Vashil bronza qo‘ng‘izining tashqi tuzilishi.
Qo‘ng‘izning boshida og'iz va sczgi organlari joylashgan. Og‘iz teshigini ustki tomondan kichik plastinka shaklidagi yuqori lab, yon tomondan bir juft yuqori va paslki jag'lar. ostki tomondan pastki lab o‘rab turadi. Pastki lab va pastki jag‘lar bir juftdan paypaslagichlar bilan ta’minlangan. Paypaslagichlar tuyg‘u va ta’m bilish organlari hisoblanadi. Qo'ng'iz boshining ikki yonida bittadan yirik murakkab ko‘zlari bo'ladi. Har qaysi ko'z bir necha mingta zich joylashgan mayda oddiy ko'zchalardan iborat. Hasharotlar ham daryo qisqichbaqasi singari mozaik ko‘rish xususiyatiga ega. Ko'pchilik hasharotlar rangni yaxshi ajratib oladi.
Qon va uning vazifalari, Qonning kimyoviy tarkibi.
Qon haqida fikr yurilishdan oldin organi/.mning ichki muhili haqida tushunchaga ega boMish zarur. Qon organizm ichki muhitining bir qismi hisoblanadi. Organizmning ichki muhitiga hujayra ichidagi va hujayra tashqarisidagi suyuqlik kiradi. Hujayra tashqarisidagi suyuqlik. o'z navbatida, hujayralararo va tomirlar ichidagi (qon va limfa) suyuqliklarga boMinadi. Qon quyidagi muhim va/ifalarni bajaradi:
/. Oonning tashuvchilik vazifasi. Oshqozon-ichaklarda ha/m bo'lgan oziq moddalar (oqsillar, yog'lar. uglevodlar, mineral tuzlar, vitaminlar, suv) qon va limfa tomirlariga so'rilib. qon orqali hujayralarga yetkaziladi. Shuningdek, qon o‘pkadan kislorod qabul qilib. hujayralarga olib boradi. Hujayra lard a moddalar almashinuvi natijasida hosil boigan qoldiq (zaharli) moddalar va karbonat kislota qonga o‘tadi. Bu moddalar qon orqali ayirish va nafas olish organlariga yelka/ilib, tashqariga chiqarib yuboriladi.
2. Qon harcha to'qima va organlar fimksiyasini gum oral yo I
bilan b os Iki aril is h id a ishiirok etadi. Endokrin bezlarda sintez qilingan gormonlar — biologik faol moddalar qonga o4ib, u orqali to'qima va organlarga yetka/iladi va ular nerv sistemasi bilan birga. nerv-gumoral boshqarilishini ta'minlaydi.
3 Oon organizmni himoya qilish (immunUet) fimksiyasini bajaradi. Qon tarkibidagi leykotsitlar (oq qon tanachalari) organi/mga kirgan mikroblarni yutish, parchalash va erilib yuborish xususiyatiga ega. Bundan tashqari, qon zardobida maxsus oqsil zarrachalari antilelolar bo'lib, ular mikroblarni bir-biriga yopishiiradi va eritib yuboradi. Shunday qilib, qonning immunitetlik funksiyasi organizmning har xil yuqumli kasalliklardan saqlanishiga yordam beradi. V. Qon tana haroratining nisbiy doitfiiy/igitii saqlashda ishiirok etadi. Qonning u/luksi/ harakati orqali moddalar almashinuvi natijasida hosil bo'lgan issiqlik energiyasi tananing barcha qismlariga larqalib, tana harorati doimiyligini ta'minlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
