Pedagogikasi, innovatsiya va integratsiyasi

Mavzuni o‘zlashtirish uchun savollar: 
 
1. Pedaogikada an’anaviy integratsiyaning talqin qilinishi haqida fikr 
mulohazalar? 
2. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini umummadaniy rivojlantirish jarayonida 
qo‘llaniladigan pedagogik ta’sir etish usullaridan qaysi biri bilan tanishsiz? 
3. Pedagogik ta’sir usuli nima? 
4. “Integratsiya” tushunchasi ta’lim jarayoniga tatbiq etilganda qanday 
ma’noni anglatadi? 
 
 
3.6. Boshlang‘ich sinf darslarini integratsiyalash 
O‘qituvchining kasbga oid mahoratini shakllantirishda psixologik va 
pedagogik nazariyalarning ahamiyati. Jahon mamlakatlarida to‘plangan pedagogik 
ma’lumotlarning umumiy mazmuni. Pedagogik ma’lumotlarni maqsadga muvofiq 
ajratish ko‘nikmasi va uni to‘g‘ri tanlay bilish mezoni. Ilmiy-pedagogik 
ma’lumotlarni to‘plashda hisoblash texnikasi va kompyuter xizmatidan 
foydalanish. Ilg‘or pedagogik tajribani o‘rganishga oid materiallarni to‘plash. 
Ilg‘or pedagogik tajribani o‘rganish va ularni umumlashtirish usullari. 
Pedagogik mahoratni takomillashtirish jarayonida pedagogik ijodkorlik va 
shaxsiy ilmiy pedagogik izlanishni tashkil etish. 
Ilmiy-pedagogik izlanishlar samarasini baholash mezonlari (yangiligi, 
muhimligi, nazariy va amaliy ahamiyati). Amaliy faoliyatida ilmiy g‘oyalar va 
pedagogik tajribalardan samarali foydalanish. 
Shaxsiy faoliyat tizimini ishlab chiqish. Tizimni aniqlash. Faoliyatning 

---

185 
izchilligi shaxsiy pedagogik faoliyat to‘g‘ri baho bera olish. 
Pedagogik faoliyat o‘z mehnatiga ko‘ra ijodiy xarakterga ega. Ma’lumki, 
inson oldiga biror mammo targandagina ijodkorlikka ehtiyoj tug‘iladi. 
O‘qituvchilik faolyati ana shunday xususiyatiga ega. Pedagogik ijodkorlikning 
asosiy mohiyati pedagogik faoliyatning maqsadi va xarakteri bilan aniq. Pedagogik 
faoliyat kishi shaxsini, uning dunyoqarashi, e’tiqodi, ongi, hulq-atvorini 
bo‘ysungan son-sanoqsiz pedagogik masalalarini echish jarayonidir. O‘qituvchi 
faoliyatidagi ijodkorlik ana shu masalalarini echish usullarida,ularni hal qila olish 
yo‘llarini qidira topa bilishlarida ifodalanadi. 
Pedagogik ijodkorlik manbai-bu pedagogik tajribadir. Pedagogik tajriba 
muammoli vaziyatlarga juda boydir. Ilg‘or pedagogik tajriba deganda, biz 
o‘qituvchining o‘z pedagogik vazifasiga ijodiy yondoshishni, o‘quvchilarning 
ta’lim-tarbiyasida yangi, samarali yo‘l va vositalarni qidirib topishni tushunamiz. 
Ilg‘or pedagogik tajriba o‘qituvchi tomonidan qo‘llaniladigan shu shakli va 
usullari,uslub va vositaliridir. 
Ilg‘or pedagogik tajriba o‘rganish,unga asoslanib yangi pedagogik hodisa va 
qonuniyatlarini ochish o‘quv-trbiya jarayoniga yaxshi sifatli o‘zgarishlar
kiritadi,o‘quvchilarni bilish faoliyatini boshqarish, yangi ko‘rinishdagi uquv 
jarayonini modellashtirish muammolarini echishga sabab bo‘ladi. Ijodiy
ishlaydigan o‘qituvchi faqatgina muvaffaqiyatli o‘qitish va tarbiyalish; ilg‘or 
o‘qituvchilar ish tajribalarini tadqiqotchilik ko‘nikma va malakalariga ham ega 
bo‘lishi zarur. 
Hozirgi 
zamon fan vatexnika taraqqiyoti o‘qituvchining ijodkor 
bo‘lishini,fanining muhim muammolari yuzasidan erkin fikr yurita olishi,fan 
yutuqlarini o‘quvchilarga etkaza olish va nihoyat uquvchilarni ham ijodiy 
fikrlashga,tadqiqot ishlariga o‘rgata olishni talab qiladi. 
Shuning uchun o‘qituvchi avvalo tadqiqotchilik malakalarini egallashi zarur. 
O‘qitvchi ilmiy-tadqiqot ishlari olib borish davomida olimlarini to‘playdi, tahlil 
qildi, ularasosida xulosalar chiaradilar. U fan xulosalaridan o‘zining amaliy 
faoliyatida foydalanish jarayonida hozirgi zamon o‘qituvchisi uchun zarur bo‘lgan 

---

186 
juda muhim fazilatlarni egallaydi. 
Pedagogik tajriba o‘qituvchining o‘quv ishlari jarayonida egallaydigan bilimi 
va ko‘nikmalari yig‘indisidir. Bu o‘qituvchining pedagogik mahorati bo‘lib, u 
pedagogika fanini rivojlantirishida boshlang‘ich omil hisoblanadi. 
Pedagogik tajriba to‘plash tizimi: 
1. Maqsadni belgilash(nimani o‘rganaman); 
2. Tahlil etish, umumlashtirish, xulosa qilish; 
3. Yutuqlarni aniqlash; 
4. Ma’lumot to‘plash. 
Maktab o‘qituvchilarini ilg‘or tjribalarni o‘rganishning taxminiy tarkibi. 
1. Nutq tenikasi va madaniyati. 
A) Darsda bilim berishda o‘quvchilar bilan aloqa kirishishda o‘qituvchi 
nutqining ishlatilishini baholash; 
B) Nutq texnikasini egallash va darajasi; 
V) O‘qituchilik darajasini aniqlay olishi; 
G) O‘qituvchilarni tashqi qiyofasi orqali ularni darsga bo‘lgan munosabatlarni
anglay olish va kerakli bo‘lgan vositalarini tanlay olishi ishlatiladi.