Pedagogika va psixologiya kafedrasi

1 yoshdan 3 yoshgacha bo'lgan bolalar uchun Enagalar o'z navbatida quyidagilarni taklif qilishlari mumkin:

• 
  tashqi dunyo bilan tanishishning asosiy nuqtalari,
  
• 
  hajmlar, shakllar, ranglar, ijodkorlik elementlari bilan tanishish,
  
• 
  nutqni rivojlantirishga ko'maklashish.
  

Bolaning o'z salohiyatini rivojlantirish uchun ko'proq imkoniyatlarga ega bo'lishi uchun ota-onalar rivojlanayotgan muhitni yaratishi va enagaga qanday harakat qilishni o'rgatishi mumkin, shuningdek, siz qo'shimcha gubernatorni taklif qilishingiz yoki bolaning erta rivojlanish maktabiga borishini tashkil qilishingiz mumkin.³

3. 
   Maktabgacha yoshdagi bolalar va yosh o'quvchilar uchun enaga – o'qituvchi yordamida quyidagi masalalarni hal qilish mumkin:
   

• 
  bolalar bog'chasi/boshlang'ich maktab dasturi bo'yicha bolalarni rivojlantirish,
  
• 
  bo'sh vaqtni o'tkazish, didaktik materiallar, ota-onalar tomonidan tashkil etilgan kitoblardan foydalangan holda bola bilan o'ynash,
  
• 
  mehnat va ta'lim ko'nikmalarining elementlari.
  

Agar ota – onalar bolalarning iste'dodlarini rivojlantirish va ochib berishga e'tibor qaratsalar, tavsiyalar bir xil – enaga gubernatorni taklif qilish kerak. Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun muammoni hal qilishning yaxshi varianti bolaning bolalar bog'chasiga tashrifi bo'ladi.

2. 
   Bola bilan ishlash uchun zarur bo’lgan enaga fazilatlari
   

Ko'p onalar hayotining har bir daqiqasini bolasi bilan bo'lishishni orzu qiladilar. Ammo hayot o'z oqimida davom etsa va ayol zudlik bilan ishga borishi kerak bo'lsa-chi? Ishlamaydigan buvilar bo'lmasa, yechim odatda bitta-enaga qidirish.
Farzandingiz uchun ideal enaga qanday bo'lishi kerak? Har bir onaning bolasi bilan vaqt o'tkazadigan odam uchun o'z talablari bor. Ba'zilar uchun bu shaxs o'qituvchi yoki tarbiyachi tajribasiga ega bo'lgan mutaxassis bo'lishi kerak. Boshqalar uchun birinchi navbatda enaganing ruhiy fazilatlari, bolasining nozik va himoyasiz ruhiyatini tushunish qobiliyati turadi. Yana boshqalar uchun muhim jihat bo’lajak enaganing tibbiy ta'limga egaligidir.
Enagani tanlash uchun siz uning qanday fazilatlarga ega bo'lishi kerakligini aniq tushunishingiz kerak. Emizikli bolalar uchun o'rta yoshli, o'z farzandlari ega bo'lgan, emlash turlari va ularning oqibatlarini biladigan ayol ko'proq mos keladi. U bolaning haroratini o'z vaqtida pasaytirishi va tagliklarini almashtira olishi lozim. Enaga mas'uliyatli, yomon odatlarsiz va bolaning onasiga uzoqdan o'xshash bo'lishi kerak. Shubhasiz, chaqaloqning o'zi uchun onaning yo'qligi katta stressdir, shuning uchun kelajakdagi enaga unga iliq va yumshoq munosabatda bo'lishi, joyi kelganda erkalashi va tinchlantiruvchi qo’shiqlar kuylashi juda muhimdir.
Maktab o'quvchisi uchun qat'iy enaga ko'proq mos keladi, ammo zamonaviy haqiqatlarni tushuna olishi kerak. 45-50 yoshli ayol kompyuter dasturlarini yaxshi bilishi (bolaning qiziqishini saqlab qolish uchun), shuningdek maktab dasturi va zamonaviy o'qitish usullaridan xabardor bo’lishi lozim. Kelajakdagi enaga bolaga ta'sir qilishning psixologik usullariga ega bo'lishi kerak. Shu bilan birga, unda sabr-toqat va vazminlik, mehribonlik kabi fazilatlar bo’lishi darkor.
Ammo maktabgacha yoshdagi bola uchun enaga uning do'sti va o'qituvchisi bo'lishi kerak. Bunday enaga bolaning bo'sh vaqtini unumli sarflashga yo’naltirishi, unga ma'lum bir sohadagi qobiliyatlarini ochib berishga yordam berishi lozim. Bunday bola uchun tarbiyachining tajribasiga ega bo'lgan enaga ko'proq mos keladi.
Qaysi enagani tanlashingizdan qat'iy nazar, har doim bolaning bu odam haqidagi fikrini tinglang. Farzandingizdan enagada nimani yoqtirishini (yoqtirmasligini), ota-onasi yo'qligida u muayyan muammolarni qanday hal qilishini so'rang. Bolaning asosiy muammolarini hamda muvaffaqiyatlarini enaga bilan muhokama qilish zarar qilmaydi.
Ideal enagani tanlash uchun siz chaqalog'ingizning yonida qanday odamni ko'rishni xohlayotganingizni aniq bilishingiz kerak. Ko'pincha, ota-onalar enaga (bebisitter)ning kasbiy mahoratini ta'kidlab, shaxsiy fazilatlarini orqaga suradilar. Ammo ularga ham alohida e'tibor berilishi kerak.