Pedagogikasi


M avzu b o ‘y ich a n a zo ra t savollari


Download 3.59 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/79
Sana03.09.2023
Hajmi3.59 Mb.
#1672307
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   79
Bog'liq
Xalq pedagogikasi.Mutalipova M.J

127


M avzu b o ‘y ich a n a zo ra t savollari:
1. T abiat bilan bog‘liq qadriyatlar haqida m a’lum ot bering.
2. M avsum iy bayram va m arosim larning ekologik tarbiyadagi 
aham iyati nim ada?
3. Shifobaxsh 
o ‘sim liklam ing 
m o‘jizaviy 
xosiyatlari 
haqida 
nim alarni bilasiz?
4. X alq tabobatida m usiqa va qo ‘shiqning aham iyatiga oid 
nim alarni bilasiz?
5. « S o g ‘lom turm ush tarzi» tushunchasiga ta ’rif bering.
6. Tozalik, shaxsiy gigiyena k o ‘nikm alariga oid xalqona ibratlardan 
m isollar keltiring.
7. E kologik tarbiya va ijodi janrlaridan m isollar keltiring.
T O P S H IR IQ . 
Rivoyatni diqqat bilan o ‘qib chiqing. D avolashning 
turli xalqona usullari haqida eshitganlaringizni eslang.
T ild a n q o lgan xon
B ir yurtning xoni tush k o ‘ribdi. Tushida g o ‘rda yotganm ish
m unkarnakirlar kelib, unga d o ‘q-po‘pisa qilibdi'. X on q o ‘rqib ketibdi, 
ertalab tursa, tildan qolibdi. X on gapirm oqchi bo ‘larm ish-u, gapira 
olm asm ish, tili nuqul g ‘o ‘ldir-g‘o ‘ldir qilarm ish. X o n n in g jah li chiqibdi, 
baqirib-chaqirm oqchi bo ‘libdi, am mo tili yana g ‘o ‘ldir-g‘o ‘ldirdan 
nariga o ‘tm abdi. Saroydagilar ham xonim iz nim a deyaptilar, deb hayron 
b o ‘lisharm ish. «Ins-jins tegdi» deb, alas-alas qildirishibdi, dev chaldi 
deb, qator-qator q o ‘y s o ‘yishibdi, arvoh urdi deb, xayr-ehson qilishibdi, 
lekin xonning tili chiqm abdi. N avbatm a-navbat tabiblar qarashibdi, 
am m o hech kim xonning tilini chiqarolm abdi. «Sam arqandda ibn Sino 
degan bir tabib chiqibdi. U o ‘likka jo n kiritar em ish», - deb eshitishgan 
ekan. Bosh vazir Sam arqandga borib, ibn Sinoni boshlab kelibdi. Ibn 
Sino xonning u yoq-bu y o g ‘ini k o ‘rgan b o ‘libdi, dori-darm on ichtiribdi. 
Keyin o ‘zicha: «Bu xon hech qanday kasalga chalinm agan. Tushi yo 
o ‘ngida q o ‘rqqanidan tili y o ‘qolgan. Buni ta ’sir-aks y o ‘li bilan, y a ’ni 
q o ‘rqitish usuli bilan davolab, tilini chiqaram an», deb o ‘ylabdi-da, xonni 
tashqariga olib chiqib, o ‘rindiqqa o ‘tqazib qo ‘yishni buyuribdi. Saroy 
kishilari xonni tabib aytganday qilib, o ‘rindiqqa o ‘tqazib q o ‘yishibdi. 
Shundan keyin Ibn Sino: «X onning eng yaxshi k o ‘rgan narsasini olib 
kelinglar-da, ro ‘parasiga qo ‘yinglar», - deb buyuribdi. X on Q orabayir
128


