O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
2-topshiriq
Pedagogika. Psixologiya
214-18– guruh talabasi
Bajardi: Mirzaabdullayev Javlonbek
Toshkent -2020
Shaxs iqtidori va qobiliyatlar diagnostikasi.
Temperament va faoliyatning individual xususiyatlari.
Qiziqarli psixologik testlar va ularni qo`llash texnologiyasi
.Shaxs taraqqiyotini davrlarga bo‘lish.
"Psixodiagnostika"- nima?
Javoblar:
1. Shaxs iqtidori va qobiliyatlar diagnostikasi.
Qobiliyatlar muammosi eng avvalo inson aqlu-zakovatining sifati, undagi malaka, ko’nikma va bilimlarning borligi masalasi bilan bog’liq.
Qobilyat turlari:
Umumiy – ular odamga bir qancha faoliyat sohasida ham muvaffaqiyatli faoliyat ko’rsatish va natijalarga erishishga imkon beradi.
Maxsus – ma’lum bir sohada yutuqlarga erishish, yuqori ko’rsatgichlar berishga imkon beruvchi sifatlarni o’z ichiga oladi.
Layoqatlar – tug’malik alomatlari bor sifatlarga aytiladi, uning ikki xili: tabiiy va ijtimoiy turi bor.
Iqtidor – insonning o’z xatti – xarakatlari, bilimlari, imkoniyatlari, malakalariga nisbatan sub’yektiv munosabatidir.
Iste’dod – har tomonlama rivojlangan, nihoyatda kuchli va takrorlanmas qobilyatdir.
2. Temperament va faoliyatning individual xususiyatlari.
Temperament - shahs faoliyati va hulqining dinamik (o'zgaruvchan) va emotsional - hissiy tomonlarini xarakterlovchi individual husiyatlar majmuidir.
Xolerik
Fragmatik
Sangvinik
Melanxolik
TEMPERAMENT
Qiziqarli psixologik testlar va ularni qo`llash texnologiyasi
Psixologik testlarning xususiyatlari
Standartlik-sinov usuli standartlashtirishdan o'tadi, natijada olingan
ma'lumotlar normal taqsimot qonuniga yoki ijtimoiy-madaniy me'yorga muvofiq bo'lishi kerak. Normalarga muvofiq, o'rganilayotgan
xususiyatning zo'ravonligi kuchi haqida bizga aytib beradigan qadriyatlar oralig'i shakllanadi.
Ishonchlilik - testning mulki takroriy o'lchov bilan yaqin natijalar beradi. Ishonchli usul eksperiment markazining yil yoki jinsiga qaramasdan
shunga o'xshash natijalarni beradi, bunday fon omillarining ta'siri uning
ishonchliligini aniqlaydigan usulning o'zi tomonidan minimallashtirilishi kerak.
Haqiqiylik-sinov natijalarini o'lchash uchun mo'ljallangan
xarakteristikaga muvofiqligi. Ichki va tashqi amalni farqlash. Tashqi
tomondan, bu muvofiqlik ijobiy korrelyatsiya bilan tekshirilishi mumkin, ob'ektiv yutuqlar bilan, razvedka testining natijalari ilmiy natijalarga mos kelishi mumkin.
Shaxsiy testlar quyidagilarga bo'linadi:
Proyektiv testlar
Shaxsiy so’rovnomalar
Faoliyar sinovlari (vaziyat testlari)
Ta’lim va ko’nikmalarini egallash darajasini baholash testi
Yutuqlar testi
Natijalarni talqin qilishning rasmiylashtirilgan modeli va / yoki o'lchovdagi qadriyatlar (tarozilar) va o'lchov qiymatlari kombinatsiyasi (ikki tarozi yoki undan ortiq bo'lsa) bilan bog'liq muayyan qarorlar qabul qilish bo'yicha tavsiyalar);
Bir kishining xususiyatlarini (guruh, jamoa va boshqalar emas) individual miqdoriy baholashga e'tibor. Test sifati ko'p bosqichli tekshirish tartibi va uning
ko'lamini standartlashtirish tomonidan taqdim etiladi.
Qiziqarli psixologik testlar va ularni qo`llash texnologiyasining bir necha
usullari mavjud bo`lib, ular asosan yosh doirasiga qarab bo`linadi, hamda turli
ko`ngil ochar o`yinlar shaklida ham tashkillashtirilsa bo`ladi. Shu o`rinda ya`na
shuni aytish joyizki ushbu psixologik testlar insonlarning shaxsiyatlarini ham
aniqlab beradi. Ulardan biri haqida aytaydigan bo`lsak misol uchun: Razvedka
testi-odamlarda aqlning rivojlanish darajasini o'rganishga qaratilgan psixologik
test sinovi hisoblanadi. Razvedka testlarining vazifalari: og'zaki va mantiqiy
fikrlashga murojat qilish yoki vizual-majoziy va vizual-samarali fikrlashning
rivojlanishini baholashga qaratilgan bo`ladi hamda, xotirani, e'tiborni va
boshqalarni tavsiflashga imkon beradi.
Shaxs taraqqiyotini davrlarga bo‘lish.
O’smirlik va o’spirinlik davrlari – bu bolaning shaxsga aylanish davridir. Bu davrda xarakter va xulq atvor shakllana boshlanadi.
O’smirlik va o’spirinlik jarayoni bola kattalar o’xshash harakat qiladi.
O’smir va o’spirin o’g’il bolalar "Haqiqiy mard erkak" obroziga ega bo’lgan kishiga taqlid qilishga intiladi.
Qiz bolalar esa "Jozibali ayol" obroziga ega bo’lgan kishiga taqlid qilishga intiladi.
O’smirlik va o’spirinlik davrida bola o’zini anglash jarayoni shakllanish va rivojlanish davom etadi.
Bu davrda qizlar ham o’g’il bolalar ham o’ziga baho berish, ishlashlariga etibor berish.
Ideal bo’lgan "Men" obrozi boshqa odamlarning yutuqlari, ularni amalga oshirish uchun mo'ljallangan fazilatlari asosida yaratiladi.
O’smir va o’spirin psixik rivojlanishdagi yangilanishlar:
Qarama-qarshiliklar va konfliktlar mavjudligi
O’zini anglashning yangi yuqori darajadaligi
O’qish va mehnat qilishda mustaqillik hamda individuallik shakllanishi
Kattalarning shaxsi hamda faoliyatiga yangicha baho berish
O’qituvchilarga nisbatan differensial munosabat yuzaga kelishi: ba’zi bir o’quvchiga nisbatan xurmat, simpatiya bo’lishi, ikkinchisiga esa negative va uchinchisiga befarq bo’lishi
Faoliyat motivlarining o’zgarishi. Bu ularning o’ziga bo’lgan xurmat ortishi bilan bog’liq.
"Psixodiagnostika"- nima?
"Psixodiagnostika" atamasi birinchi marta 1921 yilda e'lon qilindi. Rorschach, keyinchalik Rorschach testi deb nomlangan "murakkab dog'lar testi" yordamida tekshirish jarayonini chaqirdi. Bundan tashqari, "psixodiagnostika" atamasi "psixologik test" atamasi uchun sinonim sifatida ishlatilgan va uni asta-sekin ishlatish bilan almashtirildi. "Psixodiagnostika" kontseptsiyasining paydo bo'lishi, shaxsning yaxlit rasmini ochadigan proektiv yondashuvni shakllantirish va psixometrik testlarning inqirozi bilan bog'liq bo'lib, mavzuning shaxsiyatini alohida
Funktsiyalarga "tarqatadi". Ushbu davr mobaynida psixoanalitik mualliflar tomonidan ishlab chiqilgan proektiv yondashuvning juda keng nazariyalari qo'llanila boshlanadi. Uzoq vaqt davomida "psixodiagnostika" tushunchasi proektiv testlar bilan aniqlanadi va nemis va Shveytsariya psixologlarining ishlarida qo'llaniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
