Plastmassalarni qaytaishlash texnologiyasi

rezina yelimlari
deb ataladi. Ular har 
xil sohada keng qo‘llaniladi.
Shunga o‘xshash rezina aralashmasidan kukun holida yarim­
fabrikat olish va u n i q o ‘llash, suyuq k au ch u k larn i, quyi 
molekulali polimerlarni rezina buyumlar olishda qo‘llash ham 
katta ahamiyatga egadir.
87

---

12.3. Kauchuk va rezinaning texnologik va 
fizik-mcxanik xossalari
Kauchuk va rezina aralashmasining muhim texnologik xossalariga: 
plastoelastik va adgezion yopishqoqlik, hamda rezina aralashmasi 
uchun vulkanlash xossalari kiradi.
Aralashtirish va shakllash jarayonida kauchuk va rezina aralash­
masining o ‘zini qanday tutishini baholash uchun eng m uhim
ko‘rsatkich bo‘lib, plastik va yuqori elastik deformatsiyalarining 
umumiy deformatsiyada bir-biriga nisbati, boshqacha aytganda, 
plastoelastik xossasi hisoblanadi.
Materialning plastikligi deb, osonlik bilan deformatsiyaga uch- 
rashi va deformatsiyalovchi. kuch olingandan keyin shaklini saqlab 
qolish xususiyatiga aytiladi. Elastiklik xossasi deb, materialda qayta 
deformatsiya sodir bo‘lishi yoki boshqacha qilib aytganda, elastik- 
likning tiklanishiga aytiladi. Plastiklik xossasining harorat ta ’sirida 
o ‘zgarishi uning termoplastikligini va materialning shakllanish 
xususiyatini ko‘rsatadi.
Vulkanlash jarayonida rezina aralashmasining plastiklik xossasi 
kamayadi va yuqori elastiklik xossasi ortib boradi. Rezina plastoelastik 
xossasining harorat ta ’sirida o ‘zgarishi aralashmani vulkanlashga 
bogMiqligidan dalolat beradi.
Rezina aralashmasini qayta ishlashda va uni saqlashda yuqori 
haroratda kauchuk bilan vulkanlovchi reagent orasida sodir bo‘la- 
digan reaksiya uning noma’qul plastoelastik xossasining o‘zgarishiga 
sabab bo‘ladi. Bu o‘zgarish