Psixalogiya fannidan javoblar

Билет №27

1.savol.Xotira xaqida umumiy tushuncha bering .

Xotira biz ilgari idrok qilgan, boshdan kechirgan va bajargan ishlarimizni yodda saqlash, keyinchalik ulami eslash yoki xotirlash jarayoni dir. Biz har kuni yangi narsalarni bilamiz, kun sayin bilimlarimiz boyib boradi. Xotira faoliyatida shaxsning g’oyaviy yo’nalishi katta o’rin egallaydi. Bu yo’nalish uning faoliyatini hayot sharoiti ta'sirida shakllantiradi. Kishi o’zining shu faoliyati uchun muhim bo’lgan voqea,hodisalami yaxshi eslab qoladi. Aksincha, kishi uchun kam ahamiyatga ega bo’lgan narsalar yomon esda qoldiriladi va tezda unutib yuboriladi. Shu o’rinda xotira borasidagi ta'riflarga qaytsak, ko’pgina adabiyotlarda xotira tushunchasi quyidagicha ta'riflanadi. "Indvidning o’z tajribasida esda olib qolishi, esda saqlashi va keyinchalik uni yana esga tushirishi xotira deb ataladi". Lekin mazkur ta’riflami tahlil qilgan professor E.G\G’oziev tomonidan xotira tushunchasiga quyidagicha ta’rif beriladi."Xotira atrof-muhitdagi voqelik (narsa)ni bevosita va bilvosita, ixtiyoriy va ixtiyorsiz ravishda, passiv va faol holda, reproduktiv va produktiv tarzda, verbal va noverbal shaklda, mantiqiy va mexanik у о7 bilan aks ettiruvchi esda olib qolish, esda saqlash,qayta esga tushirish, unutish hamda rnnish hissidan iborat psixik jarayon. Alohida va umurniylik namoyon qiluvchi ijtimoiy hodisa barcha taassurotlami ijobiy qayta ishlashgayo 'naltirilgan mnemik faoliyatdir”.Shuni ta’kidlash joizki, keltirilgan mazkur ta:rif xotiraning murakkab, keng qamrovli jihatlarini to’la ta'kidlash imkoniyatiga ega.

2.savol.Muloqot pcixologiyasi xaqida tushuncha bering.

Muloqot faqat insonlar o ’rtasida amalga oshirilishi mumkin. Muloqotning inson hayotidagi ahamiyati beqiyosdir. Inson bolasi aynan boshqalar bilan muloqotda, munosabatda b o ’lish jarayonida shaxsga aylanib boradi. M uloqot orqali inson ijtimoiy tajriba va madaniyatni egallab boradi. Yangi tu g ’ilgan inson boshqalar bilan muloqotda b o ’lish imkoniyatidan mahrum b o ’lsa, u hech qachon shaxsga aylana olmaydi, ya'ni u o ’z psixik taraqqiyoti b o ’yicha orqada qolib ketadi. Zero, inson psixik taraqqiyoti muloqotdan boshlanadi.M uloqotsiz insoniyat jamiyati b o ’Iishi mumkin emas. Aynan muloqot hamkorlikda faoliyat yurituvchi individlar jamoasini shakllantiradi. Hamkorlikdagi faoliyat rejasini tuzish va uni ruyobga chiqarish uchun individlar o ’rtasida muloqot amalga oshirilishi shart. Muloqot vositasida hamkoriikdagi faoliyat tashkil etiladi va amalga oshiriladi. Ayni vaqtda faoliyat davomida insonlar o ’rtasida yangi-yangi munosabatlar va aloqalar shakllanadi. Demak, muloqot va faoliyat o ’zaro chambarchas b o g ’liqdir. Muloqot inson hayotida qanchalik yuksak ahamiyatga ega ekanligini quyidagi misollarda ya q q o l к о 'rishimiz mumkin:

3.savol.Oila nima,Uni o’z fikringiz bilan izoxlab bering .

Oila - jamiyatimizning negizi. Bizning davlatimizni ham katta bir oila deb tushunish mumkin va lozim. Bunda o‘zaro xurmat va qattiq tarbiya bo’lmasa, barcha a'zolari o‘z burchlarini ado etmasa, bir - biriga ezgulik bilan mehr oqibat ko‘rsatmasa, yaxshi va munosib tarzda yashash mumkin emas. Oila qonunlari asosida quriladi, o‘zining ko‘p asrlik mustahkam va ma'naviy tayanchlariga ega bo‘ladi, oilada demokratik negizlarga asos solinadi, odamlarning talab - ehtiyojlari va qadriyatlari shakllanadi.

Bu esa eng oliy darajada ma'naviy qadriyat.inson qalbining gavharidir" - deydi va musulmon o‘zbek davlati xalqimizning tarixiy yutug’i ekanini aytib, shu davlatda yashayotgan inson, oila boshliqlarining oldida turgan asosiy vazifalarini aniq ko‘rsatadi.

Har bir oilada dunyoga kelgan bola - yosh avlod davlat o‘rtaga qo‘ygan maqsadlarni amalga oshirishda fidokorlik, mehnatsevarlik bilan xizmat qiladigan shaxs sifatida kamol toptirilishi kerak.

O’tmishda oilada yosh avlodni xayotga tayyorlashda qo‘llangan usul va vositalar, tadbir shakllari, oiladagi o‘ziga xos urf - odat va an'analar, oila boshliqlari sanalmish ota va onalarning tarbiya haqidagi g’oyalari, hayotiy tajribalari milliy xalq tarbiyasida mujassamlangan. Unda yosh avlodni oilaviy hayotga tayyorlash jarayni murakkab, serqirra va uzluksiz bo‘lib, ularning kelgusi oilaviy hayotga to‘laqonli tayyor bo‘lishi uchun eng muhim talablarni, insoniy xislarni shakllantirishi muhim va zarurdir.

4.savol.Korreksion pedagokikaning vazifasi nimalardan iborat.