Polimerlarni qayta ishlash texnologiyasi fanidan ma`ruzalar matni

Cho`zilihhga sinash
- plastmassalarning cho`zilihhga bo`lgan mustahkamlik chegarasi


chuz
27
-Eng yuqori cho`zuvchi kuchning namunaga ko`ndalang kesimi yuziga nisbatidir (MPa)
P
p σ
чњз
=
bh P
т·р σ чњз
=
bh
bu erda:
P
p

• namuna uzilgan vaqtdagi kuch, N; b - namuna ish kismining eni, sm;

h - namuna iSh kismining qalinligi, sm; P
t-r

• oqiSh chegarasi boShlaniShidagi kuch, N.

Namunaning uziliSh vaqtidagi nisbiy uzayiShi (Echuz) va oqiSh chegarasiga mos kelgan nisbiy uzayiShi (Echuz. ok) quyidagi formulalar yordamida topiladi:
Δl чњз Е
чњз
=
х 100
l о Δl
чњз.ољ
Е
чњз.ољ
=
х 100
l о

bu erda:
Δ1
cho`z.

• uziliShdagi namuna bazasi uzunligining ortgan qismi, mm;

Δ1
cho`z.oq

• oqish chegarasidagi namuna bazasi uzunligining ortgan qismi, mm; l

0

• namuna bazasining dastlabki uzunligi, mm;

2.2. Siqilishga sinash
- namunalarining sinib tuShganga kadar sikuvchi
kuchlar ta`siriga QarShilik ko`rsata olishi qobiliyati plastmassalarning siqilishiga bo`lgan mustahkamlik chegarasi deb ataladi.
SinaSh paytida quyidagi kuchlar aniqlanadi:

• Siqilishdagi buzuvchi kuchlaniSh (MPa) - namunani buzadigan yoki uni darz ketkazadigan nagruzkani namunaning dastlabki ko`ndalang kesim yuziga nisbati;
• Siqilishdagi oqiSh chegarasi (MPa) - ta`sir etuvchi kuch miqdori oShmasa ham deformatsiyani ortiShida ro`y beradigan nagruzka miqdorini namunaning dastlabki ko`ndalang kesimi yuzaga nisbati.

Siqilishdagi buzuvchi kuchlaniSh ( rs), siqilishdagi oqiSh chegarasi ( ts) quyidagi formulalar yordamida topiladi:
F
P F P
тc pc 1
;




bu erda:
P - buzuvchi kuch, N; P
l
- ta`sir kuch oshmasa ham deformatsiya o`sishi ruy bergan vaqtdagi kuch, N; F - namunaning ko`ndalang kesimining yuzi, sm;