Polimerlarni qayta ishlash texnologiyasi fanidan ma`ruzalar matni

2.6. Zarbiy qovuShqoqlikni Dinstat tipli asbobda aniqlash
Bunda o`lchamlari kichik bo`lgan namunalar iShlatiladi. Undan taShhari bu asbob yordamida plastmassa namunalarini statik egiliShga hamsinaSh mumkin.
2.7
. Qisqa muddatli nagruzka ostida deformatsiyalaniShga sinash
Plastmassa buyumlarning deformatsiyalaniShi, ya`ni ularning Shakl va o`lchamlarini taShqi kuch ta`sirida yoki kuchlaniShsababli o`zgariShi ularning ekspluatatsion xossalarini aniqlovchi asosiy faktlardan biridir. Deformatsion xossalarni e`tiborga olmay, u yoki bu buyumni tayyorlaSh uchun - ShakllaSh materialni to`qri tanlaSh mumkin emas.
Odatda, deformatsiyalaniSh jarayonida material strukturasi o`zgaradi va buyumni deformatsionxossasi materialning strukturasi va uning o`zgariShiga
boqliq bo`ladi. Injenerlik nuqtai nazaridan, deformatsiyalaniSh vaqtida materialda ro`y beradigan hamma strukturaviy o`zgarishlarni ikkiga bo`liSh mumkin:

• Materialning siniShi bilan boqliq bo`lgan qaytmasstruktura o`zgarishlar (buni siniSh deformatsiyasi deyiladi);
• Deformatsiya jarayonini to`xtatadigan yoki sekinlatadigan qaytar strukturaviy o`zgarishlar (buni qaytariSh deformatsiyasi deyiladi); qisqa vaqtli deformatsiyalaniShga sinaShdan maqsad - nagruzka ta`siri bo`lgan materialning o`zini tutiShi va uning elastiklik moduli, qattiqlik, qayiShqoqlik va plastiklik kabi xossalarini aniqlaShdan iborat. DeformatsiyalaniShga sinaSh yuqorida ko`rsatilgan usul bilan amalga

oShiriliShi mumkin, buning uchun "kuchlaniSh
deformatsiyasi" (
-E)
diagrammasini quriSh kerak.
2.8. Elastiklik modulini aniqlash
Elastiklik moduli (E) materialning deformatsiyaga qanday QarShilik ko`rsata olishini ifodalaydi. Elastiklik moduli miqdori tajriba yo`li bilan aniqlanadi.
Bosim ostida quyilgan va ekstruziya usuli bilan olingan namunalarda elastiklik
moduli cho`zilish deformatsiyasi yordamida, presslab olingan
namunalarda esa egiliSh deformatsiyasi orqali aniqlanadi.