oti bilan Kenjaoyim ismli xotinini yaxshi ko‘rar ekan. R o ‘parasiga 
bog‘langan otini erkalatolmay xon yum -yum yigMabdi. Ibn Sino: «Yana 
nimani yaxshi ko ‘radi xoninglar?» deb so'rabdi. «Kenja oyimni 
jonlaridan ortiq yaxshi k o ‘radilar», deyishibdi. Ibn Sino: «Kenja oyimni 
olib kelib, otga m indirib qo'yinglar», debdi. Saroy kishilari Kenja 
oyimni olib kelib, xonning suyukli oti ustiga m indirib qo ‘yishibdi. 
Podsho Kenja oyimni k o ‘rib, dodlab yuboribdi. Ammo tili dodga 
kelm asdan nuqul « g ‘uldur-g‘uldur» qilarmish.
Ibn Sino saroyning kattasini bir chetga olib chiqib: «M en bir gap 
aytaman, sizlar uni aniq bajarasizlar, y a ’ni men xon yonida o ‘tirib, sizni 
tuzata olmagan bo ‘lsam ham, bu yerga bekor kelm abm an, dori- 
darmonga otingiz bilan kenja xotiningizni olib ketyapman, deym an-da, 
otga minib qamchi bosaman, - debdi. - Kenja oyim ga ham tayinlab 
qo'yinglar, yana meni olib qochib ketar ekan, deb qo‘rqib-pisib 
yurmasin. Ammo men otga qamchi bosganda dod-faryod k o ‘tarsin», 
debdi. Ibn Sinoning aytganini qilishibdi.
Podsho ni ma gapligini bilolmay hayron emish. Ibn Sino xonning 
oldiga kirib, tiz ch o ‘kib: - Endi, xon hazratlari, sizni davolay olmadim, 
kasalingiz bcdavo ekan. Bergan dori-darm onlarim , shuncha kun 
qaraganlarim ga saroydagi kishilaringiz ana bu otingiz bilan Kenja oyim 
xotiningizni tuhfa qilishdi. M enga ruxsat bersangiz, uyimga qaytsam , - 
debdi. Ibn Sino shunday deb otga qarab chopibdi-da, shoshib-pishib 
unga 
minib, 
ustma-ust qamchi 
bosibdi. 
Podsho 
avval 
g'udir- 
g ‘udirlagancha o 'rnidan turib ketibdi. Keyin bir kuchanib baqirgan ekan, 
tili chiqib ketibdi... Tovushi butun saroyni larzaga keltiribdi. Ibn Sino­
ning orqasidan: «Ushla, ushla anavi qaroqchi o ‘g ‘rini, kuppa-kunduz 
kuni otim bilan xotinimni o ‘g ‘irlab ketdi-i-i! - deb baqiraveribdi
chaqiraveribdi. Bir payt ibn Sino otni choptirganicha bir joyga borib, 
keyin orqasiga qaytib kelibdi. Uni k o ‘rgan xon: «Xoy, o ‘g ‘rimisan, 
tabibm isan, - debdi. Shunda ibn Sino: «M en tabibman, o ‘g ‘rim asm an», 
debdi. Xon: «B o'lm asa, nega bunday qilding?» deb so ‘rabdi. Ibn Sino:

Shunday qilmasam boMmasdi. Siz tushingizda q o ‘rqqaningizdan 
tildan qolgan edingiz. Sizni q o ‘rqitish orqaligina davolash mumkin edi. 
Boshqa har qanday dori-darm on sizga foyda berolmasdi. M ana tilingiz 
chiqdi, endi xotiningiz ham, otingiz ham o ‘zingizga buyursin, - debdi. 
Ibn Sino otdan tushib, uning tizginini xonga tutqazibdi. Xon ibn 
Sinoning aqlu-karom atiga qoyil qolib, boshdan-oyoq sarpo beribdi-da, 
o^ziga bosli tabib qilib tayinlabdi.
129


T O P S H IR IQ . A bu Ali ibn Sinoning sog‘liq-salom atlik haqidagi 
fikrlarini diqqat bilan o ‘qib chiqing.

Download 3.59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling