak.
  

V-IX sinflarda esa bolalarning boshlangich sinflarda hosil kilgan kunikma va malakalarini yanada mustaxkamlash va ustirish, ya’ni bolalarning matematik fikrlashini ustirish, xususan hamma tipdagi masalalarni echa olish, mantikiy va ijodiy fikrlash qobiliyatini ustirish, o’quvchi larning bayon, insho yoza olishi va gaplarni grammatik jixatdan tula tushunib, tahlil kila olishlari kay darajada ekanligiga aloxida e’tibor berish kerak: Sinf raxbarlari ishini urganganda ularni o’quvchi lardagi individual hususiyatlarni hisobga olishlari va o’quvchi larni intizomli, ishchan jamoa qilib birlashtirishlari kabi dolzarb masalaga aloxida e’tibor berish kerak.

• 
  O’quvchi lari kam bo’lgan bir necha sinflarni birga kushib o’qitayotgan o’qituvchilarning ilgor tajribalarini va kursatmali kurol tayyorlash soxasidagi tajribalarini urganish ham katta ahamiyatga ega.
  
• 
  Eng yaxshi tajribalarni urganishda ma’lum bir o’qituvchining butun ish tizimini, ya’ni darslarga tayyorlanishini, noan’anaviy darslarni utkazishini, o’quvchi larning har kaysisiga uziga yarasha muomala qilish usullarini, sinfni kay darajada faollashtira olayotganini, bolalarni bilimlarini mustaxkamlash usullarini, test - reyting usullaridan qanday foydalanishini, utilgan materiallarni takrorlash metodlari va xakozalarni yoritish juda muhimdir.
  
• 
  Pedagog - jamoa ta’siri ostida hamjixat o’quvchi lar jamoasi vujudga kelgan hamda o’quv tarbiya ishlari yaxshi yulga kuyilgan ba’zi bir maktablarning butun ish tizimini ham albatta urganishi kerak. Birok bu ish juda katta bo’lgani uchun, uni bir kancha tajribali kishi bajara oladi. Bunday katta ishni ayrim kishi faqat uzok vaqtlar davomidagina uddalay olishi mumkin.
  
• 
  Ta’lim – tarbiya ishlaridagi eng yaxshi tajribalarni urganish uchun mavzu tanlashda hayotning eng dolzarb talablariga (masalan: yangi ped. texnologiyani kullash) asoslanish kerak.
  

Avvalo, hayotning shu dolzarb talablarini yaxshi bilish, ayni vaqtda asosiy - konkret vazifani topa bilish, keyinchalik bu vazifani xal qilishga butun kuchni safarbar qilish kerak.